Δημήτρης Καβατζικλής
Η μεταφορά ενός μυθιστορήματος στην μεγάλη οθόνη δεν είναι εύκολη υπόθεση. Εκτός από τη μετατροπή των λέξεων και των σκέψεων των ηρώων σε εικόνα, οι σεναριογράφοι και οι σκηνοθέτες έχουν πολλές φορές να ανταγωνιστούν και να κερδίσουν τους αναγνώστες αλλά και τους ίδιους τους συγγραφείς, λέει το ranker.
Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τον Stephen King, ο οποίος έγραψε το επιτυχημένο μυθιστόρημα τρόμου Η Λάμψη (The Shining), το 1977. Ο Stanley Kubrick προσάρμοσε το βιβλίο σε ταινία το 1980. Η ταινία κατάφερε να γίνει βασικό κομμάτι της σύγχρονης ποπ κουλτούρας, με πολλές μετέπειτα ταινίες, ακόμη και αυτές της Pixar, να είναι γεμάτες με κρυμμένες αναφορές στην Λάμψη. Όμως, παρά την επιτυχία της ταινίας ο King διατηρούσε ανέκαθεν ένα μίσος για την ταινία, κατηγορώντας ανοιχτά τον Kubrick για την απόδοση των χαρακτήρων και τη συνολική αφήγηση.
Κι ενώ πολλοί φανς του φίλμ τείνουν να διαφωνούν με τη στάση του King άλλοι επιμένουν ότι ο συγγραφέας έχει αρκετές έγκυρες ενστάσεις.
Αυτά είναι τα 12 σημεία της κόντρας του Stephen King με τον Stanley Kubrick για την Λάμψη
1. Ο King θεώρησε την παρουσίαση της Wendy μισογυνιστική
Στην ταινία ο Jack Torchrance (Jack Nicholson) ξεσπά με οργή κατά της συζύγου του, Wendy (Shelley Duvall), όταν αυτή ανακαλύπτει το μυστικό του. Ο Stephen King θεώρησε την αντίδραση αυτή προσβλητική τόσο για τον εαυτό του όσο και για τις γυναίκες, αποκαλώντας την εκδοχή του Kubrick ως «έναν από τους πιο μισογυνιστικούς χαρακτήρες που έχουν εμφανιστεί ποτέ σε ταινία. Δεν είναι η ίδια γυναίκα για την οποία έγραψα.», είπε.
2. Δεν του άρεσε η επιλογή του Jack Nicholson για τον ρόλο του Jack
Την εποχή που βγήκε η Λάμψη το 1980, ο Jack Nicholson ήταν αναγνωρισμένος ηθοποιός που είχε διακριθεί παίζοντας ασταθείς χαρακτήρες σε ταινίες όπως το Στη Φωλιά του Κούκου και το Easy Rider. Ο King ισχυρίστηκε ότι δεν είδε απολύτως καμία διαφορά στην αναπαράσταση της ψυχικής κατάστασης του Jack Torrance σε σχέση με τους άλλους «παράξενους» ρόλους του ηθοποιού. Ήταν κάτι που δεν του άρεσε καθόλου, ενώ δήλωσε ότι ο δικός του Jack στο μυθιστόρημα προσπάθησε να διατηρήσει τη λογική του και να φροντίσει την οικογένειά του, να γράψει ένα βιβλίο και να ασχοληθεί με την απεξάρτησή του από το αλκοόλ.
3. Ο King πίστευε ότι η προσέγγιση του Kubrick ήταν «ψυχρή»
Θεωρούσε ότι η ταινία έχασε τα ανθρώπινα στοιχεία της όταν ο χαρακτήρας του Jack άλλαξε από έναν εξαρτημένο άνθρωπο που αγαπά την οικογένειά του σε έναν απαθή τύπο που φαίνεται απόμακρος και ασταθής από την πρώτη κιόλας σκηνή. Ο ίδιος υποστήριζε ότι ήταν σχεδόν αδύνατο για το κοινό να συνδεθεί συναισθηματικά με τον Jack ή να εμπλακεί στον συναισθηματικό του αγώνα, ο οποίος έδινε και μια τρομακτική υφή στο βιβλίο.
