Άρης Δημοκίδης
Διαδίδεται διεθνώς η επίλυση της διαμάχης χάρη στη μετα-ανάλυση που πραγματοποίησαν δύο Ελληνίδες ερευνήτριες και παρουσιάστηκε πρόσφατα στο Psychology Today
«Οι αριστερόχειρες είναι πιο ικανοί από τους δεξιόχειρες!» – «Οι αριστερόχειρες έχουν μεγαλύτερο IQ από τoυς δεξιόχειρες!» Αυτά και άλλα τέτοια ‘fun facts’ περί αριστεροχειρίας είναι αρκετά συνηθισμένα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Κατά πόσο αληθεύουν, όμως;
Σε μια πρώτη σκέψη, ακούγεται κάπως περίεργο να επηρεάζεται η εξυπνάδα ενός ατόμου από μια προτίμησή του να γράφει ή να σχεδιάζει με το αριστερό και όχι το δεξί χέρι.
Η ιδέα ότι η αριστεροχειρία μπορεί να συνδέεται με τη γενική νοημοσύνη (ή οποιαδήποτε άλλη γνωστική ικανότητα) φαίνεται πως σχετίζεται με το γεγονός ότι η πηγή της χρήσης του ενός χεριού έναντι του άλλου δεν έχει παρά ελάχιστα να κάνει με τα ίδια τα χέρια. Είναι αδύνατο να κρίνουμε αν κάποιος είναι αριστερόχειρας ή δεξιόχειρας απλά κοιτάζοντας τα χέρια του, όταν το άτομο αυτό δεν βρίσκεται εν μέσω εκτέλεσης κάποιας ενέργειας. Κατά κανόνα, τα οστά, οι μύες, οι τένοντες και οποιαδήποτε άλλα μέρη των άνω άκρων σε αριστερόχειρες και δεξιόχειρες δεν εμφανίζουν οφθαλμοφανείς διαφορές. Η προτίμηση, όμως, της χρήσης του ενός χεριού έναντι του άλλου για λεπτές κινητικές εργασίες, όπως η γραφή, προκαλείται από τον εγκέφαλο. Έτσι, είναι δυνατόν να σκεφτούμε πως γενετικοί ή περιβαλλοντικοί παράγοντες που επιδρούν στην ανάπτυξη του εγκεφάλου κατά τρόπο ώστε κάποιος να γίνει αριστερόχειρας, μπορεί επίσης να επηρεάσουν την ανάπτυξη εγκεφαλικών περιοχών που συνδέονται με την ευφυΐα.
Προκειμένου να διευθετηθεί επιτέλους η συζήτηση σχετικά με την αριστεροχειρία και την ευφυΐα, η Ελένη Ντόλκα και η Μαριέτα Παπαδάτου-Παστού, ερευνήτριες στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, πραγματοποίησαν μια μετα-ανάλυση δημοσιευμένων μελετών για την αριστεροχειρία και τη νοημοσύνη (η ανάλυσή τους δημοσιεύτηκε στο Neuroscience & Biobehavioral Review, Vol. 84, σελ. 376-393). Τι σημαίνει μετα-ανάλυση; Είναι η ανάλυση που ενσωματώνει τα αποτελέσματα αρκετών εμπειρικών μελετών, έχοντας το πλεονέκτημα ότι το μέγεθος του δείγματος είναι πολύ μεγαλύτερο, αυξάνοντας τη στατιστική ισχύ και καθιστώντας μικρότερη την πιθανότητα επηρεασμού από χαρακτηριστικά του δείγματος των μεμονωμένων μελετών.
Season 3 GIF – Find & Share on GIPHY
Discover & share this Buying GIF with everyone you know. GIPHY is how you search, share, discover, and create GIFs.
Οι δύο ερευνήτριες ενσωμάτωσαν τα αποτελέσματα 18 μελετών που είχαν μετρήσει πλήρεις αξιολογήσεις IQ σε διαφορετικές ομάδες από αριστερόχειρες και δεξιόχειρες, συμπεριλαμβάνοντας δεδομένα από 20.442 άτομα συνολικά! Διεξήχθησαν τρεις μετα-αναλύσεις περί πιθανών διαφορών στην πρότυπη μέτρηση IQ σε διαφορετικές ομάδες:
1. Αριστερόχειρες σε σύγκριση με δεξιόχειρες
2. Μη-δεξιόχειρες (π.χ. αριστερόχειρες και αμφιδέξιοι) σε σύγκριση με δεξιόχειρες
3. Αμφιδέξιοι σε σύγκριση με δεξιόχειρες
Season 8 GIF – Find & Share on GIPHY
Discover & share this Season 8 GIF with everyone you know. GIPHY is how you search, share, discover, and create GIFs.
Τα αποτελέσματα;
Δεν υπήρχαν διαφορές στη μέση βαθμολογία IQ όταν συγκρίθηκαν δεξιόχειρες και μη-δεξιόχειρες, ή δεξιόχειρες και αμφιδέξιοι. Ωστόσο, όταν συγκρίθηκαν δεξιόχειρες και αριστερόχειρες, υπήρξε μια στατιστικά αξιόλογη ένδειξη ότι οι δεξιόχειρες είχαν υψηλότερο μέσο IQ από τους αριστερόχειρες. Αυτή η ένδειξη ήταν πολύ μικρή και απίθανο να έχει ουσιαστικές επιπτώσεις στην πραγματική ζωή – οι ερευνήτριες έδωσαν το ακόλουθο παράδειγμα: Αν πούμε ότι οι αριστερόχειρες είχαν μέσο IQ 100, και ότι αριστερόχειρες και δεξιόχειρες είχαν παρόμοια διακύμανση στα δεδομένα τους, τότε οι δεξιόχειρες θα είχαν μέσο IQ 101,05. Επιπλέον, η εν λόγω ένδειξη έχασε σε στατιστική σημασία όταν μία μελέτη αποκλείστηκε από τη μετα-ανάλυση.
Τα ευρήματα αυτά οδήγησαν τις ερευνήτριες στο συμπέρασμα ότι το απόλυτο μέγεθος των διαφορών IQ ανάμεσα σε αριστερόχειρες και δεξιόχειρες είναι ελάχιστο, και ότι οποιεσδήποτε διαφορές νοημοσύνης μεταξύ των δύο ομάδων στον γενικό πληθυσμό είναι αμελητέες.
Επομένως, ασχέτως με το τι μπορεί κατά καιρούς να γράφεται αβασάνιστα σε διάφορες ιστοσελίδες ή/και μέσα κοινωνικής δικτύωσης, οι αριστερόχειρες δεν είναι εξυπνότεροι από τον υπόλοιπο πληθυσμό.
*ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
Τεστ Προσωπικότητας: Ποιο είναι το κυρίαρχο ημισφαίριο του εγκεφάλου σου;
