Γιώτα Κωνσταντινίδου
Το Θεατρικό Εργαστήρι για ενήλικες μετράει ήδη 10 χρόνια θεατρικής έκφρασης υπό τη σκέπη του Studio Μαυρομιχάλη. Ο Φώτης Μακρής, ιδρυτικό μέλος του εργαστηρίου υποκριτικής, σκηνοθέτης και ηθοποιός μας μιλάει για την επιλογή του έργου «Ανθισμένες Μανόλιες» από το τμήμα του θεατρικού εργαστηρίου. Νότος, γυναίκες σε κρίση, ένας κοινός τόπος συνάντησης, καθημερινά προβλήματα, συγκρούσεις, χιούμορ, δραματικές καταστάσεις αλλά και μια ανυπέρβλητη αγάπη της μιας προς την άλλη στις δυσκολίες της ζωής. Ο ίδιος εντάσσεται στο δραματολόγιο της Κρατικής σκηνής Βορείου Ελλάδος της νέας καλλιτεχνικής περιόδου, με τη σκηνοθεσία του διηγήματος «Καληνύχτα Μαργαρίτα» στη θεατρική του μεταφορά ελπίζοντας σε ένα θέατρο πέρα από σύνορα κρατικής και ελεύθερης σκηνής στο βωμό της πηγαίας δημοκρατικότητάς του.
“Πέρα από το γεγονός ότι θέλουμε να κάνουμε καλές παραστάσεις, υπάρχει μια ροπή προς θέματα κοινωνικά και πολιτικά”, λέει ο Φώτης Μακρής. “Μας ενδιαφέρει να θίγουμε πράγματα που αφορούν την κοινωνία, την καθημερινή μας ζωή, την πολιτική κατάσταση. Αυτό επηρεάζει και τις επιλογές μας στα έργα. Πάρα πολύ συχνά δεν επιλέγουμε απλά ένα θεατρικό έργο, αλλά επιλέγουμε για ποιο πράγμα θέλουμε να μιλήσουμε και προσπαθούμε να βρούμε το κείμενο ή το έργο ή τα κείμενα τα οποία θα μας βοηθήσουν να μιλήσουμε γι’ αυτό που θέλουμε. Μια ανάποδη επιλογή. Αυτή είναι η λογική μας. Το να δουλεύεις πάρα πολύ τις παραστάσεις που ετοιμάζεις, σε αντίθεση με την πολιτική του super market και του fast food και το να κρατάμε πολύ παρά πάνω διάστημα τις παραστάσεις μας, αρκετούς μήνες και σε πολλές περιπτώσεις αρκετά χρόνια, όπως το «Ζεϊμπέκικο» και το «Κιβώτιο». Θεωρούμε ότι μια παράσταση θέλει το χρόνο της για να εγκατασταθεί στο κοινό”
Η φετινή επιλογή του Θεατρικού Εργαστηρίου του Studio Μαυρομιχάλη είναι το θεατρικό έργο «Ανθισμένες Μανόλιες». Στο εργαστήρι επιχειρούμε κάθε χρονιά να δουλέψουμε διαφορετικά είδη θεάτρου. Οι «Ανθισμένες Μανόλιες» έχουν έναν καθημερινό λόγο, με γυναίκες τις διπλανής πόρτας, έστω κι αν είναι τοποθετημένο 20-30 χρόνια πριν, οικείες φυσιογνωμίες και φιγούρες του έργου που εξυπηρετούν έναν συγκεκριμένο λόγο. Στόχος μας είναι να δουλέψουμε με τα παιδιά του εργαστηρίου πράγματα καθημερινά, της διπλανής πόρτας, του πώς μιλούν για ασήμαντα ζητήματα, όμως πολύ σημαντικά γι’ αυτούς. Είναι ένα στέρεο έργο, καλογραμμένο, με εξαιρετικούς χαρακτήρες.