4. Η προσωπική σχέση του King με την ιστορία χάθηκε στην μετάφραση
Η Λάμψη είναι ένα από τα πιο προσωπικά βιβλία του King. Οι φαν της ταινίας μπορεί να γνωρίζουν ότι το Overlook Hotel βασίστηκε στο ξενοδοχείο Stanley στο Κολοράντο, όπου έμεινε κάποτε ο King με τη σύζυγό του όταν ήταν εντελώς άδειο. Επίσης, ο χαρακτήρας του Jack Torrance είναι εμπνευσμένος από τον ίδιο τον King και αντικατοπτρίζει τις προσπάθειες απεξάρτησής του από το αλκοόλ και τη σχέση του με τα παιδιά του.
5. Όταν o King γνώρισε τον Kubrick, τον βρήκε παράξενο
Μέσα από συνεντεύξεις του ο Stephen King διευκρίνισε ότι είχε θέμα με την ταινία κι όχι τόσο με τον Stanley Kubrick ως άτομο. Συναντήθηκαν μία φορά κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων και παρόλο που ο King διατήρησε το σεβασμό του προς τον σκηνοθέτη, αισθάνθηκε ότι «ο άνθρωπος ήταν αλλού» και σχολίασε: «Νομίζω ότι έχει κάνει κάποια καταπληκτικά πράγματα αλλά, ήταν πραγματικά απόμακρος άνθρωπος. Με την έννοια ότι όταν τον συναντούσες και του μιλούσες, ήταν σε θέση να αλληλεπιδράσει με απόλυτα φυσιολογικό τρόπο, αλλά αισθανόσουν ότι δεν βρισκόταν ποτέ εκεί, ήταν χαμένος στον εαυτό του.»
6. Ο King ξαναέφτιαξε την Λάμψη ως μίνι σειρά
Το 1997, ο King προσπάθησε να αποκαταστήσει το δημιούργημα του μέσω μιας τηλεοπτικής μίνι σειράς με τον ίδιο τίτλο. Συμμετείχε στην παραγωγή, έγραψε το σενάριο και είχε έναν ρόλο ως κομπάρσος. Αυτή η εκδοχή του ακολούθησε προσεκτικά το μυθιστόρημα και περιλάμβανε λεπτομέρειες όπως τα hedge animals, τα οποία ενδεχομένως κόπηκαν από τη ταινία του Stanley Kubrick, καθώς τα απαραίτητα ειδικά εφέ δεν ήταν διαθέσιμα εκείνη την εποχή.
7. Στον Kubrick άρεσε μόνο η πλοκή του βιβλίου και τίποτα άλλο
Όταν ο Stanley Kubrick διάβασε ένα προσχέδιο του μυθιστορήματος δεν το θεώρησε αριστούργημα της λογοτεχνίας, σύμφωνα με πληροφορίες. Ωστόσο, σκέφτηκε ότι η ιστορία θα μπορούσε εύκολα να προσαρμοστεί σε ταινία και σχολίασε: «Η αναπροσαρμογή μεγάλων μυθιστορημάτων συμβαίνει συνήθως στη φάση του ‘κλαδέματος’ επειδή όλο το ενδιαφέρον είναι στην λεπτότητα του γραψίματος, τη διορατικότητα του συγγραφέα και την πυκνότητα της ιστορίας. Αλλά η Λάμψη ήταν κάτι διαφορετικό. Το μόνο καλό του ήταν η πλοκή.»
8. Δεν του άρεσε η αποστασιοποίηση των χαρακτήρων
Κατά τη διάρκεια μιας συνέντευξης, ο Stephen King συνέκρινε τους χαρακτήρες του Kubrick με έντομα, «μικρά και αβοήθητα που τα μετακινεί εδώ κι εκεί ένας σκηνοθέτης που δεν είχε καμία συμπάθεια γι ‘αυτά». Ο Kubrick απεικόνισε τη φρίκη μέσα από την αβεβαιότητα και την απομόνωση σε ένα στοιχειωμένο ξενοδοχείο και ανάγκασε τους χαρακτήρες του να αποδεχτούν ό, τι τους συνέβη. Μέσω της σκηνοθεσίας του Kubrick, η κάμερα παραμένει αποσπασμένη από τους ηθοποιούς, προκαλώντας ανησυχία και εμποδίζοντας το κοινό να ταυτιστεί με τους χαρακτήρες.
