Ευθύμης Κάλφας
Η κυρά της Ρω, ή κατά κόσμον Δέσποινα Αχλαδιώτη, ύψωνε κάθε μέρα για 34 χρόνια (κατά άλλους για 40) την ελληνική σημαία μια ανάσα από τα τουρκικά παράλια. Το όνομά της έγινε σύμβολο και συνώνυμο της γενναιότητας και του πατριωτισμού. Μια γυναίκα που αποφάσισε να ζει σε μια μικρή βραχονησίδα που ήταν το σπίτι της, η άκρη της πατρίδας που λάτρευε. Αυτή είναι η ιστορία της.
Πού βρίσκεται το νησί;
Η Ρω ή Άγιος Γεώργιος, η αρχαία Ρώγη ή Ρόπη, είναι νησίδα που βρίσκεται στα δυτικά του Καστελόριζου και σε απόσταση 5.600 μ. από τις τουρκικές ακτές. Το νησί χρησίμευε ως κρίκος στην αλυσίδα στρατιωτικών παρατηρητηρίων του Ροδιακού κράτους. Μικρό οχυρό αποτελούμενο από κεντρικό ορθογώνιο πύργο, αρχικά διώροφο, βρίσκεται κτισμένο στην κορυφή μικρού λόφου. Σώζεται σε ύψος 4μ. περίπου, κτισμένο με το ισόδομο σύστημα. Στην εσωτερική πλευρά των τείχων υπάρχει ενίσχυση από μικρότερους αποστρογγυλευμένους λίθους ενώ επισκευές και συντήρηση πρέπει να έγιναν κατά τη βυζαντινή και ιπποτική εποχή. Ο διπλός εξωτερικός περίβολος μαζί με τους ισχυρούς τοίχους μαρτυρεί ότι το οχυρό δεν ήταν απλή φρυκτωρία αλλά σημαντική στρατηγική θέση. Στο εσωτερικό βρίσκουμε την δεξαμενή επενδυμένη με υδραυλικό κονίαμα (κουρασάνι). Χρονολογείται από τον 4ο αι. π.Χ. Στα νεότερα χρόνια ο θρύλος αναφέρει ότι χρησιμοποιήθηκε από τον Λάμπρο Κατσώνη ως ορμητήριο.
Εκεί πήρε την απόφαση να μείνει με το σύζυγό της η Δέσποινα Αχλαδιώτη το 1924.
36.1450517,29.4950972
No Description
Η πρώτη έπαρση της Ελληνικής σημαίας
Η Δέσποινα με τον άντρα της δε δίστασαν, παρέα με λίγα ζώα για να καλύπτουν τις ανάγκες τους, πήραν όσα υπάρχοντα είχαν και εγκαταστάθηκαν στη Ρω. Η πρώτη φορά που η Δέσποινα Αχλαδιώτου ύψωσε τη σημαία ήταν το 1927, όταν ξύπνησε ένα πρωί και είδε στην κορυφή του νησιού να κυματίζει η τουρκική σημαία. Πήγε στο σπίτι, άνοιξε το σεντούκι, πήρε ένα λευκό σεντόνι και μια γαλάζια κουρτίνα και έραψε τη γαλανόλευκη. Κατέβασε με τον άντρα της την τουρκική, τοποθετώντας στη θέση της τη νέα σημαία. Λίγα χρόνια αργότερα οι μόνιμοι κάτοικοι του νησιού έφυγαν για να αναζητήσουν μια καλύτερη μοίρα για τους ίδιους και τα παιδιά τους. Η Δέσποινα και ο Κώστας όμως έμειναν. Σχεδόν ολομόναχοι μέχρι το 1940 όπου ο Κώστας Αχλαδιώτης αρρώστησε βαριά. Κλινήρης και παντελώς αδύναμος, έπρεπε να μεταφερθεί στο Καστελόριζο. Η Δέσποινα άναψε φωτιά ώστε να ειδοποιήσει για βοήθεια τους ψαράδες στα καϊκάκια όμως εκείνοι άργησαν πολύ να τη δούν. Ο άντρας της πέθανε στο δρόμο για το νησί και η Δέσποινα τον κήδεψε μόνη της.
Το 1943 θα επιστρέψει στη Ρω από το Καστελόριζο παίρνοντας μαζί την τυφλή μητέρα της. Ήταν τότε που άρχισε να υψώνει κάθε πρωί την ελληνική σημαία και να την κατεβάζει το βράδυ. Μάλιστα, από τη Ρω προσέφερε υπηρεσίες σε στρατιώτες του Ιερού Λόχου. Με «δυνατή φωνή και γοργή περπατησιά», όπως την περιγράφει ο βιογράφος της Κυριάκος Χονδρός, δεν εγκατέλειψε ποτέ το νησί, ακόμα κι όταν το Καστελόριζο, που βομβαρδίστηκε από τους Γερμανούς μετά τη συνθηκολόγηση της Ιταλίας, το 1943.
Βραβεύσεις
Η Δέσποινα Αχλαδιώτη βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών (1975), το Πολεμικό Ναυτικό, τη Βουλή των Ελλήνων, το Δήμο Ρόδου, την Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος και άλλους φορείς. Το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας έστειλε ναυτικό άγημα και αντιπροσωπεία του ΓΕΝ στο Καστελόριζο όπου, στις 23 Νοεμβρίου 1975, της απένειμε το μετάλλιο για την πολεμική περίοδο 1941-1944 για τις «προσφερθείσες εθνικές υπηρεσίες της», όπως ανέφερε η απόφαση του Υπουργού Άμυνας. Έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 92 ετών, σε νοσοκομείο της Ρόδου, στις 13 Μαΐου του 1982. Η σορός της μεταφέρθηκε στην Ρω και ετάφη κάτω από τον ιστό όπου ύψωνε τη σημαία.
Η θρυλική εκπομπή του Φρέντυ Γερμανού για την Κυρά της Ρω
ΕΚΠΟΜΠΕΣ ΠΟΥ ΑΓΑΠΗΣΑ – Η Κυρά Της Ρω Δέσποινα Αχλαδιώτη
Στο συγκεκριμένο επεισόδιο της σειράς “ΕΚΠΟΜΠΕΣ ΠΟΥ ΑΓΑΠΗΣΑ” προβάλλεται η εκπομπή του ΦΡΕΝΤΥ ΓΕΡΜΑΝΟΥ “ΠΟΡΤΡΑΙΤΟ ΤΗΣ ΠΕΜΠΤΗΣ” (1976), αφιερωμένη στην ακρίτισσα ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΑΧΛΑΔΙΩΤΗ, γνωστή ως Κυρά της Ρω, η οποία ύψωνε την ελληνική σημαία στο νησάκι της Ρω από το 1943 μέχρι το θάνατό της.