Νότος, γυναίκες διαφορετικές μεταξύ τους, ένας κοινός τόπος συνάντησης, καθημερινά προβλήματα. Έχουν πολλά προβλήματα στην καθημερινότητά τους που θεωρούν ότι για την καθεμιά είναι σπουδαία, μεγάλα και δυσεπίλυτα. Έρχεται, όμως, κάποια στιγμή που αυτά τα προβλήματα ενώνονται, το πρόβλημα της μιας γίνεται πρόβλημα και της άλλης και έτσι γίνεται η ένωση. Αναγνωρίζουν πια η μια το πρόβλημα της άλλης. Ενώ στην αρχή τα προβλήματα φαίνεται να τις χωρίζουν, στην πορεία ενώνονται και νιώθουν πιο ζεστά μεταξύ τους.
Η σύγχρονη καθημερινή γυναίκα φέρει το προσωπείο των χαρακτήρων του έργου. Η γυναίκα είναι ένα θείο πλάσμα, το οποίο μπορεί και μεταμορφώνεται. Μπορεί να είναι πολύ δυνατή, ισχυρή και ταυτόχρονα ανίσχυρη, βοηθητική. Πέσατε σε έναν θαυμαστή του γυναικείου φίλου και δεν το λέω με την έννοια του ερωτικού αλλά με την ουσία του. Θεωρώ ότι μπορεί να έχει όλα αυτά τα προσωπεία ανάλογα με τις καταστάσεις στις οποίες βρίσκεται.
Οι «Ανθισμένες Μανόλιες». Στις «Ανθισμένες Μανόλιες» θα δούμε παιδιά που είναι πολλά χρόνια στο Θεατρικό Εργαστήρι και το επίπεδό τους έχει φτάσει σε επίπεδο ηθοποιού, αλλά δεν θέλουν να ασχοληθούν επαγγελματικά με το θέατρο. Τις αγαπώ όλες και χαίρομαι με τη εξέλιξή τους. Για εμάς το εργαστήρι αυτό λειτουργεί και λίγο αντιστικτικά με το άγχος του επαγγελματισμού. Γίνεται μια δουλειά, λίγο πιο χαλαρή και χαρούμενη, λίγο πιο ανέμελη και το έχουμε ανάγκη. Είναι ένα «γυναικείο» έργο το οποίο εμένα μού κάνει καλό να ασχολούμαι όπως και με τις κοπέλες που καταθέτουν την ψυχούλα τους και μού ανακαλύπτουν πράγματα που δεν τα είχα διανοηθεί.
Στο κοινό στο οποίο απευθύνεται το Θεατρικό Εργαστήρι δεν υπάρχουν ηλικιακά όρια. Στο εργαστήρι μας μιλάμε για ανθρώπους που έρχονται να ασχοληθούν με το θέατρο ως χόμπι, δεν είναι Δραματική Σχολή και σας το λέω γιατί υπάρχει κι η άλλη ιδιότητά μου ως διδάσκων στο Θέατρο Τέχνης. Εδώ, τα παιδιά ηλικίας 20-65 έρχονται να πάρουν μια ιδέα του τι σημαίνει θέατρο και ηθοποιός. Δύο-τρία στοιχεία μας ενδιαφέρουν εδώ, πάντα, όχι σε επαγγελματικό επίπεδο. Η δυνατότητα να μιλούν επί σκηνής, να είναι αληθινοί και φυσικά μια μελέτη διαφόρων ειδών θεάτρου, Συχνά, λέω στα παιδιά, ότι θα βγουν από εδώ πολύ καλοί θεατές και αυτό είναι πολύ σημαντικό να μπορούν να απολαμβάνουν μια θεατρική παράσταση. Τέτοια στοιχεία έχουν προτεραιότητα εδώ, όχι με επαγγελματικό σκοπό. Κάποιοι μπορεί να συνεχίζουν σε Δραματική Σχολή. Το θέατρο, άλλωστε, είναι πολύ δημοκρατικό. Μπορεί να ασχοληθεί κάποιος από την παιδική-εφηβική ηλικία μέχρι τα βαθειά γεράματα. Υπάρχει μια δημοκρατία στο θέατρο. Οι ρόλοι έχουν μια γκάμα, από μικρές ηλικίες μέχρι μεγάλες. Μερικές φορές διαφωνώ και με τις Δραματικές Σχολές που έχουν βάλει ένα όριο ηλικίας. Κάποιος που θέλει να σπουδάσει ηθοποιός στα 30, 35, 40 και το θέλει πολύ, θα πρέπει να γίνεται δεκτός.
