«Αν προσπάθησα κάτι να κάνω, είναι να ασκήσω κριτική σε τραγούδια που θεωρούμε σοβαρά και ποιοτικά και ταυτόχρονα να υπερασπιστώ ορισμένα άλλα, που οι περισσότεροι τα κοροϊδεύουν ή δεν μπορούν να καταλάβουν την αξία τους», είχε πει σε συνέντευξή του στη LIFO ο Βύρωνας Κριτζάς.
Το βιβλίο του «Οι ωραίοι έχουν χρέη (και 44 ακόμα τραγούδια που καθρεφτίζουν την Ελλάδα από το 1990 έως το 2017) που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη με την εικονογράφηση του Αχιλλέα Ραζή, είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον και χρήσιμο.
Απαλλαγμένο από τους διαχωρισμούς ποιοτικού και ευτελούς, αποτελείται από 45 σύντομα κεφάλαια, αφιερωμένα σε ισάριθμα τραγούδια από το 1990 μέχρι το 2017 που αναδεικνύονται με χιούμορ, ποικίλες εμμονές, προσωπικά και συλλογικά βιώματα, λοξή ματιά.
Το εξώφυλλο του βιβλίου, σε εικονογράφηση Αχιλλέα Ραζή
Επέλεξα έξι τραγούδια από το βιβλίο και ζήτησα από τον Βύρωνα να μου τα σχολιάσει.
1. Φταίει ο χοντρός
ΧΡΥΣΗ ΔΙΣΚΟΘΗΚΗ 1990 ΦΤΑΙΕΙ Ο ΧΟΝΤΡΟΣ ΚΗΛΑΗΔΟΝΗΣ
ΦΤΑΙΕΙ Ο ΧΟΝΤΡΟΣ ΚΗΛΑΗΔΟΝΗΣ ΛΟΥΚΙΑΝΟΣ
Ξεκινάμε με Κηλαηδόνη, έναν άνθρωπο που πραγματικά μου λείπει, πήγαινα και τον έβλεπα κάθε δυο-τρία χρόνια live και κάθε φορά μου προκαλούσε μια ανάταση φοβερή.
Το τραγούδι του αυτό είναι η καλύτερη απάντηση στους πολιτικούς που κατηγορούν κάθε φορά την προηγούμενη κυβέρνηση, αλλά και στους ανθρώπους που δεν υπάρχουν χωρίς τους εχθρούς τους. Αναφέρω στο βιβλίο ότι το πρωτοάκουσα στο σπίτι της νεοδημοκράτισας γιαγιάς μου. Η γιαγιά μου αγαπούσε πολύ το Μητσοτάκη, εμείς οι μικρότεροι αργότερα αρχίσαμε να ακούμε ροκ και νομίζαμε ότι θα γίνει μια μεγάλη επανάσταση και θα αλλάξουν όλα. Αυτή η επανάσταση ήτανε ο ΣΥΡΙΖΑ τελικά. Τι να πεις…
Σήμερα προσπαθούμε να βγάλουμε λεφτά, αλλά τουλάχιστον με τραγούδια σαν αυτό του Κηλαηδόνη θυμόμαστε ότι δεν είμαστε αθώοι. Ούτε εμείς, ούτε η γιαγιά μας.
2. Το Ταξίδι της Φάλαινας
stereo nova – το ταξίδι της φάλαινας
stereo nova το ταξίδι της φάλαινας album: Ντισκολάτα (1993) Ζεστό καλοκαίρι, κρατάς ακόμα Κίτρινο αέρα φυσάει ένα μεγάλο στόμα Απ’ το ραδιόφωνο οι εκφωνητές ασκούν υπεροχή Ανασταίνουν και θάβουν χωρίς καμιά διακοπή Ασταμάτητα κανάλια τρώνε το μυαλό μας Έχουμε χάσει τόσα που δεν ξέρουμε τι είναι δικό μας Οι φτωχοί
Εδώ δεν έχω να πω πολλά. Απίστευτο κομμάτι, απίστευτοι στίχοι, ακόμα περιμένω το παιδί που θα περιγράψει την εποχή αυτή που ζούμε τώρα όπως ο Κωνσταντίνος Βήτα περιέγραψε τα early 90’s.
3. Οι Ωραίοι Έχουν Χρέη
Οι ωραιοι εχουν χρεη – Χρηστος Δαντης
No Description
Πρόσφατα έφτιαξα το βιογραφικό μου στα Αγγλικά και μου φάνηκε λίγο αστείο όταν συμπλήρωνα ότι έχω γράψει ένα βιβλίο με τίτλο All the Pretty Ones Have Debts.
