Μικροπράγματα
Από τον Χρήστο Ερμή Λαζάρου
Αυτή τη στιγμή η Αθήνα είναι η δεύτερη πλουσιότερη, ως προς το Α.Ε.Π., πόλη στα Βαλκάνια μετά την Κωνσταντινούπολη. Καθώς η Κωνσταντινούπολη δεν διαθέτει κάποιο αντίστοιχο ανεκμετάλλευτο παραθαλάσσιο οικόπεδο μέσα στον αστικό ιστό, μπορούμε να πούμε με σιγουριά ότι το Ελληνικό είναι το μεγαλύτερο φιλέτο της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.
Αυτό το σκεπτικό επιβάλλει τεράστιο βάρος και ευθύνη στην Ελληνική κυβέρνηση αλλά και στις ιδιωτικές εταιρίες που θέλουν να εκμεταλλευτούν το οικόπεδο. Ο λόγος είναι πως το Ελληνικό συμβολίζει μια νέα αρχή για τη χώρα μας. Ο κόσμος θέλει να δει κάτι διαφορετικό από μέτρα λιτότητας, πλειστηριασμούς, βρώμικες πολυκατοικίες και λογαριασμούς ΔΕΗ. Είναι μια ευκαιρία να ξεριζωθεί, βήμα βήμα, από τη συλλογική ψυχολογία της κοινωνίας η μιζέρια, η μετριοπάθεια και η αποδοχή της φτώχειας.
Μέχρι στιγμής οι υποψήφιοι αγοραστές του οικοπέδου κινόντουσαν μέσα σε ασφαλή, σωστά και βιώσιμα πλαίσια όσον αφορά το τι θα κατασκευαστεί στο Ελληνικό. Συγκεκριμένα όλοι συμφωνούσαν ότι θα πρέπει, πρώτα από όλα, να δημιουργηθεί ένα τεράστιο μητροπολιτικό πάρκο που θα δώσει πνοή στο τσιμεντένιο χάος της Αθήνας και θα αναβαθμίσει την ποιότητα ζωής. Στη συνέχεια προβλεπόντουσαν διάφορες κτηριακές κατασκευές όπως κατοικίες, γραφεία, κέντρα διασκέδασης και καταστήματα που θα έφερναν οικονομική ανάπτυξη και θέσεις εργασίας στην περιοχή. Ακόμα, θα κατασκευάζονταν και πάλι μετά από δεκαετίες ουρανοξύστες. Αυτή ήταν μια πολύ σημαντική ιδέα που (επιτέλους) θα σηματοδοτούσε την επανέναρξη μεγάλων πρότζεκτ στην Ελλάδα και την απομυθοποίηση – αποδαιμονοποίηση των ψηλών κτιρίων που μέχρι τώρα θεωρούνταν σατανικά κατασκευάσματα του Καπιταλισμού.
Σε αυτό το σημείο πολλοί διανοούμενοι θα έλεγαν με σωστά βέβαια επιχειρήματα πως οι μοντέρνοι ουρανοξύστες δεν ταιριάζουν στο μεσογειακό – ιστορικό χαρακτήρα της Αθήνας ενώ επίσης επισκιάζουν τον ιερό βράχο της Ακρόπολης. Εδώ όμως τα επιχειρήματα αυτά δεν πιάνουν τόπο καθώς το Ελληνικό βρίσκεται πολλά χιλιόμετρα μακριά από την πλάκα και τον Παρθενώνα. Ενώ όλες οι γύρω περιοχές, όπως το Φάληρο, μάλλον έχουν απολέσει εδώ και καιρό τον μεσογειακό – ιστορικό χαρακτήρα τους. Στο κάτω κάτω ας πάρουμε ως παράδειγμα την Βαρκελώνη, η οποία έχει πολύ πιο έντονο ιστορικό προφίλ και αρχιτεκτονική αλλά παρόλα αυτά διαθέτει ουρανοξύστες που ταιριάζουν με την υπόλοιπη πόλη.
Όλα αυτά είναι καλά και ωραία. Τίποτα όμως δεν μπορεί να επιτευχθεί σωστά εάν δεν υπάρχει η κατάλληλη αρχιτεκτονική. Η αισθητική που επιβάλουν σε ένα χώρο οι αρχιτέκτονες – σχεδιαστές είναι αυτή που τελικά διαμορφώνει τα συναισθήματα και τις σκέψεις των ανθρώπων στο χώρο αυτό. Αυτό εν τέλει καθορίζει την επιτυχία ή την αποτυχία ενός έργου.
Ας μπούμε στο κυρίως θέμα. Οι προτάσεις που δημοσιεύτηκαν μέχρι στιγμής για το Ελληνικό συνοψίζονται με τη φράση “Ναι μεν αλλά”. Προς το παρόν είδαμε την πρόταση της Hard Rock International και της Mohegan Gaming. Πρόκειται για ολοκληρωμένες ιδέες με επαγγελματισμό. Ακόμα, όσον αφορά το καζίνο μπορούμε να πούμε ότι τα σχέδια που είδαν το φως είναι αρκετά λιτά και σοβαρά σε σχέση με τη mainstream εικόνα που έχουμε για τέτοιου είδους κτήρια. Αρκεί να δείτε φωτογραφίες από το Taj Mahal του Donald Trump ή το Luxor Hotel στο Las Vegas.
Ωστόσο, το σχέδιο της Hard Rock International για το κεντρικό κτήριο του Καζίνο είναι (το λιγότερο) μετριοπαθές για μια τόσο σημαντική τοποθεσία. Δεν δημιουργεί συναισθήματα δέους, εντυπωσιασμού και ομορφιάς. Θα ταίριαζε πολύ καλύτερα και αρμονικά μέσα σε ένα αστικό περιβάλλον με άλλα ψηλά κτήρια να το περιστοιχίζουν συμπληρώνοντας την εικόνα.
Η πρόταση της Mohegan Gaming από την άλλη παραείναι εντυπωσιακή. Είναι απόλυτα σεβαστό και κατανοητό πως οι αρχιτέκτονες εμπνεύστηκαν το σχέδιο από τις Καρυάτιδες αλλά το τελικό αποτέλεσμα δεν έχει καμία πραγματική σχέση με την αρχαιοελληνική αισθητική. Με λίγα λόγια τα κτήρια που πρότειναν, αν και είναι προσεκτικά σχεδιασμένα, συνιστούν ξένο σώμα στην περιοχή. Θα ταίριαζαν καλύτερα στο Kuwait, όχι όμως στην Αθηναϊκή Ριβιέρα.
Νομίζω ότι και πάλι θα πρέπει να πάρουμε ως παράδειγμα προς μίμηση την επιτυχημένη Βαρκελώνη.
