σε , ,

11 απ’ τα βιβλία της προσωπικής συλλογής του Γιάννη Μόραλη

Τι διάβαζε και αγαπούσε ο μεγάλος ζωγράφος;

Γιάννης Μόραλης

Ο Γιάννης Μόραλης υπήρξε μία από τις δημοφιλέστερες καλλιτεχνικές φυσιογνωμίες του ελληνικού 20ού αιώνα: πρωτοπόρος ζωγράφος, ταλαντούχος χαράκτης, προικισμένος σκηνογράφος και εξέχων ακαδημαϊκός δάσκαλος.

Η προσωπική συλλογή του Γιάννη Μόραλη βρίσκεται πλέον στους χώρους της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης της Βέροιας. «Η Βιβλιοθήκη ευχαριστεί θερμά την οικογένεια του μεγάλου Έλληνα ζωγράφου Γιάννη Μόραλη για τη σπουδαία αυτή δωρεά» διαβάζουμε σε ανακοίνωση. «Είναι ιδιαίτερη τιμή για τη Βιβλιοθήκη μας, να φιλοξενεί μια τέτοια πολύτιμη συλλογή, που περιλαμβάνει βιβλία τέχνης αλλά και λογοτεχνικά, από την ιδιωτική, προσωπική του συλλογή.

Να μερικά απ’ τα βιβλία που βρίσκονται στη συλλογή του

1. Άπαντα τα ευρισκόμενα : 1ος και 2ος τόμος / Κ.Γ. Καρυωτάκη

b88309[…] Τόσο η φύση όσο και ο όγκος της ύλης, επέβαλαν την κατανομή της ύλης σε δύο τόμους. Ο πρώτος τόμος ανταποκρίνεται στην εκδοτική βούληση του ποιητή: περιλαμβάνει αποκλειστικά τις τρεις συλλογές που ο ίδιος ετύπωσε, κατά χρονολογική σειρά εκδόσεως, και σε επίμετρο τις σχετικές σημειώσεις του φιλολογικού επιμελητή. Φυσικά, η σειρά των ποιημάτων μέσα στην κάθε συλλογή τηρήθηκε πιστά, αφού εκφράζει την εκάστοτε θεματική αντίληψη και συνθετική ικανότητα του Καρυωτάκη (ενώ η χρονολογική σειρά φαίνεται από το αντίστοιχο ευρετήριο του δεύτερου τόμου)· τούτο, ασφαλώς, ισχύει και για τις μεταφράσεις τις οποίες περιλαμβάνουν οι δύο τελευταίες συλλογές (“Νηπενθή” και “Ελεγεία και σάτιρες”), μεταφράσεις που ανήκουν οργανικά στο έργο του ποιητή και που -καθώς ελπίζω να φανεί σε ιδιαίτερη μελέτη- προεκτείνουν είτε ενισχύουν θεματικά τα πρωτότυπα ποιήματα της κάθε συλλογής. Επίσης πιστά τηρήθηκε η τυπογραφική διάταξη των συλλογών, με παράλληλη προσπάθεια να ενοποιηθεί το τυπογραφικό ύφος με τη μεγαλύτερη δυνατή άνεση χώρου· μόνη εξαίρεση: αφαιρέθηκαν τα επικαιρικά στοιχεία (χρονολογίες, αφιερώσεις κτλ.) και παρατίθενται στις Σημειώσεις. […] (από τις Σημειώσεις του βιβλίου)

