Ευθύμης Κάλφας
Ο θάνατος του Σουηδού μουσικού παραγωγού DJ Avicii, την Παρασκευή, συγκλόνισε τόσο τους φαν του, όσο και την παγκόσμια μουσική βιομηχανία. Πολλά έχουν γραφτεί για την πορεία της υγείας του, χωρίς όμως ακόμα να έχουν επίσημα ανακοινωθεί τα αίτια του θανάτου του. Οι περισσότεροι πάντως θεωρούν την οξεία παγκρεατίτιδα, από την οποία έπασχε, ως κύρια αιτία του θανάτου του. Τι εννοούμε όμως με τον όρο αυτό και πόσο σοβαρή ή όχι είναι η συγκεκριμένη πάθηση; Παρακάτω εξηγούμε αναλυτικά.
Τι εννοούμε τελικά λέγοντας παγκρεατίτιδα;
Η οξεία παγκρεατίτιδα είναι η οξεία φλεγμονή του παγκρέατος. Αποτελεί μία πολύ σοβαρή κατάσταση, η οποία μπορεί να δημιουργήσει σοβαρές επιπλοκές από το πάγκρεας, αλλά και από άλλα όργανα και συστήματα γενικότερα. Το πάγκρεας βρίσκεται στο άνω μέρος της κοιλιάς, πίσω από το στομάχι και παίζει σημαντικό ρόλο στην πέψη. Είναι ουσιαστικά ένας αδένας, ο οποίος παράγει δύο κύριους τύπους ουσιών: τα πεπτικά υγρά και τις πεπτικές ορμόνες. Η παγκρεατίτιδα μπορεί να εμφανιστεί ξαφνικά και να διαρκέσει για μέρες ή να είναι χρόνιας και να συμβαίνει επί πολλά χρόνια. Οι ήπιες περιπτώσεις παγκρεατίτιδας μπορεί να περάσουν χωρίς θεραπεία, αλλά οι σοβαρές περιπτώσεις μπορεί να αποδειχτούν απειλητικές ακόμα και για την ζωή του ασθενούς.
Ποια είναι τα αίτια;
Σε περίπου το 15% των περιπτώσεων οξείας παγκρεατίτιδας και στο 40% των περιπτώσεων χρόνιας παγκρεατίτιδας, η αιτία δεν προσδιορίζεται ποτέ με 100% ακρίβεια. Πάντως, οι δυο κύριες αιτίες της παγκρεατίτιδας είναι η κατάχρηση αλκοόλ και οι πέτρες στη χολή. Η παγκρεατίτιδα από την κατάχρηση αλκοόλ εμφανίζεται συνήθως σε άτομα που πίνουν μεγάλες ποσότητες αλκοόλ για τουλάχιστον πέντε έως επτά χρόνια, όπως δηλαδή και ο Avicii. Ένα υπόλοιπο 10% έως 20% των περιπτώσεων παγκρεατίτιδας έχουν διάφορα αίτια, συμπεριλαμβανομένων των εξής:
-Κάποια φαρμακευτική αγωγή
-Έκθεση σε ορισμένα χημικά
-Ατύχημα (π.χ. άσχημη πτώση) που οδηγεί σε κοιλιακό τραύμα
-Κληρονομική ασθένεια
-Κάποια χειρουργική επέμβαση
-Υψηλά επίπεδα λίπους στο αίμα
Συμπτώματα
Τα συμπτώματα χωρίζονται σε οξείας και χρόνιας παγκρεατίτιδας. Το πιο κοινό σύμπτωμα της οξείας παγκρεατίτιδας είναι ο πόνος, ο οποίος μπορεί να εμφανιστεί ξαφνικά ή να αυξηθεί σταδιακά. Πάντως εάν ο πόνος αρχίζει ξαφνικά, πρόκειται συνήθως πολύ σοβαρή περίπτωση παγκρεατίτιδας. Ο πόνος συνήθως επικεντρώνεται στην άνω μεσαία ή στην άνω δεξιά πλευρά της κοιλιάς. Ο πόνος, ο οποίος ξεκινά ή επιδεινώνεται μετά το φαγητό και διαρκεί συνήθως μερικές ημέρες, περιγράφεται συχνά σαν να “αντανακλάται” από το μπροστινό μέρος της κοιλιάς και να φτάνει προς τα πίσω.
Οι άνθρωποι με οξεία παγκρεατίτιδα εκτός από τον πόνο μπορεί να έχουν και ναυτία, πυρετό, πρήξιμο στην κοιλιά και ταχυκαρδία ενώ σε πολύ σοβαρές περιπτώσεις με λοίμωξη ή με αιμορραγία, ο ασθενής μπορεί να αφυδατωθεί και να έχει χαμηλή πίεση του αίματος. Στην περίπτωση που η αρτηριακή πίεση πέσει πολύ χαμηλά, όπως γράφει και το onmed.gr, τότε τα όργανα του σώματος δεν παίρνουν αρκετό αίμα για να εκτελέσουν τις συνήθεις λειτουργίες τους. Αυτή είναι μια πολύ επικίνδυνη κατάσταση που ονομάζεται «κυκλοφορικό σοκ».
Θεραπεία
Η θεραπεία είναι κυρίως συντηρητική και περιλαμβάνει διακοπή σίτισης, χορήγηση υγρών, ηλεκτρολυτών και αναλγητικών, και τοποθέτηση ρινογαστρικού καθετήρα για κένωση του στομάχους. Αξίζει να αναφερθεί ότι σε αλκοολικούς είναι απαραίτητη η διακοπή του αλκοόλ πριν από οποιαδήποτε θεραπεία. Πάντως στην χρόνια παγκρεατίτιδα, η χορήγηση παγκρεατικών ενζύμων φαίνεται να βελτιώνει την κατάσταση επειδή μειώνει την παραγωγή ενζύμων από το πάγκρεας, κι επίσης μειώνουν τη στεατόρροια εάν υπάρχει. Στις πιο σοβαρές περιπτώσεις χορηγούνται αντιβιοτικά, παρεντερική σίτιση και υποστήριξη των συστημάτων που πάσχουν (αναπνευστικό, κυκλοφορικό). Επίσης χορηγούνται φάρμακα, που μειώνουν τη γαστρική και παγκρεατική έκκριση (σωματοστατίνη).
