Μικροπράγματα
Γράφει ο Δημήτρης Τζανιδάκης
Καλοκαίρι του 1983, κάπου στα τέλη του Ιουλίου. Ορδές ανθρώπων από κάθε γωνιά της Αθήνας κατευθύνονται προς τη Βουλιαγμένη. Ήταν μια συνηθισμένη θερινή νύχτα με φεγγάρι, η οποία έμελλε να αφήσει ανεξίτηλο το στίγμα της και να μνημονεύεται μέχρι τις μέρες μας. Τριάντα οκτώ καλοκαίρια μετά και με τις μνήμες, τις διηγήσεις και τις μυρωδιές ακόμη νωπές, θα επιχειρήσω να αναφερθώ στην αξία του Λουκιανού Κηλαηδόνη και τη σημασία αυτής της μοναδικής περίπτωσης καλλιτέχνη που τον καθιστά επίκαιρο και χρήσιμο όσο ποτέ. Όχι με χαρακτήρα μνημόσυνου, μήτε με έναυσμα κάποια επέτειο γέννησης ή θανάτου. Πρόσχημα, αφορμή και αιτία, το περίφημο πάρτι της Βουλιαγμένης, το magnum opus του Λουκιανού, που έλαβε χώρα τέτοιες μέρες, τον Ιούλιο του ‘83.
Εκείνο το βράδυ, περί τα 100.000 άτομα όλων των ηλικιών και κοινωνικών στρωμάτων, πέταξαν από πάνω τους τη σοβαροφάνεια της μεταπολίτευσης και με ενορχηστρωτή τον Λουκιανό, συνέθεσαν μια νύχτα που ο τύπος της εποχής είχε -καθ’ υπερβολήν- χαρακτηρίσει «Το Woodstock της Ελλάδας». Σε μια περίοδο που οι συναυλίες γίνονταν κυρίως σε μεγάλα στάδια, ο Κηλαηδόνης πρωτοπορεί, επιλέγοντας αντί για γήπεδο ή θέατρο, μια πλαζ του ΕΟΤ (είχε ζητήσει συγκεκριμένα από την τότε Υπουργό Πολιτισμού, Μελίνα Μερκούρη, την πλαζ της Βουλιαγμένης). Αντί για συναυλία, προτιμά να ονοματίσει την εκδήλωση «πάρτι», μια λέξη ντεμοντέ εκείνα τα χρόνια η οποία παρέπεμπε στις δεκαετίες του ’50 και του ’60, προϊδεάζοντας το κοινό για κάτι διαφορετικό από τα ειωθότα της εποχής.
Στο μυαλό του, είχε ήδη σκηνοθετήσει ολόκληρη τη βραδιά. Με άξονα τα τραγούδια «Τα Θερινά Σινεμά», «Πάμε μια Βόλτα στη Βουλιαγμένη» και «Το Πάρτι», συνθέτει ένα κράμα, αποτέλεσμα του οποίου ήταν το Πάρτι στη Βουλιαγμένη. Από την παραγωγή και την οργάνωση μέχρι την τελευταία λεπτομέρεια, δεν αφήνει τίποτα στην τύχη του. Είναι χαρακτηριστικό πως τη μουσική στα διαλείμματα ανάμεσα στα τραγούδια επέλεγε ο Γιάννης Πετρίδης, τη σκηνοθεσία είχε αναλάβει ο Διαγόρας Χρονόπουλος, και οι προσκεκλημένοι τραγουδιστές ήταν ο Διονύσης Σαββόπουλος, ο Γιώργος Νταλάρας, η Μαργαρίτα Ζορμπαλά κλπ. Μία εγχώρια «dream team», δηλαδή, με το κοινό να μη γνωρίζει εκ προοιμίου το παραμικρό.
Σε πολλές περιπτώσεις, είθισται να υπάρχει μια τάση ωραιοποίησης, ηρωοποίησης και αγιοποίησης του παρελθόντος, με το φίλτρο της νοσταλγίας να αλλοιώνει την αλήθεια του πραγματικού χρόνου. Το πάρτι στη Βουλιαγμένη, δεν ανήκει σ’ αυτήν την κατηγορία. Ο Κηλαηδόνης, ήταν αυτός που άλλαξε τον ρου της ιστορίας, πραγματοποιώντας την πρώτη μεγάλη συναυλία σε χώρο εκτός γηπέδου. Καταθέτοντας μια ολοκληρωμένη και ρηξικέλευθη πρόταση αισθητικής, η μουσική του -όπως είχε πει ο Σαββόπουλος- λειτούργησε ως «μύθος που ενώνει χιλιάδες ανθρώπους». Έτσι γεννήθηκε το beach party μιας γενιάς, που ανάμεσα στα νωχελικά καλοκαίρια των αρχών του ’80, τα μεταχουντικά σύνδρομα και το βαθύ συντηρητισμό της εποχής, έζησε τη δική της απελευθέρωση.
Ολόκληρο το πάρτι:
Ο Λουκιανός «έφυγε» αθόρυβα το 2017 αφήνοντας πίσω του μια τεράστια παρακαταθήκη. Από τα Μικροαστικά και τη Χαμηλή Πτήση, μέχρι τον Μικρό Ήρωα και το Πάρτι στη Βουλιαγμένη, σημάδεψε μια ολόκληρη εποχή χωρίς μάλιστα να το επιδιώξει ιδιαίτερα. Με το δικό του τρόπο, χωρίς έκπτωση στην τέχνη του και με συνείδηση καταγωγής.
Μάλιστα πέτυχε και κάτι πιο βαθύ. Σε μια χώρα που διαχρονικά ακροβατεί μεταξύ ανατολής και δύσεως, κατόρθωσε όπως ο Χατζιδάκις, ο Θεοδωράκης και ο Τσιτσάνης, να ισορροπήσει ανάμεσα στα δύο, παντρεύοντας το μοντέρνο, νεωτερικό τραγούδι με τα παιδικά του ερεθίσματα και την ελληνική μουσική παράδοση. Δεν είναι τυχαίο πως στη Βουλιαγμένη, ο Κηλαηδόνης επέλεξε να ακουστούν από συνθέσεις του Scott Joplin, Jazz μελωδίες του Glen Miller, και Blues, μέχρι καντάδες και ελαφρά ελληνικά τραγούδια του ’40 και του ’50. Ακούσματα -φαινομενικά- ετερόκλιτα μεταξύ τους, με κοινό παρονομαστή τη μουσική ιδιοφυία του μεγάλου αυτού καλλιτέχνη.
Σ’ ευχαριστώ Λουκιανέ!
*ΑΚΟΥΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
Podcast/ Η συναρπαστική ιστορία του θρυλικού πάρτι στη Βουλιαγμένη