Οι συνεργασίες με την Κρατική Σκηνή Βορείου Ελλάδος. Έχω ξανασυνεργαστεί με το Κρατικό Θέατρο καθώς είχα σκηνοθετήσει πριν 15 χρόνια στο θέατρο της Μονής Λαζαριστών την παράσταση «Playmobil», του Παναγιώτη Μέντη, έχω υπάρξει βοηθός του τότε Καλλιτεχνικού Διευθυντή, Διαγόρα Χρονόπουλου στον «Πλούτο» στην Επίδαυρο και πέρυσι συνεργάστηκα με το «Κιβώτιο» στο Μικρό Θέατρο της Μονής Λαζαριστών. Αυτή η συνεργασία συνεχίζεται και φέτος όπου θα σκηνοθετήσω το «Καληνύχτα Μαργαρίτα» στη θεατρική μεταφορά του Γεράσιμου Σταύρου.
Το χάσμα ανάμεσα σε μια Κρατική Σκηνή και το ελεύθερο θέατρο. Υπάρχουν πράγματα τα οποία τα ζηλεύεις όταν είσαι σε μια Κρατική Σκηνή και πράγματα που σιχαίνεσαι. Το ίδιο ισχύει και στο ελεύθερο θέατρο. Προσπαθώ να είμαι και μέσα και έξω. Λειτουργώ στο ελεύθερο θέατρο έχοντας και το Studio Μαυρομιχάλη που μου δίνει μια μεγάλη ελευθερία επιλογών και γρήγορων αποφάσεων, μην ξεχνάτε ότι μια κρατική σκηνή έχει δύσκολες γραφειοκρατικές διαδικασίες. Από την άλλη, όταν μου δίνεται η ευκαιρία να συνεργαστώ με την Κρατική Σκηνή το κάνω γιατί έχω περισσότερες δυνατότητες. Σκεφτείτε ότι μπορώ να σκηνοθετήσω ένα έργο με 15 ηθοποιούς, μια δυνατότητα που δεν την έχω στο Studio. Στις συνεργασίες μου με κρατικές σκηνές, μου δίνεται απλόχερα η ευκαιρία να δω κι άλλες πτυχές της θεατρικής μου εξέλιξης.
Η συνεργασία ανάμεσα στις κρατικές και τις ελεύθερες σκηνές. Νομίζω ότι θα έπρεπε να είναι πιο στενή. Έχω την εντύπωση ότι είναι σαν να έχουμε χωρίσει τα τσανάκια μας. Από τη μία το ελεύθερο θέατρο την παλεύει από εκεί, κι από τη άλλη οι κρατικές σκηνές την παλεύουν με τη γραφειοκρατία τους. Θα έπρεπε να ανοίξουν περισσότεροι δρόμοι επικοινωνίας, να πραγματοποιούνται συνεργασίες πιο πολλές, πιο πλούσιες, Δεν γίνονται, όμως, όχι επειδή δεν το επιθυμούμε εμείς της ελεύθερης σκηνής ή οι άνθρωποι των κρατικών σκηνών αλλά για γραφειοκρατικούς λόγους. Σκεφτείτε ότι, για αντικατασταθεί μια λάμπα σε μια κρατική σκηνή πρέπει να περάσει από αποφάσεις και υπογραφές, οπότε καταλήγεις να λες «άστο καλύτερα».
