ALi Mathloum
Η υποχρέωση του performer απέναντι στον θεατή είναι καθήκον αλλά και ηθική δέσμευση να προσεγγίσει όσο περισσότερο γίνεται τις προσδοκίες του κοινού του.
Εδώ και λίγο καιρό είναι γνωστό πως θα έρθουν στις 5 Ιουνίου για συναυλία οι Red Hot Chili Peppers. Σε 7 μήνες περίπου δηλαδή από την ημέρα που ανακοινώθηκε.
7 ολόκληροι μήνες είναι το διάστημα που ένας φανατικός θαυμαστής της μπάντας αυτής θα χρειαστεί να κάνει υπομονή. Μέχρι την πολυπόθητη στιγμή όπου εν μέσω ιαχών αποθέωσης θα πέσουν τα φώτα και θα ξεπροβάλλει ο Chad Smith υψώνοντας τα drum sticks του στον Αθηναϊκό ουρανό, δίνοντας το έναυσμα για την συναυλία της χρονιάς.
Ας κάνουμε ένα ταξίδι στη περίοδο της εφηβείας μας.
Σκεφτείτε η πιο αγαπημένη σας μπάντα τότε να ερχόταν για συναυλία, πως θα σας φαινόντουσαν αυτοί οι εφτά μήνες. Αιώνας, θα θέλατε να κοιμηθείτε και να ξυπνήσετε εκείνο το πρωί. Σκεφτείτε πως υπάρχουν και σήμερα τέτοια παιδιά και νέοι, που πολύ πιθανόν να έχουν υποχρεωθεί, να έχουν στερηθεί για να πληρώσουν αδρά ένα εισιτήριο καλής θέσης. Με σκοπό να ζήσουν κάτι που ονειρευόντουσαν χρόνια, που ”ζούσαν” μόνο μέσω YouTube. Μπορεί να πίστευαν πως δε θα τους δοθεί ποτέ η δυνατότητα να δουν τα είδωλα τους από κοντά. Τραγούδια που έχουν ταυτιστεί με το είναι τους, στίχους που τους έχουν αλλάξει, μουσικές που έχουν χρωματίσει τις πιο αξιομνημόνευτες στιγμές της ζωής τους, τώρα ξέρουν πως όλα αυτά θα τα ζήσουν μαζί με άλλους χιλιάδες με το ίδιο πάθος και θα τραγουδούν όλοι μαζί.
Κάθε μια από τις ημέρες που περνάνε αυτούς τους εφτά μήνες θα προσθέτει από ένα τουβλάκι στις προσδοκίες. Kάθε μέρα πιο κοντά στο όνειρο της συναυλίας θα γιγαντώνει αυτόν τον πύργο της προσμονής, θα τον κάνει να φτάσει τα αστέρια, εκεί ακριβώς που θα φτάσουν και οι φωνές των φανατικών της μπάντας όταν ο frontman τους παραδώσει για λίγο το μικρόφωνο και φωνάξει ”sing”.
Πόσο το βάρος ενός καλλιτέχνη που ξέρει πόσο σημαντικός είναι για τόσους ανθρώπους; Πόση η ευθύνη να αποδώσει δικαιοσύνη στο ίδιο του όνομα, στη υστεροφημία του μα πολύ περισσότερο στις καρδιές όλων αυτών των ανθρώπων που τον νιώθουν σαν οικογένεια;
Πόσο κυνική η σκέψη ότι, κύριε καλλιτέχνη ζητάς από τον κόσμο να πληρώσει πολλά, σαν όνομα που είσαι έχεις τις απαιτήσεις σου, πόσο όμως ενδιαφέρεσαι για τις δικές μας;
Είμαι αυστηρός με τους καλλιτέχνες, διότι πέραν όλων των υπολοίπων οι ίδιοι θέλουν να βάζουν τον πήχη ψηλά και πολλές φορές δεν φτάνουν ούτε το μισό. Δεν αποδίδουν το 100% και τους βλέπεις να λειτουργούν μηχανικά κάνοντας κάτι που εκ των πραγμάτων απαιτεί κατάθεση ψυχής. Γιατί αυτό είναι η τέχνη του performance στη ρίζα της, κατάθεση ψυχής.
Δεν έρχομαι να σε ”δω” κύριε τραγουδιστή, έρχομαι να σε ”νιώσω” ότι νιώθεις.
Κατάθεση ψυχής. Σαν αυτή που κάνουν οι αμέτρητοι θεατρικοί ηθοποιοί τρεις και τέσσερις μέρες την εβδομάδα, διαλύοντας συναισθηματικά τους κύτταρα , πιέζοντας τους εαυτούς τους στα όρια , για να βγάλουν λιγότερα απ’όσα ένας σερβιτόρος. Το κάνουν για την τέχνη τους, αλλά και για εσένα που αποφάσισες να ξοδέψεις χρήμα αλλά κυρίως ελεύθερο χρόνο για να τιμήσεις την τέχνη τους.
Η συναυλία είναι ιεροτελεστία και τον σεβασμό μου τον απεριόριστο έχουν όλοι εκείνοι που στο τέλος αυτής έχουν γίνει μούσκεμα από τον ιδρώτα και το τελευταίο χειροκρότημα είναι εκείνο που τους πλουτίζει περισσότερο από κάθε επιταγή στο τέλος μιας περιοδείας.
