Άρης Δημοκίδης
Ξεκίνησα που λέτε μια μίνι ονειροπόληση: Αν ήμουν τρισεκατομμυριούχος και μπορούσα να έχω όποιον πίνακα ήθελα, όσο ακριβός και να ήταν και άσχετα με το αν θα ήθελαν οι ιδιοκτήτες του να μου τον πουλήσουν, ποιον/ποιους θα αγόραζα;
Βρήκα τη λίστα με τους 60 ακριβότερους πίνακες αυτή τη στιγμή στον πλανήτη, και έκανα τις επιλογές μου…
1. Γκουσταβ Κλιμτ, “Πορτρέτο της Adele Bloch-Bauer I”
Από την υπέροχη χρυσή περίοδο του.
Η Αντέλ Μπλοχ-Μπάουερ ήταν μια φιλότεχνη κυρία γνωστή για το περίφημο καλλιτεχνικό σαλόνι της στη Βιέννη όπου μαζεύονταν καλλιτέχνες τους οποίους βοηθούσε χρηματικά.
Οι Ναζί έκλεψαν τον πίνακα και μετά την πτώση του Χίτλερ οι κληρονόμοι του νόμιμου ιδιοκτήτη του χρειάστηκε να πολεμήσουν δικαστικά το Αυστριακό κράτος για να πάρουν τον πίνακα πίσω. Τα κατάφεραν χάρη σε απόφαση Αυστριακού δικαστηρίου.
2. Βινσεντ Βαν Γκογκ, “Πορτρέτο του Ζοζέφ Ρουλέν”
Υπάρχουν κι άλλοι πίνακες του Van Gogh στην λίστα, πολύ πιο γνωστοί και ακριβοί, αλλά εμένα αυτός μου άρεσε, που δεν τον είχα ξαναδεί ποτέ:
Ο Ζοζέφ Ρουλέν δούλευε στο ταχυδρομείο της Αρλ. Δεν μοίραζε ο ίδιος γράμματα, αλλά τα ξεχώριζε και τα ταξινομούσε. Ζούσε στον ίδιο δρόμο με τον Βαν Γκογκ κι οι δυο τους έγιναν φίλοι.
Αυτό είναι ένα απ’ τα πολλά πορτρέτα που του έκανε ο ζωγράφος και μάλιστα για το συγκεκριμένο ο Βαν Γκογκ είπε ότι το τελείωσε πολύ γρήγορα, σε ένα απόγευμα, την ημέρα που ο Ρουλέν έμαθε ότι πήρε μια καλύτερα αμοιβόμενη δουλειά σε άλλη πόλη, πράγμα που σήμαινε ότι η φιλία τους θα τελείωνε…
3. Πιερ Ωγκύστ Ρενουάρ, “Χορός στο Μουλέν ντε λα Γκαλέτ”
Βρίσκεται στο Μουσείο Ορσέ του Παρισιού και είναι ένα από πιο φημισμένα αριστουργήματα του ιμπρεσιονισμού. Ο πίνακας απεικονίζει ένα τυπικό κυριακάτικο απόγευμα στο Moulin de la Galette, στην περιοχή της Μονμάρτρης στο Παρίσι. Ο Μύλος της Γαλέττας ήταν ένας ανεμόμυλος και φούρνος ο οποίος είχε μετατραπεί σε κοσμικό κέντρο. Στα τέλη του 19ου αιώνα, η εργατική τάξη των Παριζιάνων ντυνόταν καλά και περνούσε τον χρόνο της εκεί χορεύοντας, πίνοντας, και τρώγοντας γαλέτες ως το βράδυ…
Θα ήθελα να μπω σ’ αυτόν τον πίνακα, και να βρεθώ εκείνο το ηλιόλουστο Κυριακάτικο απόγευμα στην Μονμάρτρη του Παρισιού. Όταν έμπαινα μέσα όμως, όλα θα’ταν όπως τα ζωγράφιζε ο Ρενουάρ και όχι απολύτως ρεαλιστικά. Η όψη των πάντων γύρω μου θα είχε την μοναδική, πανέμορφη τεχνοτροπία του..
4. Τζάκσον Πόλλοκ, “No. 5”
Δυόμιση μέτρα είναι αυτός ο πίνακας, και ακόμα προσπαθώ να σκεφτώ που χωράει στο σπίτι για να τον βάλω 😉 Θεωρείται το πρώτο έργο της τεχνοτροπίας του action painting, η οποία ορίστηκε το 1952 από τον κριτικό Ντέιβιντ Ρόζενμπεργκ, και περιλαμβάνει το γνωστό ντρίπινγκ του Πόλοκ.
Το έργο έχει φιλοτεχηθεί σε κόντραπλακέ διαστάσεων 2,4 x 1,2 μέτρων, με κυρίαρχα χρώματα το κίτρινο, το καφέ και το γκρι. Χρησιμοποιήθηκε υγρό χρώμα. Οι μπογιές έχουν στάξει με τέτοιο τρόπο ώστε πολλοί περιγράφουν την εικόνα του πίνακα σαν μια “πυκνή φωλιά πουλιού”. Οι αρχικές αντιδράσεις στο έργο ήταν απογοητευτικές.