Το Οι Ωραίοι Έχουν Χρέη μου αρέσει σαν τίτλος, έχει μια ειρωνεία, προκαλεί χαμόγελα, ενώ κατά κάποιον τρόπο συνδέεται και με τη μοντέρνα Ελλάδα – αυτό που χρειαζόμουν δηλαδή.
Όσο για το ομώνυμο τραγούδι, δεν θα έλεγα ότι το αγαπάω, ωστόσο το αντιλαμβάνομαι σαν φωτογραφία ενός Έλληνα καταφερτζή, που όχι μόνο δεν ντρέπεται για τα χρέη του, αλλά τα περιφέρει και ως παράσημα. Ξέρεις η απόφασή μου να συμπεριλάβω στο βιβλίο κομμάτια διασκέδασης σαν αυτό, έγινε δεκτή από ορισμένους με καχυποψία, αλλά και κάποια αμηχανία. Ωστόσο πιστεύω ότι άξιο αναφοράς και ανάλυσης δεν είναι μονάχα ένα κομμάτι με λόγια έκφραση, αλλά και ένα που είναι «φτηνό» και σαχλό όσο εμείς.
4. Χαλαρά
Χρήστος Πάζης – Χαλαρά – Official Video Clip
Subscribe here : http://goo.gl/PvDFVR Χρήστος Πάζης – Χαλαρά | Xristos Pazis – Xalara – Official Video Clip Οι μεγαλύτερες ελληνικές επιτυχίες των τελευταίων 20 ετών σε ένα και μόνο κανάλι ! Greek Hits Channel. All the Greek Hits in one Tube!
Αυτό υποψιάζομαι ότι το επέλεξες επειδή είσαι Σαλονικιός, αλλά μπορεί να κάνω και λάθος. Προσωπικά το αντιαλαμβάνομαι ως καθρέφτη ενός συγκεκριμένου τύπου ανθρώπου, τεμπέλη, απλοϊκά σκεπτόμενου και καλοπερασάκια.
Στο βιβλίο αναφέρομαι επίσης στο videoclip και λέω ότι η κοπέλα εκεί εμφανίζεται σαν τσούλα, ενώ οι άντρες είναι ντυμένοι αξιοπρεπέστατα, με κουστούμια και γραβάτες. Δεν ξέρω τι πιστεύεις, νομίζω πάντως πως υπάρχει μια υπερβολή στο να χαρακτηρίζουμε κάποιον εύκολα «μισογύνη». Είναι δείγμα της επιπολαιότητας και της βιασύνης του καιρού μας, της τάσης του να τα βλέπουμε όλα άσπρο/μαύρο. Επίσης, γιατί να μην υπάρχει και μια αντίστοιχη λέξη για τις γυναίκες, π.χ. «μισοαντρού;». Δεν είναι άδικο αυτό;
Τέλος πάντων, μη φεύγω από το θέμα. Πατώντας σε μια ιδιαίτερα διαδεδομένη εκείνη την εποχή λέξη, το «Χαλαρά» καθρεφτίζει μια νοοτροπία απραξίας, έναν ωχαδερφισμό, μια πνευματική απλοϊκότητα και μια συμφεροντολογική στάση απέναντι στη ζωή.
5. Άλλη μια Νύχτα Σύγχυσης και Γέλιου
ΚΟΡΕ ΥΔΡΟ – Άλλη μια Νύχτα Σύγχυσης και Γέλιου
Γιώργο, η νύχτα είναι ατέλειωτη απόψε Φοβάμαι το μυαλό μου δε θ αντέξει Νιώθω πως πρέπει να αρχίσουν νέοι αγώνες, για να περάσουν τα αισθήματά μου τέτοιες πόρτες Γιώργο, η αλήθεια των πολλών πώς με τρομάζει, σαν φίδι εφιάλτη τη χαρά μου αγκαλιάζει Σε μια ανδρόγυνη κατάσταση αιωρούμαι Δεν ξέρω
Θεωρώ τους Κόρε. Ύδρο. (και πιστεύω θα συμφωνήσεις με αυτό) ό,τι καλύτερο έχει υπάρξει στην ελληνική μουσική από το 2000 και μετά. Το γεγονός ότι τους είδαμε να γεμίζουν το Gagarin και όχι τον Λυκαβηττό, περισσότερο έχει να κάνει με την εσωτερικότητα της τέχνης τους και την έλλειψη «γηπεδικότητας» των μηνυμάτων τους, παρά με την αξία τους.
Το «Άλλη μια Νύχτα Σύγχυσης και Γέλιου» είναι πυκνό σε νοήματα, έντονο, τρελαμένο. Μιλάει για πράγματα μεγάλα και για πράγματα γελοία. Είναι όλα αυτά που κάνουμε και σκεφτόμαστε εσύ κι εγώ, σε τραγούδι. Είναι η ποιητική μας ζωή.
