σε , ,

Όταν ο Ριζοσπάστης θεωρούσε το Τσερνομπίλ τελείως ακίνδυνο και τις αντιδράσεις «υστερικές»

Αρχισυντάκτης ήταν ο Θανάσης Καρτερός, μετέπειτα διευθυντής του γραφείου Tύπου του Αλέξη Τσίπρα

Screenshot 2 1

Με το που έσκασε η είδηση για το δυστύχημα, κάποιοι Έλληνες κομμουνιστές προσπαθώντας να υποστηρίξουν τη Σοβιετική Ένωση ισχυρίζονταν ότι δεν είχαν γίνει έτσι τα πράγματα, κι ότι όλα αυτά ήταν «προπαγάνδα των κακών δυτικών».

Ο δε Ριζοσπάστης, υπό την αρχισυνταξία του Θανάση Καρτερού, προσπαθούσε να υποβαθμίσει τους κινδύνους αλλά και το ίδιο το συμβάν.

Ο κ. Καρτερός υποστήριζε πως δεν υπήρχε κίνδυνος (επειδή το έλεγε η ΕΣΣΔ) και πως όλα ήταν κινδυνολογίες των ΗΠΑ για να πλήξουν τον κομουνισμό.

Ο κ. Καρτερός, που σήμερα είναι διευθυντής γραφείου τύπου του Πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα, έμεινε γνωστός για μια φράση («τρώτε μαρούλια άφοβα») που δεν είπε, αλλά συμπυκνώνει τη στάση του Ριζοσπάστη αλλά σε ένα βαθμό και της ελληνικής αριστεράς εκείνη την περίοδο.

Τρώγοντας αμάσητα και αναμεταδίδοντας τα επικίνδυνα fake news της Σοβιετικής Ένωσης, οι άνθρωποι αυτοί δεν στρουθοκαμήλισαν μόνο, αλλά βρισκόταν ένα βήμα πριν πάρουν κόσμο στο λαιμό τους.

Διαβάζουμε το χρονικό στο to10

Παραδοσιακά μυστικοπαθές το σοβιετικό καθεστώς θα προσπαθήσει αρχικά να αποκρύψει την έκταση του συμβάντος για να αναγκαστεί στη συνέχεια, λόγω και της πολιτικής της Γκλάσνοστ («διαφάνεια»), να το παραδεχτεί.

Όμως, επειδή οι επιπτώσεις του ατυχήματος δεν περιορίστηκαν στο σοβιετικό έδαφος αλλά επηρέασαν όλη την Ευρώπη, η δοκιμασία ως προς την ενημέρωση ήταν μεγάλη και σε άλλες χώρες, ιδίως εκεί όπου υπήρχαν ισχυρά κομμουνιστικά κόμματα και φιλοσοβιετικές διαθέσεις.

Στην Ελλάδα αυτό ήταν ιδιαίτερα έντονο και επειδή η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ δεν ήθελε να φανεί πολύ εχθρική απέναντι στην ΕΣΣΔ και επειδή υπήρχε το ΚΚΕ.

Το ΚΚΕ στρατευμένο σε μια παραδοσιακή αντίληψη που τον ταύτιζε με την υπεράσπιση της ΕΣΣΔ, έκρινε ότι δεν μπορούσε να αφήσει το ατύχημα να γίνει αφορμή αντισοβιετικής προπαγάνδας.

Το αποτέλεσμα ήταν μια συστηματική προσπάθεια από τον Ριζοσπάστη να μειώσει τη σημασία του ατυχήματος και να διασκεδάσει το άγχος για κινδύνους από τη ραδιενέργεια.

Τα όσα επανέρχονται στη δημοσιότητα περί δηλώσεων για τα… ακίνδυνα μαρούλια, προέρχονται από εκείνη την περίοδο, έστω και εάν ορισμένες φράσεις είναι περισσότερο «αστικοί μύθοι».

Τα δεδομένα αυτά θα ενδιέφεραν κανονικά μόνο τους ιστορικούς, εάν δεν υπήρχε και κάτι ακόμη: Αρχισυντάκτης του Ριζοσπάστη εκείνη την περίοδο ήταν ο Θανάσης Καρτερός. Στην πραγματικότητα ήταν ο διευθυντής, έστω και εάν τυπικά διευθυντής (και υπεύθυνος από το ΠΓ) ήταν ο Γρηγόρης Φαράκος.

Screenshot 3 4
Ο Θανάσης Καρτερός / EUROKINISSI

Είναι αλήθεια ότι όλοι λένε ότι ο Καρτερός τότε δίδασκε πραγματικά δημοσιογραφία και μάλιστα στο δύσκολο έδαφος του κεντρικού κομματικού εντύπου του ΚΚΕ. Μόνο που έμαθε και άλλα πράγματα τότε.

Η υπόθεση Τσερνόμπιλ είναι ένα πολύ χαρακτηριστικό παράδειγμα χειραγώγησης της ενημέρωσης και μάλιστα με βάση τη λογική «το κόμμα ξέρει καλύτερα». Είναι η λογική που λέει ότι μπορεί το κόμμα να υπαγορεύσει την αλήθεια στα κομματικά μέλη, ακόμη και εάν η «κομματική αλήθεια» δεν αντέχει καμιά σύγκρουση με την πραγματικότητα.

Αυτή τη λογική, στην πραγματικότητα υπηρετεί σήμερα ο Καρτερός. Μπορεί να μην χρειάζεται πλέον να υπερασπίζεται τα… καλά της πυρηνική ενέργειας, αλλά σε σχέση με τα θέματα της επικαιρότητας επιμένει στο ρόλο της επικοινωνιακής πρώτης γραμμής του Αλέξη Τσίπρα.

***

Η φάση με τα «μαρούλια» έχει αναφερθεί πολλές φορές, πιο πρόσφατα απ’ τον Ελεύθερο Τύπο σε μια διαμάχη της εφημερίδας με τον διευθυντή γραφείου τύπου του Τσίπρα:

«Κύριε Καρτερέ, εμείς δεν είμαστε εργαζόμενοι σε κομματικές εφημερίδες του σταλινικού καθεστώτος, όπου η δημοσιογραφία ήταν η κρατική προπαγάνδα και όσοι διαφωνούσαν με την κομματική γραμμή παραπέμπονταν σε πειθαρχικά ή τους ασκούνταν κάθε είδους διώξεις ή ακόμα καλούσαν τους πολίτες να τρώνε μαρούλια το 1986 επειδή δεν υπήρχε… Τσέρνομπιλ.»

Ακολουθήστε τα Μικροπράγματα στο Google News, για άρθρα και κουίζ που θα σας φτιάχνουν τη μερα.
0 Comments
Ενσωματωμένα σχόλια
Δείτε όλα τα σχόλια

Τα Μικροπράγματα στο inbox σου!