2. Αρχαία θέματα στην ιταλική ζωγραφική της Αναγέννησης / Παντελή Πρεβελάκη

4a9c4737 b715 4982 a4e4 d8bf3aaeaedb(. . .) Η ανά χείρας έκδοσις, εις την οποίαν αναλύονται διεξοδικώς τα έργα 21 μεγάλων «διδασκάλων» της Ιταλικής Αναγεννήσεως, (. . .) αποτελεί βιβλίον πρότυπον εις το είδος του, καρπόν πολυετούς και πολυμόχθου πείρας εξαιρέτου πανεπιστημιακού διδασκάλου και εξόχου λογοτέχνου, εργασθέντος επί δυο ολόκληρα έτη δια την συγγραφήν του, με μοναδικόν σκοπόν τον εμπλουτισμόν της τόσον πτωχής εις τον τομέα τούτον ελληνικής βιβλιογραφίας. (. . .) (ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΡΟΛΟΓΟ ΤΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ)

3. Ανέκδοτα ποιήματα: 1882-1923 / Κ.Π. Καβάφη

kabafhanekdotapoihmatasabbidhikaros1968

Πρώτη έκδοση, φιλολογική επιμέλεια Γ. Π. Σαββίδη, Τυπογραφείο Α. Ζουμαδάκη & Π. Χρονόπουλου, εξώφυλλο Α. Τάσσου, Αθήνα 1968, σελ. ιδ’+2+269. Χαρτόδετο, σχήμα 4ο μικρό (25×16)

4. 1001 albums: you must hear before you die / Robert Dimery

Screenshot 5 8 2mcetuh

5. Ένας χειμώνας στην Αθήνα του 1857 / Proust A.

proustathina1857

Το ταξιδιωτικό αυτό κείμενο του A. Proust αναφέρεται στην Αθήνα των μέσων του περασμένου αιώνα και περιγράφει την κοινωνική ζωή της πόλης, την νοοτροπία των κατοίκων της, τα μνημεία της.

Ένα απόσπασμα: «Για την ελληνική φιλοξενία: Είναι προφανές πως, όσο προχωράμε προς την ενδοχώρα, όπου τα απαραίτητα για τη ζωή σπανίζουν, ο οικοδεσπότης σου είναι ολοένα και περισσότερο γενναιόδωρος. Είναι εξίσου σίγουρο πως οι εγωιστικές συνήθειες της Δύσης τείνουν ν’ αντικαταστήσουν την ανατολίτικη ευγένεια και πως σε μερικά χρόνια αντί για το τσιμπούκι, το φλιτζάνι του καφέ και το δίσκο με τα ζαχαρωτά που σερβίρουν στον νεοφερμένο, θα αρκούνται να δείχνουν, όπως στο Παρίσι, τη διεύθυνση των καλών εστιατορίων.»

6. Άπαντα : ποιήματα : 1 τόμος / Διονυσίου Σολωμού / επιμέλεια-σημειώσεις Λίνου Πολίτη

12486

Στον πρώτον αυτόν τόμο των “Απάντων” δημοσιεύονται όλα τα ελληνικά ποιήματα, δηλαδή: α) Όσα δημοσίεψε ο Πολυλάς στην πρώτη έκδοση των “Ευρισκομένων” (Κέρκυρα 1859) – μαζί με τα Προλεγόμενα (κείμενο κλασσικό πια και αναπόσπαστο από το σολωμικό έργο) και όλες χωρίς εξαίρεση τις Σημειώσεις του Πολυλά (είτε μέσα σε εισαγωγικά κάτω από το κείμενο, είτε στο τέλος μαζί με τις υπόλοιπες σημειώσεις). β) Όσα από τότε έγιναν γνωστά και δημοσιεύτηκαν σποραδικά σε περιοδικά και εφημερίδες, και όσα συμπεριέλαβε στη έκδοσή του ο Σπ. Δεβιάζης (Άπαντα Διονυσίου Σολωμού, Ζάκυνθος 1880). γ) Όσα ανέκδοτα ελληνικά ποιήματα, παραλλαγές στίχων, σημειώσεις κτλ. Περιέχονται στα “Σολωμού Ανέκδοτα Έργα” (Αθ. 1927, έκδοση “Στοχαστή”) – με την άδεια που πρόθυμα παραχώρησαν οι εκδότες του “Στοχαστή” και που γι’ αυτό έχουν τις θερμότερες ευχαριστίες μας. δ) Τέλος στην έκδοση αυτή δημοσιεύονται για πρώτη φορά ανέκδοτες παραλλαγές από στίχους, κυρίως των Ελεύθερων Πολιορκημένων και του Πόρφυρα, που περιέχονται στα αυτόγραφα του Σολωμού στην Εθνική Βιβλιοθήκη (Τμήμα Χειρόγραφων). […] (Από την παρουσίαση της έκδοσης)