6. Ερημιά στην Καλλιθέα
Φοίβος Δεληβοριάς – Ερημιά Στην Καλλιθέα (Official Audio)
Φοίβος Δεληβοριάς – “Ερημιά Στην Καλλιθέα” Από το album “Καλλιθέα”. Purchase now: iTunes http://smarturl.it/xti92i Amazon http://smarturl.it/urvij3 Inner Ear Site http://smarturl.it/qdl8i7 Bandcamp http://smarturl.it/l9aagq Στίχοι, μουσική: Φοίβος Δεληβοριάς Στίχοι: Ερημιά στην Καλλιθέα Οι παπαγάλοι πουδράρουν τα ράμφη τους Στα κλουβιά αναβοσβήνουν τα νέα Όλος ο κόσμος ένα δίχτυ για πάρτη τους Κάνουν τσατ, χέρια στα πέη Λένε “μου αρέσει”, “θα πάω”, παρευρίσκονται Κι ο Σταλόνε που μέσα μου κλαίει “Φεύγω”, λέει…
Εδώ θα μου επιτρέψεις να σου πω μια ιστορία. Ευχαριστώ!
Άρχισα να ακούω φανατικά τραγούδια του Φοίβου Δεληβοριά (και να θέλω να του μοιάσω) στα 18 μου χρόνια. Θυμάμαι, όταν επρόκειτο να βγει ο δίσκος Έξω, πήγαινα στο δισκοπωλείο κάθε λίγο και λιγάκι ρωτώντας αν είχε έρθει. Πολύ αμήχανο. Μάλιστα μια μέρα με είδε ο υπάλληλος να μπαίνω και μου είπε «όχι ακόμα».
Πολλά χρόνια μετά, το 2015, επρόκειτο να βγει το άλμπουμ Καλλιθέα. Με τον Φοίβο ήμασταν πια φίλοι, εκείνες τις μέρες έτυχε να βρισκόμαστε σε επικοινωνία και μου έστειλε το άλμπουμ με wetransfer να το ακούσω. Δεν είχε κυκλοφορήσει ακόμα. Θυμάμαι είχα γυρίσει κουρασμένος σπίτι, ζαλισμένος από το ποτό. Είδα το e-mail αλλά σκέφτηκα άσε, θα το ακούσω αύριο, με καθαρό μυαλό. Πέφτοντας όμως στο κρεβάτι είπα κάτσε ρε φίλε, τόσο πολύ μεγάλωσα; Τόσο αδιάφορα μου είναι όλα πια; Ο καλλιτέχνης του οποίου το δίσκο ζητούσα σαν τρελός στα δισκοπωλεία, τώρα μου στέλνει ο ίδιος με e-mail την καινούργια του δουλειά κι εγώ κάνω λες και δεν τρέχει τίποτα;
Σηκώθηκα από το κρεβάτι αποφασιστικά, κάθισα στο γραφείο και έβαλα το άλμπουμ. Το «Ερημιά στην Καλλιθέα» ήταν το πρώτο κομμάτι. Ενώ στις συναυλίες το είχα ακούσει και έλεγα «οk, συμπαθητικό», η επίσημη βερσιόν ήταν κάτι παραπάνω, κάτι πολύ συγκινητικό για ‘μένα, ιδίως εκεί προς το τέλος που μπαίνει το συνθεσάιζερ. Εμείς που ακούμε όλη τη μέρα μουσική, συχνά βουλιάζουμε σε αυτή και γινόμαστε αυστηροί, γινόμαστε κυνικοί, ελιτιστές κλπ. Αυτό το τραγούδι όμως με χτύπησε αλλιώς. Ήμουνα και λίγο ζαλισμένος Άρη, δεν ξέρω, κάτι μου έκανε… Ένιωσα (και ακόμα το πιστεύω) ότι είναι η καλύτερη αποτύπωση της ζωής μας τα τελευταία χρόνια. Χωρίς να λαϊκίζει, χωρίς να κατονομάζει, καθρεφτίζοντας απλά τη μελαγχολία των ανθρώπων, την ανάγκη τους να αφήσουν τους ήρωες του παρελθόντος και να πάνε για κάτι καινούργιο.
Ακούγοντας το «Ερημιά στην Καλλιθέα» στην επίσημή του εκτέλεση σκέφτηκα ότι, εντάξει, ωραία τα live, ωραίες οι βραδιές με κιθάρες, αλλά το ηχογράφημα έχει μια άλλη μαγεία, που δεν πρέπει να χαθεί μέσα στο θάνατο της δισκογραφίας, γιατί μπαίνει στο σπίτι και αλλάζει τη διάθεσή σου σε μια στιγμή. Σε παίρνει μαζί του, σε σηκώνει και βλέπεις τη ζωή σου από ένα άλλο ύψος. Εκείνο το βράδυ κοιμήθηκα χαρούμενος.