Γράφει ο Βασίλης Ζομπανάκης

Από πού είσαι;

Είμαι Πειραιοχιωτοκρητικός και δημότης Σάμου, καθώς μου αρέσει πολύ το νησί, όπως και η καταγωγή του Πειραιά, είναι από τη Μικρά Ασία.

Σάμος, Χίος, Μυτιλήνη, Κως, προσφυγικό, μεταναστευτικό, Hotspot.

Θα σας μιλήσω για τη Χίο και τη Σάμο που έμενα για χρόνια και δούλεψα για τη μεταναστευτική-προσφυγική κρίση από το 2015 έως τα τέλη του 2017, σε όλη αυτή την ιδιόμορφη κατάσταση με τα κέντρα, τους επωφελούμενους κατατρεγμένους και τους ντόπιους.

Πρόφαση στο να γράψω το κείμενο αυτό, ένα πανό και μία αφίσα, «Πανσαμιακή Απεργία», «STOP ΣΤΟ ΕΓΚΛΕΙΜΑ ΝΑ ΚΛΕΙΣΕΙ ΤΟ HOTSPOT STOP ΣΤΗΝ ΥΠΟΒΑΘΜΗΣΗ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ».

Το σημείο που με πείραξε στο κάλεσμα αυτό, είναι ότι συγχώνευσαν αυτά τα δύο πολύ σημαντικά ζητήματα, σαν το ένα να απορρέει από το άλλο, ενώ στην ουσία είναι δύο πολύ σημαντικά, αλλά και ξεχωριστά ζητήματα, που η κοινωνία πρέπει και καλά θα έκανε, να διεκδικήσει με το ανάστημά της και τις λύσεις της.

Αλλά σε αυτό το κάλεσμα μπορούμε χαρακτηριστικά, να παρατηρήσουμε το σαράκι που εκκολάπτεται, ο ρατσισμός και όλα τα επακόλουθά του.

Για να διευκρινίσω, εννοώ ότι, το νοσοκομείο είχε πρόβλημα πριν καν δημιουργηθεί το Hotspot.

Και εδώ ερχόμαστε σε μία κατάσταση απασφάλισης όπου είχα παρατηρήσει από την αρχή της κρίσης αυτής, από πολιτικούς και Μ.Μ.Ε., για να μεταθέσουν ευθύνες, ή για να κερδίσουν ακροαματικότητα ή για όποιον άλλο λόγο είχαν, την έννοια του εισβολέα για όποιον ξένο ερχόταν.

Και έτσι ο κόσμος σε αντίθεση με τα δεινά που περνούσε, βρήκε φταίχτη, στο πρόσωπο του κατατρεγμένου, ειδικά όσο ο καιρός περνά και ο κατατρεγμένος γίνεται συνήθεια σε πληθυσμούς ντόπιων που η κεντρική πολιτεία έχει αδιαφορήσει για αυτούς. Έχει βέβαια αδιαφορήσει και για όσους ήρθαν με αθέμιτα μέσα στα νησιά για να σωθούν και να δουλέψουν.

Σαφώς τα νησιά έχουν πρόβλημα με τα Hotspot και όχι επειδή οι ντόπιοι είναι περίεργοι άνθρωποι και ρατσιστές, αλλά γιατί έχουν φτιαχτεί κέντρα εξαθλίωσης, που πρώτα εξαθλιώνουν αυτούς που είναι μέσα. Οι κοινότητες δεν αντέχουν να βλέπουν το πρόσωπο του τέρατος όταν κοιτιούνται στο καθρέπτη, οπότε για όλη αυτή την εξαθλίωση θα κατηγορήσουν το κατατρεγμένο και απαιτούν να φύγει για να συνεχίσουν τη κανονικότητά τους. Και αντίστροφα: άνθρωποι που μένουν στα Hotspot έχουν δημιουργήσει προβλήματα στους ντόπιους με μεμονωμένες περιπτώσεις μικροκλοπών ή και μόνο με την ένταση που έχουν και μεταφέρουν, λόγω του ότι δεν ξέρουν τι θα τους ξημερώσει αύριο.

Η απάντηση που έβλεπα τότε και τώρα, σε όλη αυτή τη κατάσταση, με μία πολιτεία που έχει γυρίσει τη πλάτη της, σε ένα τόσο μεγάλο πρόβλημα, είναι τα νοσοκομεία, είναι τα σχολεία, είναι το φαγητό και η στέγαση, αλλά και για ντόπιους και για ξένους.

Αν θέλουμε να είμαστε αντάξιοι μίας πραγματικότητας ελεύθερων ανθρώπων, ας συνεχίσουμε να απαιτούμε και να διαμαρτυρόμαστε, αλλά με ενσυναίσθηση, γιατί μας νοιάζει και ο άλλος. Για τα νοσοκομεία μας, για όλους, για τα σχολεία μας, για όλους, για τις ανθρώπινες συνθήκες διαβίωσης, για όλους και κάπως έτσι σας το εγγυώμαι, θα συνεχίσουμε να υπάρχουμε και μάλιστα καλά.

Γιατί με τημ κρίση είδα, τι μας έχουν πάρει και το είχαν αντικαταστήσει όσο μπορούσαν με χρήματα: Το πνεύμα αλληλεγγύης που είχαμε στις κοινότητές μας. Θυμάμαι ιστορίες του παππού μου, από τη κατοχή και τη γειτόνισσα του, που τάιζε από το στήθος της τα παιδιά των γειτόνων.

Και ας πάρουμε τη ρήση του Ισοκράτη για όσους πήραν ελληνική παιδεία κι έγιναν έτσι Έλληνες, οπότε στη χώρα των μεγάλων φιλοσόφων, ας προσπαθήσουμε να βρούμε τη παιδεία μας ας μεταλαμπαδεύσουμε τη γνώση.

Αυτά ήταν τα λόγια που ήθελα να φωνάξω δυνατά όσο ήμουν στα νησιά, μέσα από την εμπειρία και τη ψυχολογική πίεση που δέχτηκα, εκείνα τα δύο χρόνια που ήμουν στους καταυλισμούς στη Χίο και στη Σάμο, με όλη αυτή τη κυνικότητα που βίωνα, αλλά και τα χαμόγελα και την ελπίδα στο βλέμμα και το πρόσωπο, του απελπισμένου. Τελικά κατάλαβα ότι είμαι κι εγώ απελπισμένος, γιατί η κοινωνία μου δυσλειτουργεί και το ίδιο και τα νοσοκομεία, τα σχολεία και ο τομέας της εργασίας.