Ηλίας Τουμασάτος
Ίσως αυτό το κείμενο σας φανεί ψυχρό και τεχνοκρατικό, μέσα στη δικαιολογημένη φόρτιση των ημερών. Ωστόσο πιστεύω ότι άλλο ψυχρό και άλλο ψύχραιμο. Μέσα σ’ αυτή τη μεγάλη καταστροφή, είναι απλά μερικές μικρές σκέψεις από έναν νομικάριο.
Η Κυβέρνηση της χώρας είναι η “προϊσταμένη αρχή” της Δημόσιας Διοίκησης, δηλαδή όλων των δημόσιων υπηρεσιών, αλλά και των σωμάτων ασφαλείας και του Στρατού. Κάθε Υπουργός έχει υπό την ευθύνη του έναν τομέα.
Πέρα από την κεντρική κυβέρνηση, και η Τοπική Αυτοδιοίκηση (Περιφέρεια, Δήμοι) έχει από το Σύνταγμα την ευθύνη (εξουσία = ευθύνη για όσους το ξεχνούν) να διαχειρίζεται τα κατά τόπους ζητήματα σε συνεργασία με την κεντρική εξουσία, και στο βαθμό που η τελευταία της έχει δώσει την εξουσία (=ευθύνη) γι’ αυτό.
Όλες αυτές οι υπηρεσίες είναι “οργανισμοί”, διοικούνται από πρόσωπα, εφαρμόζουν το νόμο και εκτελούν διαδικασίες.
Αυτοί οι οργανισμοί (όπως στον ιδιωτικό τομέα οι επιχειρήσεις) έχουν στόχους. Εδώ οι στόχοι εστιάζονται στην εξυπηρέτηση του δημόσιου συμφέροντος, δηλαδή μεταξύ άλλων και στην προστασία κάποιων θεμελιωδών δικαιωμάτων των πολιτών (ζωή, ιδιοκτησία, υγεία, ασφάλεια κλπ.) από κάθε απειλή.
Το αν έχει πετύχει κάθε οργανισμός τους στόχους του (η αποτελεσματικότητα δηλαδή ενός οργανισμού) δεν κρίνεται από τις καλές προθέσεις, αλλά από το πραγματικό αποτέλεσμα.
Εν προκειμένω, το αποτέλεσμα της ανθρωπιστικής και περιβαλλοντικής καταστροφής στο Μάτι το ξέρουμε: ο οργανισμός “Κράτος” σε πολλές εκφάνσεις του, είναι φανερό ότι ΑΠΕΤΥΧΕ οικτρά να εκπληρώσει τους στόχους του: Δεν προστάτευσε ούτε τη ζωή, ούτε την υγεία, ούτε την ασφάλεια, ούτε την ιδιοκτησία, ούτε και το δημόσιο αγαθό του περιβάλλοντος.
Απέτυχαν τα πρόσωπα στις θέσεις ευθύνης; Οι κανόνες που ισχύουν; Οι διαδικασίες που ακολουθήθηκαν; Το αποτέλεσμα είναι το ίδιο. Δεκάδες άνθρωποι βρήκαν το χειρότερο δυνατό θάνατο. Κάηκαν ζωντανοί. Ας αφήσουμε όλα τα άλλα. Κάηκαν ζωντανοί.
Τί σημαίνει αυτό για την κεντρική εξουσία; Ασφαλώς όχι ότι πρέπει να περιμένει να φιλοτιμηθεί κάποιος να παραιτηθεί. Σύμφωνα με το Σύνταγμα, ο Πρωθυπουργός της χώρας έχει την εξουσία (=ευθύνη) να αντικαταστήσει ΟΛΑ τα κυβερνητικά στελέχη που εμπλέκονται. Το ίδιο οφείλει να κάνει και κάθε Υπουργείο για τα καθ’ ύλην αρμόδια στελέχη. Εάν ο Πρωθυπουργός κρίνει ότι και ο ίδιος έχει ευθύνη, οφείλει να παραιτηθεί ή έστω να ζητήσει ψήφο εμπιστοσύνης. Εάν κρίνει ότι οι κανόνες και οι διαδικασίες απέτυχαν, οφείλει να προτείνει διά των υπουργών του νομοθεσία στη Βουλή, ή έστω να ζητήσει να αλλάξει η διοίκηση αυτούς τους κανόνες και αυτές τις διαδικασίες.
Θα μου πείτε, δεν αρκούν τα τελευταία; Όχι, δεν αρκούν. Το απρόσωπο “Κράτος” είναι εύκολο να κατηγορηθεί για τα πάντα. Ωστόσο το “Κράτος” είναι οι άνθρωποι που το συγκροτούν, και κυρίως εκείνοι που έχουν εξουσία (=ευθύνη, σας έπρηξα, αλλά ναι, ΕΥΘΥΝΗ).
Επομένως πρέπει να αντικατασταθούν ΠΡΟΣΩΠΑ. Όχι ως εξιλαστήρια θύματα, αλλά γιατί ομάδα που χάνει, την αλλάζεις. Επιβάλλεται. Ειδικά όταν δεν παίζεις για το πρωτάθλημα, αλλά για τις ζωές των ανθρώπων.
Αυτός που έχει την εξουσία (=ΕΥΘΥΝΗ) να αλλάξει την κορυφή της πυραμίδας (και από κει και πέρα να πυροδοτήσει αλλαγές σε όλα τα επίπεδα της πυραμίδας) είναι ένας: Ο Πρωθυπουργός. Δεν είναι απλώς στο χέρι του να το κάνει. ΕΠΙΒΑΛΛΕΤΑΙ να το κάνει. Ακόμη κι αν χρειαστεί να “καταργήσει” τον εαυτό του.
