Μικροπράγματα
Από τον Χρήστο Ερμή Λαζάρου
Εδώ και ένα μήνα ζω και εργάζομαι στη Λισαβόνα της Πορτογαλίας. Έχω σταματήσει προσωρινά τις σπουδές μου στην αρχιτεκτονική του ΑΠΘ και σκοπεύω να συνεχίσω στο επόμενο ακαδημαϊκό έτος.
Η εμπειρία μου μέχρι στιγμής είναι το λιγότερο εκπληκτική. Η Λισαβόνα είναι μια πόλη με πολλή ηλιοφάνεια, πανέμορφη αρχιτεκτονική, έντονη νυχτερινή ζωή, ακμάζουσα οικονομία και ζωηρή καλλιτεχνική κοινότητα. Νιώθω πραγματικά τυχερός που μου δόθηκε η ευκαιρία να ζήσω εδώ.
Πρόκειται για μια αρκετά μεγάλη πόλη που βρέχεται από τον Ατλαντικό ωκεανό και απλώνεται πάνω σε αμέτρητους λόφους. Το ιστορικό κέντρο είναι ιδιαίτερα μεγάλο και διαθέτει πλήθος από αξιόλογα ψηλά κτήρια μπαρόκ κυρίως ρυθμού. Λίγο πιο δίπλα βρίσκεται η περιοχή Alfama όπου εκεί υπάρχει χαμηλή δόμηση σε στυλ παραδοσιακό μεσογειακό. Βρίσκεις ακόμα αρκετούς μεγάλους ναούς σε γοτθικό ρυθμό.
Εκτός του ιστορικού κέντρου υπάρχουν πολλές περιοχές με παλιά αρχιτεκτονική ενώ τα περισσότερα από τα καινούργια κτίσματα συμβαδίζουν αισθητικά με την παράδοση. Με λίγα λόγια η Λισαβόνα έχει διαφυλάξει αποτελεσματικά την ιστορική της ταυτότητα. Οι κάτοικοι και οι τοπικοί άρχοντες έχουν δείξει τρομερό σεβασμό στην αρχιτεκτονική κληρονομιά. Αυτό φαίνεται από το ότι όλα τα παλιά κτήρια είναι εξαιρετικά διατηρημένα.
Όλα αυτά μοιάζουν ιδανικά και παραμυθένια ώσπου ξαφνικά ενώ περπατάς στα καλντερίμια ξεπροβάλει μπροστά σου η γιγάντια κρεμαστή γέφυρα της 25ης Απριλίου. Σοκ και δέος!
Δε μπορώ να φανταστώ ποια θα ήταν οι αντίδραση των κατοίκων όταν πρωτοανακοινώθηκε η κατασκευή αυτού του έργου. Μια πανύψηλη μεταλλική γέφυρα, μήκους 2.200 μέτρων που δεν διαθέτει κανένα κοινό σημείο με την αισθητική της Λισαβόνας. Μια γέφυρα που θα επισκιάσει όλα τα όμορφα παλιά κτήρια. Μια αυθάδης αμερικανόφερτη κατασκευή που θα κυριαρχεί στο τοπίο.Ένα μεταλλικό κατασκεύασμα που θα κρύψει τη θέα προς τον ωκεανό.
Ένα ξένο σώμα, ένας ιός που θα μολύνει το άλλοτε υγιές σώμα της πόλης και θα αλλοτριώσει την ζωή και την τάξη που είχαν εδώ και αιώνες τα καραβάκια στο νερό. Δεν νομίζω ότι τελειώνουν κάποια στιγμή τα αρνητικά επιχειρήματα. Πολλοί θα υποστήριζαν ότι θα ήταν καλύτερο να γίνει ένα υποθαλάσσιο τούνελ ή να αυξηθεί η θαλάσσια συγκοινωνία.
Κι όμως σήμερα η γέφυρα αυτή θεωρείται ως ένα από τα βασικά αξιοθέατα της Λισαβόνας και οι ντόπιοι πιστεύουν ότι συμβάλει καθοριστικά στη γοητεία της. Χωρίς αμφιβολία απέχει από το έντονο ιστορικό προφίλ της πόλης αλλά εναρμονίζεται με αυτό και το συμπληρώνει. Οι σχεδιαστές της γέφυρας αποφάσισαν να της δώσουν κεραμίδι χρώμα το οποίο συναντιέται πολύ συχνά στην Πορτογαλία ενώ το σχήμα της είναι μεν μοντέρνο αλλά λιτό και σοβαρό δίχως μεταμοντέρνες ή φουτουριστικές μορφές εντυπωσιασμού.
Συνεπώς παρατηρείται ότι δεν έχει τόσο σημασία το μέγεθος ενός έργου. Αυτό που θα πρέπει να μας ενδιαφέρει είναι το ύφος της αρχιτεκτονικής και της αισθητικής. Στο κάτω κάτω δεν χρειάζεται να είναι όλα αρμονικά για να αποδοθεί ομορφιά. Μερικές φορές τα σπουδαιότερα καλλιτεχνικά έργα ή φυτικά-ζωικά μοτίβα βασίζονται σε έντονες αντιθέσεις.
Ας πάψουμε λοιπόν επιτέλους να βλέπουμε τους ουρανοξύστες στο Ελληνικό σαν ένα Kaiju που θα βγει από τα βάθη της θάλασσας και θα ισοπεδώσει την Αθήνα. Σύμφωνοι! οι προτάσεις που κατατέθηκαν μέχρι τώρα για το καζίνο είναι το λιγότερο μέτριες και ασόβαρες. Δεν φταίει όμως το ύψος τους γι’ αυτό. Η Λισαβόνα διαθέτει πολύ πιο έντονο ιστορικό προφίλ και παρόλα αυτά κατάφερε να συνδυάσει το νέο με το παλιό. Εδώ να πούμε ότι η πόλη διαθέτει και πολλούς ουρανοξύστες…
*ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Δείτε αυτό το εκπληκτικό πάρκο της Λισαβόνας (και κλάψτε για τα δικά μας)