Μ’αρέσουν οι performers που κοιτούν το ακροατήριο στα μάτια , έναν-έναν και η τέχνη τους ξεχειλίζει ειλικρίνεια, εκείνοι που έγραψαν για αγάπη και δικαιοσύνη και έκαναν τα λόγια τους πράξη , εκείνοι που δεν ξεχνούν την δίψα που είχαν πριν γίνουν πλούσιοι, πριν γευτούν το ποτήρι της δόξας. Εκείνοι που και μετά από μισό αιώνα καριέρας έχουν ακόμη αυτό το γλυκό άγχος των παρασκηνίων πριν εμφανιστούν μπροστά μας.
Στην πορεία των ετών και όσων ακολουθούν μιας πετυχημένης πορείας ένας δημιουργός είναι φυσικό και επόμενο να χάσει τα κίνητρα που είχε στο ξεκίνημα του. Κυρίως στο θέμα της δημιουργικότητας αναφέρομαι. Η σπίθα που έχεις όταν θέλεις να τα καταφέρεις δε μένει για πάντα, αυτό είναι δεδομένο. Δεν γίνεται να γράφεις για φτώχεια όταν έχεις αποξενωθεί από αυτήν, όταν η τελευταία φορά που είχες struggle στη ζωή σου ήταν πριν δεκαετίες πως θα ταυτιστείς με το κοινό σου;
Θέλει ξεχωριστή μαγκιά, ικανότητα, ενσυναίσθηση και πάθος για να μπορείς να δώσεις φωνή σε όσους δεν έχουν και να δημιουργείς δίνοντας στον εαυτό σου κίνητρα τα οποία βγάζεις από μια δεξαμενή που δίσκο με δίσκο αρχίζει και τελειώνει. Πως θα διατηρήσεις την ειλικρίνεια και την αγνότητα της νιότης σου όταν αυτά έχουν δώσει σκυτάλη στον επαγγελματισμό , τα συμβόλαια και την υποχρεωτική δημιουργία που σου επιβάλλει η δισκογραφική;
Πόσοι Syd Barrett θα υπάρξουν που θα νιώσουν την ευθιξία να τα παρατήσουν μπροστά στην επικείμενη δολοφονία της αθωότητας που είχαν στο ξεκίνημα τους; Λίγοι.
Υπήρχαν και θα υπάρχουν όμως, τύποι όπως ο εικονιζόμενος. Ο Bruce Springsteen, αυτός ο τόσο τίμιος καλλιτέχνης που δεν αφήνει λεπτό να περάσει πάνω στη σκηνή χωρίς να δώσει όλο του το είναι για ένα ακόμα ρεφρέν του Thunder Road, για ένα ακόμα σόλο του Cover Me, δε μπορεί να πει όχι ακόμα και μετά από τρεις ώρες συναυλίας, άμα θέλουν ”άλλο ένα”, θα το παίξει.
Υπάρχουν παραδείγματα όπως οι Rolling Stones. Όπου πλέον σκεφτείτε πόσο μακριά είναι από την εποχή που έγραψαν τις μπαλάντες τους τις μεγάλες όπως για παράδειγμα το ”Wild Horses” , πόσο αποκομμένος είναι ο Τζάγκερ πλέον από το κίνητρο που είχε όταν το έγραψε και από αυτά που ένιωθε. Κι όμως, τον βλέπεις τώρα δεκαετίες μετά, μπορεί η φωνή του να μην έχει την δυναμική που είχε, μπορεί οι άλλοι από πίσω του να κοιτούν με άγχος μην πάθει κάτι όταν αρχίζει τα ζογκλερικά του, όμως έχει μια ξεχωριστή νότα ερμηνείας να τον βλέπεις να τραγουδάει τα λόγια που έγραφε τότε, με μια εμπειρία ολόκληρης ζωής στο ενδιάμεσο. Ακόμα και αν δε το αποδώσει όπως στα 40 του, διάολε, δεν έχεις λυπηθεί ούτε ευρώ από αυτά που έδωσες γιατί με το δάκρυ που θα δεις να κυλάει δειλά στο μάγουλο του όταν τελειώσει το κομμάτι, σου απέδειξε ότι τουλάχιστον, ακόμα προσπαθεί και σέβεται πρώτα τον εαυτό του ως περφόμερ, έπειτα την τέχνη του και last but not least , εσένα.
Για κάθε κακομαθημένο ποπ-σταρ που ακυρώνει συναυλίες με το παραμικρό, υπάρχει ένας Dave Grohl που έσπασε το πόδι του επί σκηνής, του έβαλε μια γάζα και συνέχισε καθιστός να ολοκληρώσει αυτό που ξεκίνησε. Γι’ αυτό κύριε Antony Kiedis, κύριε Axl Rose κάποτε (τώρα έχεις ωριμάσει, στο παραδέχομαι) και όποιος άλλος γνωστός ή άγνωστος, τραγουδιστής ή ο,τι άλλο, αν λειτουργείτε μηχανικά, δεν τιμάτε αυτόν που ήρθε για να φύγει με εμπειρία ζωής και δεν έχετε το ήθος αλλά την απληστία ώστε να μην κάνετε λιγότερες συναυλίες για να είστε σε όλες η καλύτερη εκδοχή του εαυτού σας, σας το λέω με σιγουρία: Θα είστε για πάντα μια τρίχα από τα μαλλιά του κάθε Bruce, του κάθε Μick και του κάθε Dave.