Αφού ο πίνακας είχε αλλάξει πολλούς ιδιοκτήτες, το 2006 οι New York Times ανάφεραν ότι πραγματοποιήθηκε ιδιωτική συναλλαγή μεταξύ του Ντέιβιντ Γκέφεν (ιδιοκτήτη της Dreamworks) και του Ντέιβιντ Μαρτίνες (σύμβουλο χρηματοοικονομικών), όπου ο πίνακας πωλήθηκε έναντι 14 εκ. δολλαρίων. Ο τελευταίος αρνείται ότι έχει στην κατοχή του τον πίνακα, οπότε μέχρι και σήμερα ο ιδιοκτήτης του Νο. 5 παραμένει άγνωστος.
5. Άντι Ουόρχολ, “Green Car Crash”
Βασικά αν μπορούσα και οι 11 πίνακες που θα επέλεγα θα ήταν του Warhol, αλλά έθεσα στον εαυτό μου όρια: έναν από κάθε ζωγράφο.
Αυτός εδώ -απ’ τη σειρά Death and Disasters- βασίστηκε σε φωτογραφίες που δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό Newsweek. Η αστυνομία του Σιατλ καταδίωξε αυτό το αμάξι, ο οδηγός έχασε τον έλεγχο του τιμονιού και τρέχοντας με 100 χιλιόμετρα έπεσε πάνω με μια κολώνα…
6. Έντβαρτ Μουνκ, “Η Κραυγή”
Αυτή εδώ είναι απλώς μία από τις Κραυγές. Ο Μουνκ δημιούργησε διάφορες εκδοχές της Κραυγής με διάφορα μέσα. Το Μουσείο Μουνκ έχει μια από τις δύο ζωγραφικές εκδοχές, εκείνην του 1910, και ένα παστέλ. Η Εθνική Πινακοθήκη της Νορβηγίας έχει την άλλη ζωγραφική εκδοχή την αυθεντική, ας πούμε, την παλιότερη, απ’ το 1893 (αυτήν θα αγοράσω εγώ). Μια τέταρτη εκδοχή, σε παστέλ, είναι στην ιδιοκτησία του Νορβηγού δισεκατομμυριούχου Πέττερ Όλσεν. Και τέλος, ο Μουνκ δημιούργησε και μια λιθογραφία της εικόνας. Σύνολο πέντε Κραυγές.
Ο αρχικός Γερμανικός τίτλος που δόθηκε στον πίνακα από τον Μουνκ ήταν «Ο Λυγμός της Φύσης».
Σε μια σελίδα στο ημερολόγιό του με την επικεφαλίδα Νίκαια 22.01.1892, ο Μουνκ περιγράφει την έμπνευσή του για τον αρχικό πίνακα:
‘Περπατούσα σ’ ένα μονοπάτι με δυο φίλους – ο ήλιος έπεφτε – ξαφνικά ο ουρανός έγινε κόκκινος σαν αίμα – σταμάτησα, νιώθοντας εξαντλημένος, και στηρίχτηκα στο φράχτη – αίμα και γλώσσες φωτιάς πάνω από το μαύρο-μπλε φιόρδ και την πόλη – οι φίλοι μου προχώρησαν, κι εγώ έμεινα εκεί τρέμοντας από την αγωνία – κι ένιωσα ένα ατέλειωτο ουρλιαχτό να διαπερνά τη φύση’.”
7. Μαρκ Ρόθκο, “Λευκό Κέντρο”
Πάνω από δύο μέτρα ύψος και ενάμιση μέτρο πλάτος με τα χρώματα του Ρόθκο – σχεδόν παράδεισος. Η γενναιόδωρη αδελφή του σεΐχη Αλ Τάνι -που υπήρξε χορηγός της μεγάλης αναδρομικής έκθεσης του Βρετανού γλύπτη Ντέμιεν Χιρστ στο μουσείο Tate Modern του Λονδίνου το 2012- αγόρασε το μνημειώδες έργο του Αμερικανού εξπρεσιονιστή ζωγράφου έναντι 45 εκατ. δολαρίων, το 2007 από τον απόγονο της οικογένειας Ροκφέλερ, Ντέιβιντ.
8. Φράνσις Μπέικον, “Τρεις σπουδές για ένα πορτρέτο του Τζον Εντουαρντς”
Αγαπούσε τις ταυρομαχίες, το μποξ και το βίαιο σεξ. Ήπιε ποταμούς κρασιού και σαμπάνιας και η φιλοδοξία του ήταν να ζωγραφίσει έναν πίνακα όπου η εικόνα της ματωμένης σάρκας θα ήταν τόσο ελκυστική όσο ένα ηλιοβασίλεμα του Μονέ. Στο συγκεκριμένο τρίπτυχο, ο Μπέικον ζωγράφισε τον φίλο του Τζον Έντουαρντς στον οποίο μάλιστα άφησε όλη του την περιουσία μετά το θάνατό του. (Ο Έντουαρντς την ξόδεψε όλη εντός μίας δεκαετίας.)
