Ευθύμης Κάλφας
Θύελλα αντιδράσεων προκάλεσαν οι δηλώσεις του Χρήστου Παππά, με αφορμή την κυβερνητική τροπολογία για την κατεδάφιση των αυθαιρέτων στην Μακρόνησο. Ο βουλευτής της Χρυσής Αυγής, απευθυνόμενος προς τους βουλευτές της πλειοψηφίας είπε χαρακτηριστικά:
Κάτω τα χέρια από την Μακρόνησο. Η Μακρόνησος θα χρειαστεί. Στην Μακρόνησο να μην γκρεμιστεί τίποτα κι ό,τι είναι να γκρεμιστεί, θα γκρεμιστεί με κοινωνική εργασία
Στο άκουσμα αυτών των λεγομένων, βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ σηκώθηκαν από τα έδρανά τους και διαμαρτυρήθηκαν εντόνως ενώ ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του κυβερνώντος κόμματος, Χρήστος Μαντάς, πήρε τον λόγο μιλώντας για νέα απειλή προς την Δημοκρατία.
Τι είχε συμβεί όμως στην Μακρόνησο και γιατί υπήρξαν αντιδράσεις μετά απ’ αυτές τις δηλώσεις; Εξηγούμε με απλά λόγια.
Μεταπολεμική περίοδος
Το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου ακολουθεί η αρχή του εμφυλίου πολέμου στην Ελλάδα με την Μακρόνησο να αποτελεί μία από τις μελανότερες σελίδες της ιστορίας του. Το 1947 θα εξοριστούν εκεί όλοι οι νεοσύλλεκτοι στρατιώτες με «ύποπτα φρονήματα», επανδρώνοντας τα τρία ειδικά τάγματα οπλιτών ενώ ένα χρόνο αργότερα θα δημιουργηθεί το 4ο τάγμα στο οποίο μεταφέρονται οι πολιτικοί εξόριστοι. Στην Μακρόνησο, ο τρόμος και τα βασανιστήρια ήταν η μέθοδος για ιδεολογική αναβάπτιση η οποία θα δηλωνόταν με την δήλωση μετάνοιας. Εν ολίγοις Έλληνες βασάνιζαν Έλληνες. Μέχρι και σήμερα τα μισογκρεμισμένα κτίρια των στρατοπέδων συγκέντρωσης υπάρχουν στο νησί για να θυμίζουν μια από τις πιο μαύρες πτυχές της ιστορίας.
Τα βασανιστήρια
Πάρα πολλοί από όσους εξορίστηκαν στην Μακρόνησο, δολοφονήθηκαν από τα βασανιστήρια, πολλοί πνίγηκαν στα νερά που περιβάλλουν το νησί, αρκετοί έχασαν τα λογικά τους ενώ άλλοι έμειναν ανάπηροι για όλη τους τη ζωή, αρνούμενοι να δηλώσουν μεταμέλεια και να προδώσουν τις ιδέες τους. Τα βασανιστήρια πολλά και κυρίως αυτό της δίψας. Όταν δεν μπορούσε να φτάσει το καΐκι που μετέφερε νερό, οι βασανιστές έδινα στους κρατουμένους αλμυρό μπακαλιάρο ενώ απειλές, ατομικοί και ομαδικοί βασανισμοί, βρίσκονταν στο καθημερινό πρόγραμμα. Όσοι δεν υπέγραφαν δήλωση μετάνοιας μεταφέρονταν στην χαράδρα του Α΄ ΕΤΟ κι από εκεί πέρναγαν στρατοδικείο. Όσοι υπέγραφαν, για να αποδείξουν την ανάνηψή τους, τους έβαζαν πέτρες στα χέρια και τους διέταζαν να λιθοβολήσουν τους αμετανόητους.
Ιστορικοί Περίπατοι “Μακρόνησος, ένα νοσηρό πείραμα 1947 – 1950” 10 Απριλίου 2018
Subscribe στην ΕΡΤ: https://goo.gl/5UMgNE H Mακρόνησος, δύο μίλια έξω από το Λαύριο, δεν ήταν απλώς τόπος εξορίας, όπως άλλα ξερονήσια. Ήταν τόπος εγκλεισμού, συστηματικού σωματικoύ και ψυχολογικού βασανισμού, εξευτελισμού της προσωπικότητας και έντονης προπαγάνδας. Ένας νοσηρός συνδυασμός “σχολείου” και “νοσοκομείου”, με σκοπό την “αναμόρφωση” στρατιωτών και πολιτών, ύποπτων για φιλοκομμουνιστικά φρονήματα.
Η Μακρόνησος ως ιστορικός τόπος
Στις 5 Ιουνίου του 1989 δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, η απόφαση της τότε υπουργού Πολιτισμού Μελίνας Μερκούρη, σύμφωνα με την οποία το νησί χαρακτηρίζεται ιστορικός τόπος ενώ όλα τα κτίρια των στρατοπέδων χαρακτηρίζονται ιστορικά και διατηρητέα μνημεία αφού πολλά από αυτά κτίστηκαν από τους ίδιους τους κρατούμενους, μέσα στα οποία έζησαν κάτω από τις γνωστές συνθήκες. Όπως είχε γραφτεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως:
Έχει σημαδέψει την ιστορία της Νεώτερης Ελλάδας, γιατί αποτελεί χώρο μνήμης όχι μόνο γι αυτούς που έζησαν όλη τη φρικαλεότητα της περιόδου 1946-1953, αλλά για όλους τους Έλληνες, και κυρίως για τις νέες γενιές, γιατί αποτελεί σύμβολο καταδίκης του εμφυλίου πολέμου, όλων των βασανιστηρίων και κάθε καταπίεσης από οπουδήποτε προερχομένης, βωμός ελευθερίας της σκέψης και των ιδεών
