Δημήτρης Καβατζικλής
Βρισκόμαστε στο 47 προ Χριστού και ο Ιούλιος Καίσαρας βρίσκεται σε επισφαλή θέση. Τον προηγούμενο χρόνο, επέζησε μιας ακόμα πιο δύσκολης κατάστασης. Η καταδίωξη του Πομπηίου στην Αδριατική το 48 π.Χ παραλίγο να οδηγήσει σε πλήρη καταστροφή. Αφού απόφυγε την ήττα στη μάχη του Δυρραχίου κατάφερε τελικά να τον συντρίψει στη μάχη των Φαρσάλων. Ο Πομπήιος κατέφυγε στην Αίγυπτο, όπου δολοφονήθηκε από έναν αξιωματικό του Πτολεμαίου ΧΙΙΙ.
Ο Καίσαρας προχώρησε σε επέμβαση προκαλώντας τον αιγυπτιακό εμφύλιο πόλεμο μεταξύ του Πτολεμαίου και της αδερφής του και συζύγου του Κλεοπάτρας, συνθλίβοντας τον στρατό του Πτολεμαίου και εγκαθιστώντας την Κλεοπάτρα ως μοναδική ηγέτιδα της Αιγύπτου. Στη συνέχεια κατευθύνθηκε βόρεια όπου κατατρόπωσε τον Φαρνάκη, βασιλιά του Πόντου.
Ωστόσο, ο θάνατος του Πομπήιου δεν σταμάτησε τους υποστηρικτές του. Οι Optimates συγκέντρωσαν μια τεράστια δύναμη δεκατεσσάρων λεγεώνων στην Αφρική, με τις οποίες ήταν αποφασισμένοι να συντρίψουν τον Καίσαρα. Ο Καίσαρας είχε μικρότερο αλλά έμπιστο στρατό. Οι τέσσερις καλύτερες λεγεώνες του είχαν κατασκηνώσει στην Ιταλία, έξω από τη Ρώμη, υπό τη διοίκηση του Μάρκου Αντώνιου.
Όμως η κατάσταση επιδεινώθηκε. Οι στρατιώτες περίμεναν να πληρωθούν και να τους δοθεί και το μπόνους από τη μάχη των Φαρσάλων. Καθώς ο Ιούλιος Καίσαρας έμενε στα ανατολικά, οι αναταραχές αυξάνονταν και οι διοικητές στασίασαν, απαιτώντας τις πληρωμές τους. Ο Αντώνιος έχασε γρήγορα τον έλεγχο και οι δυσαρεστημένοι στρατιώτες άρχισαν να λεηλατούν τα τοπικά κτήματα.
Η διπλωματία αποδείχθηκε άχρηστη, μέχρι να φτάσει ο ίδιος ο Καίσαρας. Ήξερε ότι η κατάσταση ήταν κρίσιμη και ότι τους χρειαζόταν για να έχει την παραμικρή ελπίδα νίκης εναντίον των Optimates. Ωστόσο, δεν είχε αρκετά χρήματα, πόσο μάλλον για να τους πείσει να επανεγγραφούν για την επικείμενη εκστρατεία στην Αφρική. Η τύχη του εμφυλίου πολέμου βρισκόταν στα άγρια χέρια των τεσσάρων αυτών λεγεώνων.
Οι τέσσερις λεγεώνες συγκεντρώθηκαν νότια της Ρώμης και ο Καίσαρας ανέβηκε πάνω σε μια σκηνή μπροστά τους. Οι απείθαρχες λεγεώνες σώπασαν στην παρουσία του Καίσαρα, περισσότερο από ντροπή για την ανταρσία. Με παγωμένη φωνή ο Καίσαρας τους ρώτησε: «Τι ζητάτε που είναι τόσο πολύτιμο ώστε να κάνετε επανάσταση στην καρδιά της Δημοκρατίας;»
Οι στρατιώτες ντράπηκαν να ζητήσουν χρήματα από τον διοικητή που τόσο λάτρευαν και ο οποίος τους εμπιστεύτηκε τόσο πολύ. Έτσι μίλησαν για το άλλο τους πρόβλημα, ότι πολεμούσαν για πάρα πολύ καιρό σε δύσκολες συνθήκες και ήθελαν να επιστρέψουν στα σπίτια τους.
Ο Καίσαρας κοίταξε τους στρατιώτες και είπε μια λέξη που δεν είχε ποτέ πριν: “Quirites”. (= Πολίτες).
Πολίτες. Όχι στρατιώτες. Με μία λέξη, ο Καίσαρας τους είχε ήδη απαλλάξει από τα στρατιωτικά τους καθήκοντα. Και συνέχισε λέγοντας ότι τους απολύει άμεσα. Επιπλέον αναγνώρισε ότι τους χρωστάει χρήματα και δήλωσε ότι θα πληρώσει το χρέος του με τα κέρδη από τη λεηλασία των Optimates αμέσως μετά τη νίκη του.
Δεν ήταν συνηθισμένες λεγεώνες που στέκονταν μπροστά στον Καίσαρα εκείνη τη μοιραία ημέρα. Ήταν η Legio VIII που πήρε μέρος σε όλους τους Γαλατικούς Πολέμους, η Legio IX Hispanica, η Legio XII Fulminata (η λεγεώνα του κεραυνού) και η Legio X Equestris, η αγαπημένο λεγεώνα του Καίσαρα. Ήταν βετεράνοι που πέρασαν μιάμιση δεκαετία μαζί με τον Καίσαρα. Η σκέψη ότι δεν τους χρειαζόταν πια δεν ήταν απλώς αδιανόητη, αλλά τελείως συντριπτική. Τι θα απαντούσαν όταν τους ρωτούσαν: «Πού ήσασταν όταν ο Καίσαρας κέρδισε τη μεγαλύτερη νίκη του στην Αφρική;»
Μπήκαν στη σκηνή του Καίσαρα, ικετεύοντας για συγχώρεση και παρακαλώντας να συμμετάσχουν στην εκστρατεία. Στην αρχή ο Καίσαρας έδειξε αδιαφορία και στη συνέχεια ισχυρίστηκε ότι τον έπεισαν. Με ενθουσιασμό οι τέσσερις λεγεώνες ξεκίνησαν για την Αφρική, όπου συνέτριψαν τους Optimates στη μάχη της Θάψου.
Ο Καίσαρας κέρδισε τις τέσσερις καλύτερες λεγεώνες του χρησιμοποιώντας την αγάπη που είχαν οι άνδρες του γι’ αυτόν και μία μόνο λέξη. “Quirites”.
*ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
ΚΟΥΙΖ: Μπορείς να βρεις πόσα χρόνια έζησαν οι αρχαίοι Έλληνες σοφοί;