9. Καζιμίρ Μαλέβιτς, “Σουπρεματιστική σύνθεση”
Το πιο ακριβό έργο τέχνης της Ρωσίας όλων των εποχών. Ο Καζιμίρ Σεβερίνοβιτς Μαλέβιτς γεννήθηκε στο Κίεβο το 1878 και πέθανε στο Λένινγκραντ το 1935. Υπήρξε κορυφαία φυσιογνωμία της ρωσικής πρωτοπορίας, με πλούσια εικαστική παραγωγή και εκτενές θεωρητικό έργο.
Έπειτα από μια περίοδο πειραματισμών πάνω στις αρχές του Κυβοφουτουρισμού και του Υπέρλογου Ρεαλισμού, καθώς επίσης και με τη δημιουργία μιας μικρής σειράς έργων που χαρακτηρίστηκαν ως αλογιστικά, ο Μαλέβιτς παρουσιάζει για πρώτη φορά σουπρεματιστικά έργα στην “Τελευταία Φουτουριστική Έκθεση Ζωγραφικής: 0,10” (Πετρούπολη, 1915-1916), εισηγούμενος ένα νέο ρεύμα στη ζωγραφική, το οποίο υποστηρίζει θεωρητικά με το δοκίμιό του “Από τον Κυβισμό και τον Φουτουρισμό στον Σουπρεματισμό: Ο Νέος Χρωματικός Ρεαλισμός”.
Το 1919 ξεκινά να διδάσκει στη Σχολή Καλών Τεχνών στο Βιτέμπσκ, όπου αντικατέστησε τον διευθυντή Μαρκ Σαγκάλ έπειτα από σύγκρουση μεταξύ τους σε φιλοσοφικό επίπεδο. Στο Βιτέμπσκ οργανώνει την ομάδα “Ούνοβις” (Επιβεβαιωτές της Νέας Τέχνης) με σκοπό την προώθηση του Σουπρεματισμού σε θεωρία και πρακτική, ενώ σύντομα ιδρύονται παραρτήματα της ομάδας και σε άλλες πόλεις. Στο διάστημα αυτό δημιουργεί και τα σουπρεματιστικά αρχιτεκτονικά μοντέλα του, ενώ συγγράφει και εκδίδει τις θεωρητικές του πραγματείες περί Σουπρεματισμού. Από τα τέλη της δεκαετίας του 1920 η ζωγραφική του στρέφεται σε ρεαλιστική κατεύθυνση και χαρακτηρίζεται μετα-σουπρεματιστική.
10. Παμπλο Πικασο, “Γυναίκα με σταυρωμένα χέρια”
Πιστεύεται ότι είναι μία τρόφιμος του νοσοκομείου Saint -Lazare των φυλακών του Παρισιού. Με το που μπήκε η νέα χιλιετία, ο πίνακας έκανε και πάλι ντόρο. Τον Νοέμβριο του 2000 το in.gr έγραψε:
“Σε τιμή – ρεκόρ πωλήθηκε στη δημοπρασία του οίκου Christies ο πίνακας του Πικάσο με τίτλο «Γυναίκα με Σταυρωμένα Χέρια» που ανήκει στην Μπλε Περίοδο. Η τιμή του πίνακα έφτασε τα 55,6 εκατ. δολάρια (22,5 δισ. δραχμές), σε μία κατά τα άλλα υποτονική δημοπρασία, η οποία είδε τα περισσότερα έργα να μένουν απούλητα.
Η τιμή του συγκεκριμένου πίνακα ξεπέρασε τις προσδοκίες των εκτιμητών, καθώς στην αρχή είχαν υπολογίσει ότι δεν θα ξεπερνούσε τα 30 εκατ. δολάρια (12 δισ. δραχμές). Το όνομα, πάντως, του αγοραστή που πλειοδότησε τηλεφωνικώς για τον πίνακα δεν έγινε γνωστό.Το ποσό αντί του οποίου πωλήθηκε η «Γυναίκα με Σταυρωμένα Χέρια» είναι το πέμπτο υψηλότερο που έχει καταγραφεί ποτέ σε δημοπρασία. Το πρώτο υψηλότερο σημειώθηκε το Μάιο του 1990 για έναν πίνακα του Βαν Γκογκ, ο οποίος αγοράστηκε έναντι 82,5 εκατ. δολαρίων (33,2 δισ. δραχμές).”
*ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
ΚΟΥΙΖ: Σου δείχνουμε άλλα 20 σπουδαία έργα τέχνης. Μπορείς να βρεις το δημιουργό;