9. Στον King άρεσε η σκηνοθεσία
Παρά την αποδοκιμασία του για το συνολικό αποτέλεσμα, ο King δήλωνε ότι εξακολουθεί να σέβεται τον σκηνοθέτη και δεν δίστασε να εκφράζει τον θαυμασμό του για τη χρήση της κάμερας από τον Kubrick: «Είναι σίγουρα ωραίο να βλέπεις τα πανέμορφα σκηνικά κι όλα αυτά τα πλάνα από το Steadicam, το οποίο αποκαλούσα Cadillac χωρίς μηχανή.», δήλωσε.
Εκτός από την μυστηριώδη ατμόσφαιρα μέσω της, ο Kubrick ενσωμάτωσε και πολλές μοναδικές οπτικές λεπτομέρειες στην ταινία, εμπνέοντας πολλές θεωρίες από τους φαν καθώς και το ντοκιμαντέρ, Room 237, το οποίο εξετάζει το οπτικό θέμα της ταινίας.
10. Η μινι σειρά δεν κατάφερε να κερδίσει τους φαν
Αν και η μίνι σειρά ήταν πιο πιστή στην αρχική ιστορία, δεν άρεσε σε όλους. Τόσο οι κριτικοί όσο και το κοινό εξέφρασαν την δυσαρέσκεια τους, επικρίνοντάς την για υπερ-ανάλυση των γεγονότων. Πολλοί παραπονέθηκαν επίσης για τις κακές ερμηνείες, τον φανταστικό φίλο του Danny ως υπαρκτό πρόσωπο καθώς και τα μέτρια ειδικά εφέ. Η σειρά έχει χαμηλή βαθμολογία στο Rotten Tomatoes και μια κριτική στην Washington Post την συνέκρινε με την… πανώλη.
11. Η αποστροφή του King για την ταινία είναι θέμα από μόνη της
Ο συγγραφέας εξακολουθούσε να εκφράζει την πικρία του μέχρι πολύ πρόσφατα, το 2018, παρά το γεγονός ότι ο Kubrick έφυγε από τη ζωή το 1999. Μάλιστα το αναφέρει και στο μυθιστόρημά του The Outsider, όπου ένας ήρωας του παρακολουθεί το Paths of Glory, την ταινία που γύρισε ο Kubrick ο 1957, όπου δηλώνει ότι «είναι καλύτερη από την Λάμψη.»
12. Ο King έγραψε ένα σενάριο που απέρριψε ο Kubrick
Ο Stephen King είχε ετοιμάσει ένα σενάριο για την ταινία, αλλά αφού παρακολούθησε την τελική εκδοχή, αμφέβαλε αν Stanley Kubrick το είχε διάβασε καν. Ο Kubrick προσέλαβε την συγγραφέα Diane Johnson για να γράψει το σενάριο και είχε δηλώσει: «Η Diane και εγώ μιλήσαμε πολύ για το βιβλίο και στη συνέχεια κάναμε ένα περίγραμμα των σκηνών που πιστεύαμε ότι πρέπει να συμπεριληφθούν στην ταινία. Αυτός ο κατάλογος σκηνών ανακατεύτηκε και ανασχηματίστηκε μέχρι να βρούμε τη σωστή σειρά και στη συνέχεια η Diane άρχισε να γράφει το σενάριο.» Τελικά δεν ενέκρινε το τελικό της έργο και το ξαναέγραψε ο ίδιος κάνοντας σημαντικές αλλαγές στην ιστορία.
*ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
ΚΟΥΙΖ: Μπορείς να αναγνωρίσεις αυτές τις ’80ς ταινίες από ένα μόνο Screenshot;