Ο Φώτης Μακρής εντάσσεται στο δραματολόγιο της Κρατικής σκηνής με το διήγημα του Δημήτρη Χατζή στη θεατρική μεταφορά του Γεράσιμου Σταύρου «Καληνύχτα Μαργαρίτα». Είναι ένα έργο του Γεράσιμου Σταύρου από το διήγημα του Δημήτρη Χατζή «Καληνύχτα Μαργαρίτα». Ένιωσα τεράστια έκπληξη όταν το ξαναδιάβασα. Ήταν από τα έργα που όταν σπουδάζεις ηθοποιός διαβάζεις, διαβάζεις πολλά τότε, έτσι κι αυτό και δεν το κατάλαβα τόσο. Όταν ήρθε η πρόταση από το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος και το ξαναδιάβασα σοκαρίστηκα με το πόσο μοντέρνα γραφή έχει και πόσα πράγματα αναπτύσσει που μου λείπουν από τους σημερινούς συγγραφείς. Μιλάμε για χαρακτήρες, για σχέσεις, για συγκρούσεις και βέβαια για ένα έργο που αναφέρεται σε μια πολύ δύσκολη περίοδο της χώρας μας, στην Κατοχή. Καταφέρνει να θίξει με τρόπο απίστευτα θαρραλέο το πώς κάποιοι άνθρωποι μέσα σ’ αυτή τη δύσκολη στιγμή της χώρας μας συνεργάστηκαν με τους Γερμανούς και προσπάθησαν να εκμεταλλευτούν καταστάσεις. Παρατηρούμε έναν τρόπο γραφής εξαιρετικά σύγχρονο, αν σκεφτούμε ότι είναι γραμμένο το ’60. Πρωτοανέβηκε με το θίασο του Κατράκη το 1967, αργότερα εν μέσω Χούντας με τον Λιναίο όπου λογοκρίθηκε και κατέβηκε και μετά αποτέλεσε μια από τις μεγάλες θεατρικές επιτυχίες του Λιναίου κα της Φωτίου στη μεταπολίτευση.
Για το τέλος της, μια στιχομυθία, από το έργο «Ανθισμένες Μανόλιες». Έχει προηγηθεί κάτι πολύ άσχημο και ακολουθεί η στιχομυθία. «Ήθελε να την καλέσει κοντά του ο Θεός» λέει η μια ηρωίδα και απαντάει η μαμά της, «είναι πολύ εγωιστικό ότι την ήθελα κοντά σε μένα;».
Ταυτότητα Παράστασης:
Σκηνοθεσία: Φώτης Μακρής, Κλεοπάτρα Τολόγκου, Στέλλα Κρούσκα
Κίνηση: Στέλλα Κρούσκα
Σκηνικά – κοστούμια: Μαρία Μπενάκη
Βίντεο – φωτογραφίες: Στέφανος Κοπανάκης
Διανομή (αλφαβητικά και με σειρά εμφάνισης)
Τρούβυ: Ελπινίκη Νίνου, Μάρω Πανταζή
Ανέλ: Αλίκη Αργυριάδη, Βάσια Σινάνη
Κλαιρ: Μαρία Τσατσάκη
Σέλπμυ: Λυδία Γιαμπάνη, Θάλεια Φίλια
Μαλύν: Ελίνα Βλαχοκώστα, Θάλεια Παπαδοπούλου
Γουίζερ: Νάντια Γεωργιάδου, Σόνια Μαλιδέρου
Ημέρες και ώρες παραστάσεων:
Από 17 έως 25 Ιουνίου 2018 στις 21.00 μ.μ.
Σάββατο 23 Ιουνίου 2017 19:00 μ.μ. & 21:15 μ.μ.
Στο Studio Μαυρομιχάλη, Μαυρομιχάλη 134, Αθήνα.
Απαραίτητη η κράτηση θέσεων στο τηλέφωνο του θεάτρου
210-6453330.
