Ηλίας Τουμασάτος
Σήμερα είναι δύσκολο να εξηγήσει κανείς σ’ ένα νέο παιδί τι σήμαινε για τους αναγνώστες της δεκαετίας του 1980 το ξεφύλλισμα του περιοδικού.
Όταν η τηλεόραση ήταν μόνο κρατική, και οι εφημερίδες είχαν συγκεκριμένη πολιτική γραμμή, το περιοδικό, με τις χρωματιστές σελίδες, τον πιο μοντέρνο σχεδιασμό, το φωτογραφικό υλικό, και την πιο “ελαφρά” θεματολογία, χωρίς προσφορές (που κατέστρεψαν τον περιοδικό τύπο) ήταν από τις αγαπημένες συνήθειες όλων.
Ας θυμηθούμε λοιπόν 14 εμβληματικούς τίτλους περιοδικών της δεκαετίας.
1. ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ
Ίσως η ναυαρχίδα των περιοδικών της μεταπολεμικής Ελλάδας. Ό,τι υπήρχε στον Ταχυδρόμο ήταν ό,τι κυριαρχούσε στην πολιτική, τη μόδα, τον πολιτισμό (η σφραγίδα του Δημοσιογραφικού Οργανισμού Λαμπράκη σήμαινε τα πάντα). Με μοντέρνο ύφος, σπουδαίες υπογραφές, φρέσκια αντίληψη, συνεντεύξεις, ρεπορτάζ, τετραχρωμία,, ο Ταχυδρόμος κυκλοφόρησε μέχρι το 1993. Το 2000 έγινε ένθετο στα Νέα του Σαββατοκύριακου, σήμερα… δεν υπάρχει πια.
2. ΡΟΜΑΝΤΣΟ
Κι αυτό ερχόταν με μεγάλη φόρα από τα παλιά. Ήταν το κλασικό οικογενειακό περιοδικό, και ίσως το μοναδικό που ανταγωνιζόταν τον Ταχυδρόμο στις υψηλές κυκλοφορίες. Πιο συντηρητικό, με περισσότερα γυναικεία θέματα, χάθηκε κι αυτό στην εποχή της ιδιωτικής τηλεόρασης, μετά από μια αποτυχημένη προσπάθεια να εκσυγχρονιστεί.
3. ΕΝΑ
Το περιοδικό που δημιούργησε ο Παύλος Μπακογιάννης στις αρχές των 80s, δεν ήταν απλά ένα αντίγραφο του Ταχυδρόμου, αλλά ίσως η πρώτη φορά που η “φιλελεύθερη παράταξη” αποκτούσε ένα μοντέρνο, καλοσχεδιασμένο και ακομπλεξάριστο έντυπο. Ο νεαρός τότε εκδότης του Γιώργος Κοσκωτάς μπήκε πολύ πετυχημένα στο χώρο του τύπου. Δεν έφτασε ποτέ τις κυκλοφορίες του Ταχυδρόμου, και χάθηκε κι αυτό, μετά από πολλές περιπέτειες, στη δεκαετία του 1990, μετά και το ξέσπασμα του σκανδάλου Κοσκωτά.
4. ΕΙΚΟΝΕΣ
Με τον τίτλο του στιλάτου περιοδικού που κάποτε έβγαζε η Ελένη Βλάχου της Καθημερινής, ο Γιώργος Μπόμπολας, που είχε ήδη κάνει την πρώτη “επανάσταση” στον τύπο με το ταμπλόιντ “Έθνος” που είχε ξεπεράσει κάθε άλλη εφημερίδα σε κυκλοφορία, κυκλοφορεί το 1984 τις “Εικόνες”. Στο στιλ του Ταχυδρόμου, αλλά επί το πολύ λαϊκότερον, με πολύ χρώμα, οι Εικόνες καταφέρνουν να κονταροχτυπηθούν με τον Ταχυδρόμο, και, μετά από μια εξαιρετικής αισθητικής τελευταία περίοδο κλείνουν το 1994. Θα επανέλθουν κι αυτές ως ένθετο στο σαββατιάτικο Έθνος… κι ύστερα ήρθαν τα μνημόνια.
