Ευθύμης Κάλφας
Αν κάτι μπορεί να φανεί χρήσιμο από τις ατελείωτες ομιλίες στη Βούλη, είναι το σωστό -τουλάχιστον- λεξιλόγιο των ομιλητών αλλά και οι εκφράσεις που χρησιμοποιούν για να περιγράψουν μια κατάσταση. Πριν από λίγο, στο βήμα της Βουλής βρέθηκε ο Ανδρέας Λοβέρδος από τον οποίον δεν κατάφερα να συγκρατήσω τίποτα πέρα από μια έκφραση του στο τέλος της ρητορικής του. Ο Λοβέρδος είπε την έκφραση «Κυλώνειο Άγος» και αμέσως πήρα στα χέρια το laptop μου.
Γρήγορα βρήκα ότι το Κυλώνειον άγος ήταν μια σειρά από δεινοπαθήματα και θεομηνίες που έπληξαν την αρχαία Αθήνα και που αποδόθηκαν στην οργή των θεών για τη σφαγή των οπαδών του Κύλωνα. Ποιος ήταν όμως ο Κύλων και γιατί είχε οπαδούς; Κάπως έτσι βρήκα όλα τα παρακάτω 😀
Η ιστορία του Κύλωνα
Τότε ο Κύλωνας διέφυγε στα Μέγαρα και οι οπαδοί του βρήκαν καταφύγιο στον βωμό της Πολιάδος Αθηνάς που θεωρούνταν απαραβίαστος. Οι οπαδοί όμως του Μεγακλή, ενώ υποσχέθηκαν ότι δεν θα τους πειράξουν έκαναν ιεροσυλία και δολοφόνησαν τους ικέτες προκαλώντας πανελλήνια κατακραυγή επειδή παραβίασαν το ιερό άσυλο. Έτσι όταν θανατηφόρος λοιμός έπληξε την Αθήνα, οι πολίτες θεώρησαν ότι ήταν θεία δίκη για το τρομερό έγκλημα.
Τότε λέγεται πως πάνω από την πόλη εμφανίσθηκαν να πλανώνται ψυχές νεκρών (φαντάσματα) και ένας δεισιδαίμονας φόβος κατέλαβε τους Αθηναίους. Την ίδια περίοδο ο Κύλωνας ξεσήκωσε τους Μεγαρείς εναντίον των Αθηναίων και κατάφεραν να καταλάβουν την Σαλαμίνα προκαλώντας καταστροφές και στην υπόλοιπη Αττική. Μετά απ΄ αυτά ρωτήθηκε το Μαντείο των Δελφών το οποίο και έδωσε εντολή να γίνει πλήρης καθαρμός υπό τις οδηγίες του τότε φιλόσοφου αλλά και ιερέα Επιμενίδη που έμενε όμως στη Φαιστό στη Κρήτη.
Τα ευρήματα που συνδέθηκαν με το Κυλώνειον Άγος
Το 2016 είχαν έρθει στο φως εντυπωσιακά ευρήματα στην ανασκαφή που πραγματοποιούνταν στην περιοχή του Φαληρικού Δέλτα, στο πλαίσιο του έργου για την κατασκευή του Κέντρου Πολιτισμού-Ίδρυμα «Σταύρος Νιάρχος». Στο νότιο τμήμα του σκάμματος και μάλιστα στην ανώτερη στρώση της νεκρόπολης, δηλαδή σε βάθος μόλις 2,5 μέτρων από την επιφάνεια, ανακαλύφθηκε πολυάνδριο, ομαδική ταφή 80 δεσμωτών, οι οποίοι είναι τοποθετημένοι ο ένας δίπλα στον άλλο, αρκετοί δε από αυτούς φέρουν χειροπέδες. Το σημαντικό στοιχείο του ευρήματος είναι ότι μπορεί να χρονολογηθεί με ασφάλεια εξαιτίας δύο τριφυλλόστομων οινοχόων που βρέθηκαν, τοποθετώντας το στο τρίτο τέταρτο του 7ου αιώνα, γεγονός που ενδέχεται να το συνδέει με το Κυλώνειον Άγος.
Σήμερα χρησιμοποιείται η έκφραση Κυλώνειο άγος για κάθε πράξη που μπορεί να επισύρει ντροπή σε πόλη ή κράτος.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα Κυλώνειου άγους η διαπόμπευση των οροθετικών από τον κ. Λοβέρδο…
Το Κυλώνειον Άγος είναι από εκείνα που θυμάμαι από την ιστορία του Δημοτικού. Και μου έχει μείνει γιατί, επειδή τότε το αρχικό φωνήεν των λέξεων έπαιρνε πνεύμα (ψιλή ή δασεία), κάποια δασκάλα είχε επισημάνει ότι το Άγος (=αμαρτία) έπαιρνε ψιλή σε αντιδιαστολή με το (h)Άγος που έπαιρνε δασεία και σήμαινε το ιερό, το άξιο τιμής.