17 αλήθειες για το νέο αναλογικό σύστημα χρεώσεων στα διόδια

Τον Νοέμβριο του 2017 είχε ανακοινώσει την κατάργηση των σταθμών διοδίων ο Χρήστος Σπίρτζης. Από τότε μέχρι σήμερα πολλά έχουν γραφτεί και άλλα τόσα ειπωθεί σχετικά με τη λειτουργία του νέου αυτού συστήματος για το οποίο μάλιστα το Υπουργείο Υποδομών έχει ξεκινήσει και σχετικό διαγωνισμό ανάθεσης του έργου.

Παρακάτω συγκεντρώσαμε 17 αλήθειες για το νέο αναλογικό σύστημα χρεώσεων στα διόδια που θα λύσουν πολλές από τις απορίες που τυχόν έχετε. Μέχρι το τέλος του 2019 προβλέπεται να έχει αντικατασταθεί η πλειοψηφία των σταθμών διοδίων προκειμένου να υλοποιηθεί ο σχεδιασμός της κυβέρνησης για αναλογική χρέωση δορυφορικής τεχνολογίας και οπτικής αναγνώρισης πινακίδων, σε όλο το εθνικό δίκτυο. Το νέο σύστημα θα ενιαίο για όλους τους οδικούς άξονες, δηλαδή τον Αυτοκινητόδρομο Αιγαίου, την Ιόνια οδό, τον Ε65, τον Μορέα και την Ολυμπία Οδό, ενώ θα εγκατασταθεί και θα λειτουργήσει, με προτεραιότητα στην Εγνατία Οδό. Κατά το Β’ Στάδιο του διαγωνισμού θα προστεθεί και ο αυτοκινητόδρομος Πάτρα – Πύργος.

Σήμερα, στο εθνικό δίκτυο της χώρας λειτουργούν περίπου 80 σταθμοί διοδίων, ενώ η νομοθεσία προβλέπει κόστος ανά χιλιόμετρο για τους οδηγούς Ι.Χ. που ξεκινά από τα 0,03 ευρώ στην Εγνατία Οδό και φτάνει τα 0,06 ευρώ για τους υπολοίπους οδικούς άξονες.

1. Ουσιαστικά η Ελλάδα θα είναι η δεύτερη χώρα της Ευρώπης που ετοιμάζεται να γκρεμίσει τους υφιστάμενους σταθμούς διοδίων προκειμένου να εγκαταστήσει ηλεκτρονικό-δορυφορικό σύστημα, με χρέωση ανά χιλιόμετρο. Πρώτη ήταν η Σλοβενία.

2. Το νέο Σύστημα Ηλεκτρονικών Διοδίων με χιλιομετρική χρέωση θα είναι σύστημα διοδίων ελεύθερης ροής (free flow), με χρέωση αυστηρά ανάλογη της χιλιομετρικής απόστασης που διανύει ο χρήστης και με βασική προτεραιότητα την ευχρηστία.

3. Σε ό,τι αφορά τη μέθοδο λειτουργίας του, αυτή θα είναι διττή, διαφορετική για δύο κύριες κατηγορίες οχημάτων: τα οχήματα Ιδιωτικής Χρήσης και τα οχήματα Επαγγελματικής Χρήσης.

4. Για τα οχήματα Επαγγελματικής Χρήσης (ακόμα και το ημιφορτηγό ενός υδραυλικού για παράδειγμα) η λειτουργία του συστήματος διοδίων θα γίνεται με την εγκατάσταση Εποχούμενων Συσκευών (On Board Units – OBUs) μέσω των οποίων θα καταγράφεται δορυφορικά η κίνησή του επί του οδικού δικτύου. Το Σύστημα Ηλεκτρονικών Διοδίων θα μετρά αυτόματα την απόσταση που διανύει το όχημα και θα υπολογίζει αυτόματα το οφειλόμενο οδικό τέλος. Το οφειλόμενο τέλος θα καταβάλλεται από τον χρήστη ηλεκτρονικά, με τρόπο που θα επιλέγει ανάμεσα σε πολλαπλά προσφερόμενα κανάλια.

5. Το σύστημα θα βασίζεται στον εντοπισμό της θέσης του χρήστη μέσω δορυφόρου (Global Navigation Satellite System – GNSS) με AGPS, και στη μετάδοση των δεδομένων θέσης προς το Σύστημα Ηλεκτρονικών Διοδίων μέσω του δικτύου κινητής τηλεφωνίας, θα έχει δε κάλυψη στο 100% της χώρας, ενώ για λόγους συμμόρφωσης με την κείμενη ευρωπαϊκή νομοθεσία όσο και για λειτουργική ευκολία, θα ενσωματώσει βασικούς μηχανισμούς διαλειτουργικότητας που προβλέπονται από την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Τηλεδιοδίων.