5. ΤΟ ΤΕΤΑΡΤΟ
Το περιοδικό του Μάνου Χατζιδάκι, αν και δεν είχε την υπογραφή του μέχρι τέλους, ήταν ίσως ό,τι πιο πρωτοποριακό έδωσε ο περιοδικός τύπος εκείνη τη δεκαετία. Ένας άλλος κόσμος, στραμμένος γύρω από τις τέχνες, αλλά και με αρκετή πολιτική. Κι αυτό υπό την σκέπη της “Γραμμής” του Γιώργου Κοσκωτά. Η χατζιδακική περίοδος κράτησε λίγο, και η συνέχεια ήταν σχετικά βραχύβια.
6. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ
Με τον Γιάννη Μαρίνο στο τιμόνι (και βεβαίως τον ΔΟΛ εκδότη), με χαμηλές πωλήσεις αλλά υψηλό κύρος, ήταν ίσως το εγκυρότερο ελληνικό περιοδικό της εποχής. Πολιτική, οικονομία, διεθνείς σχέσεις, το περιοδικό δεν είχε τετραχρωμίες, είχε όμως σπουδαίες αναλύσεις.
7. ΓΥΝΑΙΚΑ
Με μεγάλη φόρα από τις προηγούμενες δεκαετίες, η ΓΥΝΑΙΚΑ του Άρη Τερζόπουλου ήταν περιοδικό με υψηλή αισθητική, 100% ελληνικό, με υπέροχες φωτογραφίσεις, εντιτόριαλ μόδας (από τη Λάουρα ντε Νίγκρις) και εξαιρετικά κείμενα και συνεντεύξεις. Δεκαπενθήμερο και κατόπιν μηνιαίο, κυριάρχησε στη δεκαετία, αλλά άρχισε να χάνει σταδιακά την απήχησή του όταν στα τέλη των 80s- αρχές 90s κυκλοφόρησαν οι ελληνικές εκδόσεις των Marie Claire και Elle. Άντεξε όμως και την πρώτη δεκαετία του αιώνα μας. Σήμερα είναι ένθετο στην Καθημερινή.
8. ΠΑΝΘΕΟΝ
Το ΠΑΝΘΕΟΝ βγήκε από το συγκρότημα Θεοφανίδη (Ρομάντσο) και στα 80s ήταν ένα περιοδικό που προσπαθούσε να αποδείξει ότι μια γυναίκα μπορεί να είναι φεμινίστρια, να ενδιαφέρεται για την πολιτική αλλά και να είναι όμορφη. Το φεμινιστικό στοιχείο υποχώρησε σταδιακά, και το ΠΑΝΘΕΟΝ έσβησε κι αυτό στα καταραμένα 90s.
9. NTOMINO
To NTOMINO ήταν το Ρομάντσο της καλής νοικοκυράς-δούλας και κυράς. Με φωτορομάντσα, κεντήματα και θεματολογία κατά τα άλλα παρόμοια με το Ρομάντσο, είχε μεγάλο σουξέ στο πρώτο μισό της δεκαετίας, αλλά… μαντέψτε ποια δεκαετία πέθανε κι αυτό.
10. 4 ΤΡΟΧΟΙ
Το περιοδικό αυτοκινήτου του Κώστα Καββαθά ήταν ίσως το αντίστοιχο της ΓΥΝΑΙΚΑΣ για τον ανδρικό πληθυσμό. Γιατί δεν ήταν απλώς ένα περιοδικό αυτοκινήτου. Υπογραφές σαν του Νίκου Δήμου, του Νίκου Μάργαρη αλλά και του ίδιου του εκδότη, αλλά και η απόλυτη εγκυρότητά του σε ό,τι αφορά το αντικείμενό του εκτόξευαν την κυκλοφορία του στα ύψη. Και… το μόνο που αντέχει ακόμα!!!
11. PLAYBOY
Στο μυαλό των περισσοτέρων θεωρείται πορνοπεριοδικό. Στην πραγματικότητα εκδόθηκε στην Ελλάδα ως το αντρικό περιοδικό στο οποίο κάθε μοντέρνος κύριος θα βρει έρευνες, συνεντεύξεις, σπορ, ηχηρές υπογραφές, και βεβαίως βεβαίως πανέμορφες γυναίκες. Η φωτογράφηση της Ζωής Λάσκαρη είναι, 30 χρόνια μετά, ακόμη viral. Ακόμα και οι Θεοδωράκης και Χατζιδάκις είχαν δώσει συνέντευξη! Το Playboy εκτελέστηκε από το Internet, όχι από την ιδιωτική τηλεόραση.
