Άρης Δημοκίδης
Κασέτες έγραφα από παιδάκι στα ’80ς, και στο παλιό δωμάτιο του πατρικού μου έχω ολόκληρα συρτάρια, γεμάτα αναμνήσεις – από διαφημίσεις των σταθμών, εκπομπές του Πετρίδη, πολιτικές συζητήσεις στα ερτζιανά της Θεσσαλονίκης, συμμετοχές μου σε διαγωνισμούς (ήμουν το κλασικό 10χρονο παιδάκι που με τη λεπτή φωνούλα του τηλεφωνούσε πενήντα φορές την ημέρα στους ραδιοφωνικούς σταθμούς, έπαιζε στους διαγωνισμούς μουσικών γνώσεων, και προς έκπληξη των dj κέρδιζε).
Δέκα ζωές δεν θα αρκούσαν για να ξανακούσω, αποδελτιώσω ή αξιοποιήσω όλη την οπτικοακουστική αρχειακή σαβούρα που μάζευα από τότε μέχρι και σήμερα – και δεν υπάρχει και νόημα να το κάνω. Ειδικά τις κασέτες τις έχω παρατήσει εντελώς, μιας και δεν έχω ούτε καν ένα κασετόφωνο που να δουλεύει κανονικά πια.
Βρήκα όμως ένα κασετόφωνο στο πατρικό μου, και από τη στίβα με τις εκατοντάδες κασέτες διάλεξα στην τύχη μία. Την είχα ονομάσει Pop Hits και την είχα γράψει στα 18 μου, ως φοιτητής στο Λονδίνο.
Δεν προλαβαίνουμε να αφομοιώσουμε όχι γιατί λιγόστεψε ο χρόνος ή γιατί αυξήθηκαν οι υποχρεώσεις, αλλά επειδή τα συναρπαστικά πράγματα προς αφομοίωση χιλιαπλασιάστηκαν, χάρη στην τεχνολογία.
Και θυμήθηκα πόσο διαφορετική ήταν η σχέση ενός μουσικόφιλου τότε με τα πράγματα. Πέρα απ’ το ότι αγόραζα ένα σωρό πάμφθηνα cassette singles (και cd) απ’ το Tower του Picadilly που φυσικά και δεν υπάρχει πια, όπως και σχεδόν όλα τα δισκάδικα, μπορεί να ξόδευα ώρες πάνω απ’ το ραδιόφωνο μέχρι να έπαιζε ένα συγκεκριμένο τραγούδι που μου άρεσε και δεν είχε κυκλοφορήσει ακόμα, για να το ηχογραφήσω.
Και τη μία φορά θα αργούσα και θα έχανα τα πρώτα δευτερόλεπτά του, την άλλη θα μιλούσε ο DJ από πάνω και θα το κατέστρεφε, την τρίτη θα το έκοβαν για διαφημίσεις. Και κάποτε, μετά από καιρό και από ώρες αναμονής θα κατάφερνα και θα το έγραφα ολόκληρο στην κασέτα μου, και ένιωθα σα να είχα καταφέρει να αποκτήσω έναν ανεκτίμητο θησαυρό, μετά από περιπέτεια και προσπάθεια. Το τραγούδι ήταν πια ολόδικό μου.
Κυκλοφορούσα μάλιστα με μια κασέτα στην τσάντα κι όταν πρωτοπήγαινα στο σπίτι κάποιου γνωστού ή φίλου κοιτούσα τους δίσκους και τα cd του κι άρχιζα να ηχογραφώ συγκεκριμένα κομμάτια που πάντα ήθελα αλλά ποτέ δεν είχα βρει. Ήταν αυτή η κτητικότητα, αυτή η χειροπιαστή μορφή της μουσικής και η σπανιότητα της επιτυχίας που έδινε αξία σ’ αυτήν.
Στην κασέτα που βρήκα στο πατρικό μου, εκείνη απ’ το 1998 άκουσα το Frozen στην πρώτη του μετάδοση στο BBC Radio1 (είχα βάλει ξυπνητήρι στις 7 το πρωί για να το ακούσω/ηχογραφήσω) και νοστάλγησα την περίοδο που την καινούργια μουσική την άκουγες ολόκληρη, επίσημα και στην ώρα της – χωρίς αποσπάσματα των 30 δευτερολέπτων και χωρίς leaks.
Μόνο οι συλλέκτες πια έχουν αυτόν τον παιδικό ενθουσιασμό της χειροπιαστής απόκτησης μουσικής, και όταν βρίσκουν ένα σπάνιο βινύλιο ή μια deluxe εκδοχή ενός cd τα μάτια τους λάμπουν καθώς το κρατούν στα χέρια τους.
Κάποτε ένας δίσκος ή μια κασέτα μπορεί να ήταν το πιο πολύτιμο αντικείμενο, που θα το ακούγαμε για μήνες και θα το φυλούσαμε σαν κόρη οφθαλμού. Τώρα πια το να βρεις/ακούσεις/κατεβάσεις ένα άλμπουμ είναι το πιο εύκολο πράγμα και ενίοτε και δωρεάν. Κι όμως ο ενθουσιασμός, στην κινούμενη ταχύτατα ψηφιακή εποχή, κρατάει ελάχιστη ώρα, μέχρι να βρεθεί κάτι άλλο που θα μας αποσπάσει την προσοχή και θα κλέψει τη δόξα.
Ένας φίλος μου είπε: «Δεν ξέρω μήπως απλά μεγαλώσαμε και δεν έχουμε τον χρόνο για να ακούσουμε μουσική όπως όταν ήμασταν έφηβοι ή απλά η τεχνολογία ξεπέρασε τις δυνατότητές μας ως ανθρώπινο είδος να λαμβάνουμε και να αφομοιώνουμε πληροφορίες. Περισσότερες πιθανότητες δίνω στο δεύτερο.» Κι εγώ το ίδιο.
Δεν προλαβαίνουμε να αφομοιώσουμε όχι γιατί λιγόστεψε ο χρόνος ή γιατί αυξήθηκαν οι υποχρεώσεις, αλλά επειδή τα συναρπαστικά πράγματα προς αφομοίωση χιλιαπλασιάστηκαν, χάρη στην τεχνολογία. Κι έτσι σαμπλάρουμε ό,τι υπάρχει γύρω μας, σαν να αλλάζουμε μανιωδώς τα κανάλια σ’ ένα ατέρμονο, σπανίως απολαυστικό ζάπινγκ, με το άγχος ότι ταυτόχρονα υπάρχει κάτι καλύτερο παραδίπλα, κάτι που χάνουμε.
Φτάνει η γκρίνια όμως. Μπορεί η απόλαυση να έχει μειωθεί και η προσοχή να έχει διασπαστεί, αλλά απ’ την άλλη μπορώ να σκεφτώ πολύ χειρότερα πράγματα απ’ την υπερπροσφορά τέλειων πραγμάτων online.
Παλιά έφτιαχνα κασέτες. Τώρα καθημερινές playlists στο Spotify.
*Αν θέλετε ακολουθήστε την playlist μου 15 για σήμερα (ανανεώνεται καθημερινά με διαφορετικά αφιερώματα)