6. Για τα οχήματα Ιδιωτικής Χρήσης προβλέπεται η λειτουργία του συστήματος διοδίων βάσει της οπτικής αναγνώρισης των πινακίδων κυκλοφορίας του κάθε οχήματος. Το σύστημα αυτό Αυτόματης Αναγνώρισης Πινακίδων Κυκλοφορίας (Automatic Number Plates Recognition – ANPR ή σύστημα «video tolling»), θα ταυτοποιεί το όχημα από τις πινακίδες κυκλοφορίας του κατά την είσοδό του στο οδικό δίκτυο επί του οποίου επιβάλλονται τέλη και θα το ταυτοποιεί επίσης κατά την έξοδό του από το οδικό δίκτυο – πάλι με τον ίδιο τρόπο. Βάσει της χιλιομετρικής απόστασης που αυτό έχει διανύσει, θα υπολογίζει αυτόματα το οφειλόμενο οδικό τέλος.

7. Παρά τα δημοσιεύματα που κυκλοφόρησαν περί αλλαγής πινακίδων όλων των αυτοκινήτων ώστε να διαβάζονται ευκολότερα από το νέο σύστημα, από το υπουργείο Υποδομών ξεκαθαρίζουν πως δεν θα χρειαστεί κάτι τέτοιο. Το σύστημα θα διαβάζει τις σημερινές πινακίδες.

8. Οι κάτοχοι αυτοκινήτων Ιδιωτικής Χρήσης (Ι.Χ.) δεν πρέπει να εγκαταστήσουν το σύστημα δορυφορικού εντοπισμού θέσης (GPS) που θα κληθούν να εγκαταστήσουν υποχρεωτικά οι ιδιοκτήτες επαγγελματικών οχημάτων.

9. Η Ελλάδα είναι μία από τις πρώτες χώρες που θέλει να εφαρμόσει το δορυφορικό σύστημα για τόσο μεγάλο αριθμό οχημάτων, δηλαδή όχι μόνο για τα φορτηγά, αλλά για όλα τα επαγγελματικά οχήματα (ταξί, ημιφορτηγά κ.λπ.) ακόμα και για τα αγροτικά, που είναι επαγγελματικά οχήματα.

10. Η εγκατάσταση ενός τέτοιου συστήματος απαιτεί τη συγκρότηση ενός ολόκληρου ελεγκτικού μηχανισμού, με υποδομές (κάμερες στις εθνικές οδούς) και επαρκή στελέχωση της Τροχαίας ώστε να ελέγχονται οι παραβάτες.

11. Η εισαγωγή των ηλεκτρονικών διοδίων θα οδηγήσει σε μείωση της τιμής τους, τόνισε ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών. Η μείωση αυτή θα επιτευχθεί χάρις στην αύξηση των εσόδων, την οποία με τη σειρά της θα φέρει το πέρασμα από το σημερινό στο ηλεκτρονικό σύστημα.

12. Το κόστος για το νέο σύστημα όπως δημοσιεύτηκε στη Διαύγεια είναι 400 εκατομμύρια ευρώ. Θα πρέπει να κατασκευαστούν ειδικές μεταλλικές γέφυρες, με κάμερες υψηλής τεχνολογίας που θα διαβάζουν τις πινακίδες των οχημάτων, σε κάθε κόμβο του εθνικού οδικού δικτύου.

13. Στην προκήρυξη περιλαμβάνεται η αγορά 30.000 ειδικών πομπών, αντίστοιχων (αλλά διαφορετικής τεχνολογίας) με αυτούς που έχουν σήμερα οι οδηγοί ώστε να διέρχονται χωρίς στάση από τους συμβατικούς σταθμούς αυτοκινήτων. Αυτό γίνεται για να υπάρχουν πομποί τους πρώτους μήνες λειτουργίας του συστήματος και να δοθεί χρόνος στους ιδιώτες να διαθέσουν πομπούς στην πελατεία τους.

14. Επιπλέον, προβλέπεται και η αγορά 50 ειδικών οχημάτων, εξοπλισμένων με ραντάρ και άλλα ειδικά μέσα ελέγχου τα οποία θα εντοπίζουν τυχόν παραβάτες.

15. Από την προκήρυξη προκύπτει πώς το νέο σύστημα θα το λειτουργεί η νέα Υπηρεσία Οδικών Τελών του υπουργείου Υποδομών, η οποία προς το παρόν δεν υπάρχει.

16. Η Υπηρεσία Οδικών Τελών φημολογείται ότι θα στελεχωθεί με προσωπικό που προγραμματίζεται να ξεπεράσει τα 400 άτομα ενώ θα αναλάβει την είσπραξη, την εκκαθάριση και την απόδοση στους ιδιώτες των διοδίων κατόπιν διαπραγμάτευσης με τους παραχωρησιούχους και πρωτίστως τις τράπεζες.

17. Τη διοίκηση της νέας υπηρεσίας, ασκεί διοικητής και υποδιοικητής που έχει διορίσει ο υπουργός ενώ προβλέπεται η στελέχωσή της με μετάταξη ή απόσπαση μόνιμων υπαλλήλων ή με σύμβαση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου, που υπηρετούν στο Δημόσιο ή σε φορείς του ευρύτερου δημοσίου τομέα.