7. Γαλλική μεσαιωνική γλυπτική του Μπορντώ και της περιοχής του (Sculpture Medievale de France Bordeaux et le Bordelais)

51BK0JuHytL

8. Ποιήματα / Κική Δημουλά, 2η εκδ.

poiimata dimoulaΟ τόμος περιλαμβάνει τις συλλογές:
– ΕΡΕΒΟΣ
– ΕΡΗΜΗΝ
– ΕΠΙ ΤΑ ΙΧΝΗ
– ΤΟ ΛΙΓΟ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ
– ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΣΩΜΑ ΜΟΥ
– ΧΑΙΡΕ ΠΟΤΕ
– Η ΕΦΗΒΕΙΑ ΤΗΣ ΛΗΘΗΣ

9. Η μαγεία του Παπαδιαμάντη / Οδυσσέα Ελύτη

Elitis mageia Papad3

«…Η ποιητική νοημοσύνη του Παπαδιαμάντη διατρέχει τις σελίδες του, συνεγείρει και μαγνητίζει τις λέξεις, τις υποχρεώνει να συναντηθούν σε μια φράση όπως ο αέρας τα λουλούδια σ’ έναν αγρό. Παράξενη ελευθερία που η συμβατική αντίληψη για τη σύνταξη του άλλου Σκιαθίτη [δηλ. του Μωραϊτίδη] δεν της επιτρέπει ν’ απλωθεί. Αυτές οι νησίδες των παρομοιώσεων και των μεταφορών που αφθονούν στα κείμενα του πρώτου, χωρίς ποτέ να τα μεταβάλλουν σε πεζοτράγουδα, κάποτε και οι απλές περιγραφές, με μια μόνον, ίσως, ανάμεσά τους ανορθοδοξία (που κι αυτήν είναι δύσκολο να την εντοπίσεις με την πρώτη ματιά), τέλος μερικές, κατά μέρη άνισα, εισβολές της δημοτικής, απροσδόκητες, αρκούν, για ν’ αποσπάσουν τη γλώσσα αυτή απ’ την παγερότητα και να κυματίσουν την επιφάνειά της μ’ έναν τρόπο που δεν έχει τον όμοιό του στα πεζογραφήματα της εποχής.» (Απόσπασμα από το βιβλίο)

10. Η περιπέτεια της γραμμής στην τέχνη: με δύο δημοσιευμένα κείμενα των Μανόλη Χατζιδάκη και Οδυσσέα Ελύτη / Νίκου Νικολάου

nikmoralis
Ο Νίκος Νικολάους με τον φίλο του, Γιάννη Μόραλη, 1935.

Ο Νίκος Νικολάου γεννήθηκε στην Ύδρα το 1909. Η κλίση του για την τέχνη εκδηλώθηκε σε πολύ νεαρή ηλικία, όταν δούλευε στο κατάστημα λαϊκής τέχνης της μητέρας του, στην Πλάκα. Το 1929 γράφτηκε στην ΑΣΚΤ της Αθήνας, όπου σπούδασε ζωγραφική με τον Παρθένη και τον Αργυρό. Σύντομα άρχισε να συμμετέχει σε ομαδικές εκθέσεις και το 1935 έγινε μέλος της ομάδας «Ελεύθεροι Καλλιτέχναι».