12. ΤΗΛΕΡΑΜΑ
Το Τηλέραμα ήταν το πρώτο περιοδικό που προσπάθησε να συνδυάσει ποικίλη ύλη και τηλεοπτικό πρόγραμμα στον αντίποδα της μάλλον μονόχνωτης Ραδιοτηλεόρασης που έβγαζε η ΕΡΤ. Το αποτέλεσμα ήταν μεγάλη κυκλοφοριακή επιτυχία (διευθύντρια η Βίκυ Αλικάκη). Το Τηλέραμα άνοιξε το δρόμο για την… μετεξέλιξη των λαϊκών περιοδικών (τύπου Ρομάντσο), και παρά τον ανταγωνισμό στα χρόνια της ιδιωτικής τηλεόρασης (Τηλεθεατής, 7Μέρες TV, TV Ζάπινγκ και άλλα), αξιοποίησε το υλικό της για να επιζήσει και εξακολουθεί να κυκλοφορεί ώς σήμερα με υψηλές πωλήσεις.
13. ΚΑΙ
Με τον παράξενο τίτλο ΚΑΙ κυκλοφόρησε στα μέσα της δεκαετίας ένα έγχρωμο και πιο “νεανικό” περιοδικό ποικίλης ύλης, προσαρμοσμένο περισσότερο στο “δυναμικό κοινό” όπως θα λέγαμε σήμερα, και, ουσιαστικά, δεν βρήκε ανταγωνισμό. Με υψηλές πωλήσεις κι αυτό (και με την πρωτοεμφανιζόμενη Ναταλία Γερμανού ανάμεσα στους συντάκτες) κλονίστηκε με το ξέσπασμα του σκανδάλου του εκδότη του (Κοσκωτά) και …χάθηκε κι αυτό στην δεκαετία του 1990.
13. ΠΟΠ ΚΑΙ ΡΟΚ
Ήταν το περιοδικό του Γιάννη Πετρίδη. Όποιος ήθελε να ξέρει τα πάντα για τη μουσική, άκουγε Γιάννη Πετρίδη 4 με 5 στο Πρώτο Πρόγραμμα της ΕΡΤ και αγόραζε ΠΟΠ και ΡΟΚ. Ήταν το απόλυτο μουσικό περιοδικό, και έκτοτε παρόμοιο δεν υπήρξε. Στα τέλη της δεκαετίας του 1990 ο Πετρίδης αποχώρησε, το περιοδικό παρήκμασε και σήμερα δεν υπάρχει πια. Κι εδώ το Ίντερνετ αποδείχτηκε ανίκητος ανταγωνιστής.
14. ΚΛΙΚ
Ήταν το περιοδικό που με το τέλος της δεκαετίας του 1980 άλλαξε τα πάντα, αφού πρώτα άλλαξε τον εαυτό του. Με τον νεαρό Πέτρο Κωστόπουλο στο τιμόνι και τον Άρη Τερζόπουλο εκδότη το μηνιαίο ΚΛΙΚ ξεκίνησε ως ένα πραγματικά μοντέρνο έντυπο, avant-garde θα το έλεγε κανείς, με ψαγμένη και “άλλη” αισθητική, που δεν έμοιαζε με κανένα άλλο. Η επιτυχία άργησε να έρθει. Ειδικότερα ήρθε όταν το περιοδικό άρχισε να φλερτάρει έντονα με την πρόκληση και βεβαίως το lifestyle. Η δεκαετία του ήταν τα 90s… Το ΚΛΙΚ πέτυχε ό,τι δεν πέτυχαν τα άλλα περιοδικά. Ενσωμάτωσε την απολίτικη και ολίγον χαβαλεδιάρικη εκδοχή των 90s μαζί με τους σταρς της ιδιωτικής τηλεόρασης… Κι αυτό έσβησε στη δεκαετία του 2010, μια δεκαετία περίπου αφότου ο Κωστόπουλος το είχε εγκαταλείψει.
Αν σας άρεσε… θα επανέλθω 🙂
