Δημήτρης Καβατζικλής
Η «Πανούκλα» (La Peste), που κυκλοφορεί σε πολλές λίστες βιβλίων αυτές τις μέρες, είναι ένα μυθιστόρημα του 1947. Το βιβλίο αφηγείται, μέσω του ήρωα, την ιστορία του Καμύ που την περίοδο της κατοχής της Γαλλίας από τους ναζί εργαζόταν ως αρχισυντάκτης της εφημερίδας Combat, μιας γαλλικής αντιστασιακής εφημερίδας, ενώ λειτουργεί και ως αλληγορία για τη εξάπλωση του φασισμού.
Το κύριο θέμα του έργου είναι μια φανταστική επιδημία στην επαρχία Οράν της γαλλοκρατούμενης Αλγερίας. Ο Καμύ μεταφέρει μια πραγματική επιδημία χολέρας του 19ου αιώνα στη δεκαετία του ’40 και την μετατρέπει σε πανδημία με δεκάδες εκατομμύρια νεκρούς.
Ο Καμύ, λέει το openculture, αγαπούσε να διαβάζει βιβλία για τον Μαύρο Θάνατο, την επιδημία πανώλης που σκότωσε 50 εκατομμύρια ανθρώπους στην Ευρώπη τον 14ο αιώνα, για την ιταλική πανούκλα του 1629 που σκότωσε 280.000 ανθρώπους στις επαρχίες της Λομβαρδίας και του Βένετο και για την μεγάλη πανώλη του Λονδίνου του 1665. Γι’ αυτό και ο ήρωας του βιβλίου, Δρ. Bernard Rieux, φαίνεται να θυμάται με αυξανόμενη ανησυχία «την πανούκλα της Κωνσταντινούπολης που σύμφωνα με τον ιστορικό Προκόπιο προκάλεσε δέκα χιλιάδες θανάτους σε μια μόνο μέρα».
Ο Rieux αντιπροσωπεύει και την φαινομενικά ατελείωτη ικανότητα του ανθρώπου να αρνείται την πραγματικότητα παρά τα αδειάσιστα στοιχεία από τους ειδικούς. Παρόλο που παρακολουθεί την εξάπλωση με τα ίδια του τα μάτια, ο Rieux αρνείται να αποδεχτεί την πραγματικότητα μέχρι που αναγκάζεται να ξεστομίσει την λέξη «πανούκλα» για πρώτη φορά.
Δείτε το βίντεο του The School of Life
Albert Camus – The Plague
There is no more important book to understand our times than Albert Camus’s The Plague, a novel about a virus that spreads uncontrollably from animals to hum…
Συνεχώς απασχολημένη με το εμπόριο και την οικονομική πρόοδο, η πόλη αρνείται την επανεμφάνιση μιας επιδημίας και πιστεύει ότι τέτοιου είδους «πληγές» ανήκουν στο μακρινό παρελθόν. Ο Καμύ γράφει ότι είναι αυτοί οι άνθρωποι που «πέθαναν πρώτοι απ ‘όλους, επειδή δεν έλαβαν τις απαραίτητες προφυλάξεις».
«Όλοι γνωρίζουμε ότι οι επιδημίες επανέρχονται στον κόσμο ανά τακτά χρονικά διαστήματα, αλλά δυσκολευόμαστε να πιστέψουμε ότι θα τύχει σε εμάς. Έχουν καταγραφεί αμέτρητες επιδημίες στην ανθρώπινη ιστορία, όπως και πόλεμοι, αλλά για κάποιο λόγο, τόσο οι επιδημίες όσο κι οι πόλεμοι μας βρίσκουν πάντα απροετοίμαστους.», λέει.
Είτε είμαστε προετοιμασμένοι είτε όχι, οι επιδημίες και οι πόλεμοι θα έρθουν, υποβοηθούμενοι από την ωμή δύναμη της ανθρώπινης ανοησίας και του ανθρώπινου ανορθολογισμού. Σύμφωνα με τον Καμύ: «η ζωή μας βρίσκεται στην κόψη του παραλόγου, αλλά αυτό δεν πρέπει να μας οδηγήσει στην απόγνωση». Η αναγνώριση της αποτυχίας, της άγνοιας και της επανάληψης – που ο φιλόσοφος Miguel de Unamuno αποκαλούσε «το τραγικό αίσθημα της ζωής» – μπορεί να μας θεραπεύσει από τις συμπεριφορές που μισούσε ο Καμύ: την σκληρότητα, την εμμονή με το κύρος, την άρνηση της χαράς και της ευγνωμοσύνης και την τάση να ηθικολογούμε και να κρίνουμε. Ό, τι κι αν είναι «Η Πανούκλα», ο Καμύ δείχνει ότι στον αγώνα για την επιβίωση, αυτές οι συμπεριφορές μας είναι τελείως άχρηστες.
*ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
ΤΕΣΤ για βιβλιόφιλους: Μπορείς να βρεις ποια βιβλία ξεκινούν με τις παρακάτω 16 φράσεις;
