Άρης Δημοκίδης
Το ξέρατε πως Βρετανοί γύρισαν ένα ρεπορτάζ που δεν παίχτηκε ποτέ στην Ελλάδα και υποστήριζε πως σ’ ένα χωριό κοντά στα Τρίκαλα είχε βρεθεί η θεραπεία της λευχαιμίας;
Πουθενά στην Ελλάδα δεν υπάρχει η ιστορία που το Reuters παρουσιάζει ως αληθινή. Εντοπίσαμε δηλαδή τυχαία κάτι που κατά τα άλλα έχει περάσει «κάτω απ’ το ραντάρ» της ελληνικής μνήμης, μιας και μέχρι σήμερα καμία ανάμνηση δεν μοιράστηκε διαδικτυακά από κάποιον που τα έζησε, και πουθενά στο ελληνικό ίντερνετ δεν σώθηκε το τι έγινε μετά – ούτε καν ως ανθυποσημείωση.
Είναι ένα κλιπάκι απ’ το 1959, στο οποίο βλέπουμε πως άνθρωποι από κάθε γωνιά της Ελλάδος συρρέουν στο μικρό χωριό Φήκη Θεσσαλίας για να βρουν ένα θαυματουργό βότανο που θεραπεύει τη λευχαιμία.
Μπορείτε να δείτε το απίστευτο βίντεο στη σελίδα του British Pathe εδώ.
Άρχισα να το ψάχνω.
Ενδιαφέρουσα ιστορία που της προσθέτει μυστήριο το γεγονός ότι ούτε εγώ βρήκα τίποτα, πέρα απ’ αυτό το βίντεο του 1959. Εντωμεταξύ διάβασα το «ρεπορτάζ» που συνόδευε το βίντεο, απ’ αυτούς που το τράβηξαν. Τι υπερβολές – και μάλιστα με copyright του Reuters!
Ό,τι απιθανότητα τους είπαν στο χωριό, την έγραψαν σαν να ήταν γεγονός. Όταν μάλιστα διάβασα ότι όλα ξεκίνησαν από μια γειτόνισσα ονόματι Κυράτσα αναρωτήθηκα μήπως ήμουν σε τρολοσελίδα, μήπως ήταν κομμάτι από mockumentary, ή αν τους δούλευαν ψιλό γαζί οι χωρικοί του 1959.
Δείτε το γραπτό ρεπορτάζ και διαβάστε την πρόχειρη μετάφρασή του παρακάτω:
Μετάφραση: Ο Κ. υποχρεώθηκε απ’ την Χωροφυλακή να κρατήσει το φάρμακο που έφτιαξε μυστικό μέχρι οι αρχές της Δημόσιας Υγείας να ερευνήσουν την υπόθεση, έτσι δεν επιτρεπόταν να τραβήξουμε αυτόν ή την οικογένειά του. Κρύβεται και δεν θα εμφανιστεί φοβούμενος τις αρχές.
Χιλιάδες άνθρωποι χωρίς ελπίδα έτρεξαν από κάθε γωνιά της Ελλάδας στο χωριουδάκι Φήκη στη Θεσσαλία αναζητώντας ένα θαυματουργό βότανο το οποίο πιστεύεται πως θεραπεύει τη λευχαιμία. Αυτό συνέβη εξαιτίας του Κ, ο οποίος είχε ήδη θεραπεύσει μισή ντουζίνα νέους και μεγαλύτερους γείτονές του. Ο Κ, ο οποίος εξέθρεφε γαλοπούλες, γνώριζε πάππου προς πάππου τις θεραπευτικές ιδιότητες συγκεκριμένων βοτάνων από τα κοντινά οροπέδια και το βουνό Κόζιακα και τα χρησιμοποιούσε για να φτιάχνει φάρμακα ούτως ώστε να θεραπεύει τους συγχωριανούς του και τα ζώα.
Μια μέρα ο γιατρός του χωριού τον ενημέρωσε ότι οι γαλοπούλες του είχαν πάθει λευχαιμία. Δεκάδες πέθαιναν κάθε μέρα. Πάνω στην απελπισία του, ο Κ. αποφάσισε να χρησιμοποιήσει τα θεραπευτικά του βότανα. Ένα από αυτά αποδείχθηκε πολύ αποτελεσματικό και μέσα σε δύο εβδομάδες όλες του οι γαλοπούλες είχαν θεραπευτεί.
Κράτησε το μυστικό του βότανο κρυφό με κάθε τρόπο και μόνο όταν η 72χρονη γειτόνισσά του Κυράτσω Μπουροκώστα κόντευε να πεθάνει, αποφάσισε να παρέμβει δίνοντάς της χάπια που έφτιαξε από το βότανό του. Η μεγάλη γυναίκα που έπασχε από λευχαιμία ανάρρωσε μέσα σε δύο εβδομάδες και μπορούσε και πήγαινε και στα χωράφια. Επίσης, η τρίχρονη Χαρίκλεια Μαροβά (;) θεραπεύτηκε, αφότου πήρε οκτώ από τα χαπάκια. Ο γιατρός Γιάννης Χιώτης από τα Τρίκαλα επιβεβαίωσε τις παραπάνω υποθέσεις και έτσι οι αρμόδιοι οργανισμοί, όπως η Ελληνική Ιατρική Ομοσπονδία, αποφάσισαν να ερευνήσουν περισσότερο το φάρμακο αυτό.