Το 1937 έφυγε για να συνεχίσει τις σπουδές του στο Παρίσι και στη Ρώμη, μοιραζόμενος την υποτροφία του αδελφικού του φίλου Γιάννη Μόραλη. Ο πόλεμος του 1940 τον ανάγκασε να επιστρέψει στην Αθήνα, όπου εργάστηκε κάνοντας εκτιμήσεις και συντηρήσεις έργων τέχνης.

Μετά τον πόλεμο αφοσιώθηκε στην ζωγραφική. Η ζωγραφική του εμπνέεται καταρχήν από τη φύση, αλλά και από αρχαϊκές μορφές τέχνης, από τις οποίες δανείζεται την εκφραστική λιτότητα του σχεδίου και τα επίπεδα γαιώδη χρώματα. Συνδυάζει την αφαιρετικότητα μιας σύγχρονης γραφής με την καθαρή γραμμή που χαρίζει το ελληνικό φως.

Από το 1964, το σπίτι του στην Αίγινα έγινε η μόνιμη κατοικία του και τόπος συνάντησης καλλιτεχνών και διανοουμένων. Την ίδια χρονιά εξελέγη καθηγητής στην ΑΣΚΤ, όπου δίδαξε για μια δεκαετία. Ξεκίνησε επίσης μια από τις δημοφιλέστερες ενότητες του έργου του, τη ζωγραφική σε θαλασσινά βότσαλα. Παράλληλα ασχολήθηκε με τη χαρακτική και την εικονογράφηση βιβλίων.

Συμμετείχε στις Μπιενάλε της Βενετίας (1936 και 1964) και του Sao Paulo (1957).

Λίγο μετά τον θάνατό του (Αθήνα, 1986), κυκλοφόρησε το βιβλίο του Η περιπέτεια της γραμμής στην τέχνη. 

11. Ομηρικοί ύμνοι: στη Δήμητρα, στον Απόλλωνα / Όμηρος

9789608372115Ο Ύμνος προς τη Δήμητρα και ο Δήλιος Ύμνος στον Απόλλωνα είναι οι παλαιότεροι απ’ όσους ομηρικούς ύμνους διασώθηκαν. Ανάγονται στον έβδομο π.Χ. αιώνα. Όπως και ο μεταγενέστερος Πύθιος Ύμνος στον Απόλλωνα αντανακλούν ίσως ακόμα παλαιότερες αναμνήσεις. Τραγουδιόντουσαν από τους Ομηρίδες, πλανούμενους ραψωδούς, σε γιορτές και πανηγύρια. Ο Δήλιος Ύμνος απεδίδετο στον ίδιο τον Όμηρο.
Ο λατρευτικός τους χαρακτήρας καθόλου δεν τους εμποδίζει να χαίρονται την ομορφιά, όταν η ζωή δεν σκιάζεται από αγωνία και στεναχώρια. Ούτε αποφεύγουν οι ύμνοι να υποδηλώνουν κάπου την αίσθηση του κωμικού, μια προσγειωμένη σοφία, λίγο κυνισμό. Κάθε ύμνος είναι μια ιστορία αναζήτησης, που ο ραψωδός διηγείται και από τη σκοπιά του Θεού. Και πάνω απ’ όλα κυριαρχεί η θεϊκή αρχοντιά, το πάθος και η ορμή. Οι αδύνατοι θνητοί περιμένουν, ελπίζουν και παρακαλούν.
Του Θεού την εύνοια παρακαλεί κάποτε και ο ραψωδός και σε αντάλλαγμα του υπόσχεται ακόμα έναν άλλο γι’ αυτόν ύμνο. Και του τον δίνει πράγματι έπειτα· έναν ύμνο ωραίο, άλλα και πολύ μικρό. […] (Από το σημείωμα του μεταφραστή)

Ακολουθήστε τα Μικροπράγματα στο Google News, για άρθρα και κουίζ που θα σας φτιάχνουν τη μερα.
0 Comments
Ενσωματωμένα σχόλια
Δείτε όλα τα σχόλια

Τα Μικροπράγματα στο inbox σου!