Το γεγονός ότι οι γαλοπούλες θεραπεύτηκαν από το υπό εξέταση φάρμακο και ότι ο γιατρός της περιοχής επιβεβαίωσε πως έπασχαν από λευχαιμία, αποτελεί απόδειξη ότι κάτι ενδιαφέρον θα έβγαινε από αυτό το τυχαίο συμβάν. Αξίζει, επίσης, να σημειωθεί πως το βουνό Κόζιακας και τα οροπέδια που το περιτριγυρίζουν, τα μέρη δηλαδή που φυτρώνει το συγκεκριμένο βότανο, αποτελούσε στα αρχαία χρόνια το φαρμακείο του πατέρα της Ιατρικής, του Ασκληπειού.
Άρχισα να ψάχνω την ιστορία της Φήκης, βλέποντας βίντεο και ρωτώντας σε σχετικές ομάδες του FB:
Όπως διαβάζουμε στη Βικιπαίδεια, Φήκη είναι πεδινό χωριό του νομού Τρικάλων στο Δήμο της Πύλης που απέχει από τα Τρίκαλα 14 χλμ. και βρίσκεται σε υψόμετρο 130 μ. Μαζί με το χωριό Δροσοπηγή αποτελούν την (πρώην) κοινότητα Φήκης με πληθυσμό 1.369 κατοίκους (στοιχεία απογραφής 2011). Η ονομασία του χωριού, σύμφωνα με την παράδοση, προήλθε από τον βασιλέα ή ηγεμόνα Φίκο, ο οποίος διαβιούσε στο λόφο της Μαγούλας. Υπολείμματα αρχαίων ευρημάτων ανακαλύφθηκαν το 1994. Σύμφωνα με την ιστορία, στη Φήκη είχε στήσει το αρχηγείο του ο στρατηγός Χατζηπέτρος κατά την επανάσταση του 1821.
FACT! Ιστορικό μνημείο της τοποθεσίας αποτελεί ο Ιερός Ναός του Αγίου Νικολάου, ο οποίος κτίστηκε τον 19ο αιώνα. Υπήρξε ιδιαίτερα γνωστός για το περίφημο καμπαναριό του, του οποίου ο ήχος ακουγόταν μέχρι και την πρωτεύουσα. Αργότερα μειώθηκε το μέγεθος της καμπάνας εξαιτίας των ζημιών που προκαλούσε στα παρακείμενα κτίσματα του χωριού (!).
Πουθενά όμως δεν υπήρχε η παραμικρή αναφορά στους «χιλιάδες» που σύμφωνα με το βρετανικό ρεπορτάζ συνέρρεαν εκεί για το «θαύμα».
ΤΙ ΕΓΙΝΕ ΤΕΛΙΚΑ;
Χάρη σε φίλο που κατάγεται απ’ το χωριό, κατόρθωσα να εντοπίσω τον εγγονό του Κ. που δέχτηκε να μου μιλήσει. Επιβεβαίωσε τα γεγονότα που είχαν συμβεί στο χωριό.
Η έκπληξή του για τα στοιχεία του ρεπορτάζ που του παρουσίασα ήταν μεγάλη, το ίδιο και η έκπληξη των γονιών του -και παιδιών του Κ. Όλοι τους αγνοούσαν την ύπαρξη του βίντεο -που προφανώς δεν προβλήθηκε ποτέ στην Ελλάδα. Γνώριζαν μεν ότι έρχονταν διάφοροι τότε να ρωτήσουν για το θέμα, αλλά όχι πως είχε ξεπεράσει και τα σύνορα της χώρας. Επιπλέον δεν φαντάζονταν πως 60 χρόνια μετά, κάποιος θα έκανε ρεπορτάζ αναζητώντας το τι είχε συμβεί στο χωριό στα τέλη του ’50.
Οι πληροφορίες που έμαθα είναι πως οι ειδικοί που εξέτασαν το φάρμακο διαπίστωσαν πως δεν ήταν άξιο ερεύνης ούτε βέβαια θαυματουργό, γι’ αυτό και δεν ξανακούστηκε στα ΜΜΕ.
Παρόλα αυτά, ο Κ. συνέχισε να δίνει για χρόνια το φάρμακο, πάντοτε αφιλοκερδώς καθώς το μόνο που ήθελε ήταν να βοηθήσει απελπισμένους ανθρώπους κι όχι να εμπορευτεί τον πόνο τους.
Το έκανε μέχρι τις αρχές του ’90, με κάποια επιτυχή αποτελέσματα (όχι ικανοποιητικού ποσοστού επί του συνολικού αριθμού πάντως). Πιθανώς κάποιοι που καλυτέρευσαν να πίστεψαν πολύ στο βότανο, κι αυτό να λειτούργησε ως placebo.
Τα παιδιά του δε θέλησαν να συνεχίσουν αυτή την ιστορία (διότι ποτέ δεν πίστεψαν ότι πράγματι ήταν θαυματουργό το χάπι) οπότε το θέμα έκλεισε οριστικά το 1995 με το θάνατο του Κ. -που ήταν και ο μοναδικός που ήξερε τη «συνταγή»…
