Άρης Δημοκίδης
Ο Αλέξανδρος Ιόλας υπήρξε ένας απ’ τους σπουδαιότερους και επιδραστικότερους συλλέκτες του πλανήτη, που ανακάλυψε τεράστια αστέρια της τέχνης και που κόσμησε την Ελλάδα.
Πέθανε το 1987, αδίκως απαξιωμένος από δημοσιογράφους της συμφοράς και από την Αυριανή, κυρίως για να πληγεί μέσω αυτού ο Κωνσταντίνος Καραμανλής που υπήρξε συνομιλητής και φίλος του. «Πέρασε από την ελληνική δημόσια ζωή, προκαλώντας τρομερή χλαπαταγή, απορρίφθηκε από την κυρίαρχη λογική, μυθοποιήθηκε από κάποιους, λαβώθηκε ανεπανόρθωτα από τον Τύπο, αγνοήθηκε από την πολιτεία κι έφυγε βαθιά απογοητευμένος από τους συμπατριώτες του», είχε γράψει ο Χρίστος Παρίδης. «Μια σημαντική προσωπικότητα της διεθνούς εικαστικής σκηνής που επηρέασε και εν μέρει καθόρισε τη σύγχρονη τέχνη και που οφείλαμε να του αποδώσουμε ανάλογες τιμές. Αντ’ αυτού, πολεμήθηκε λυσσαλέα.»
Μερικοί τίτλοι των εφημερίδων, ήταν:
«Ο σάπιος Ιόλας και η σαπίλα των άλλων», «Υψηλή σαπίλα: Ασέλγειες και ναρκωτικά», «Καλός κόσμος και υπόκοσμος στην αγκαλιά του Ιόλα», «Γνωστοί Αθηναίοι σε όργια του Ιόλα. Παραπέμπονται για πορνεία – παιδεραστία».
Ποιοι υπέγραφαν τα ρεπορτάζ; Πέρα από τον Μάνο Χάρη της Αυριανής, τα υπέγραφαν οι εξής: Αιμίλιος Λιάτσος, Αγγελική Νικολούλη, Άρης Πορτοσάλτε, Θοδωρής Δρακάκης, Γιώργος Μαύρος.
Ο άνθρωπος που πυροδότησε την απόλυτη εξόντωση του Ιόλα ήταν η τραβεστί με το ψευδώνυμο Μαρία Κάλλας, ένας άρρωστος ψυχικά άνθρωπος που, έχοντας εργαστεί δίπλα στον Ιόλα, αποφάσισε να τον εκδικηθεί, επειδή τον έδιωξε. Τον κατηγορούσε για παιδεραστία, αρχαιοκαπηλία και χρήση ναρκωτικών. Με πρώτη και καλύτερη την «Αυριανή», την εφημερίδα που εξέφραζε εκείνη την εποχή τον πιο φαύλο και φασίζοντα λαϊκισμό, ξεκίνησε ένας ανελέητος πόλεμος εναντίον του Ιόλα με τους πλέον χυδαίους χαρακτηρισμούς. Για χρόνια δεν περνούσε εβδομάδα που να μην ασχοληθεί μαζί του. Ίσως με κύριο στόχο τον Καραμανλή, καθώς ανάλογο πόλεμο είχε κηρύξει και στον άλλο του φίλο, τον Μάνο Χατζιδάκι. Την ακολούθησε σχεδόν ολόκληρος ο ελληνικός Τύπος, με τη συνδρομή δημοσιογράφων της προοδευτικής, κυρίως, παράταξης.
Ο διασυρμός αυτός έμελλε να τον αποδιοργανώσει κι εν τέλει να τον καταστρέψει.
Οι Έλληνες καλλιτέχνες σταμάτησαν να τον παίρνουν τηλέφωνο, οι κοινωνικές επαφές περιορίστηκαν, άρχισε να έχει οικονομικό πρόβλημα. Όλα αυτά την ίδια εποχή, πάνω κάτω, που η γαλλική δημοκρατία τον τιμούσε με το παράσημο της Λεγεώνας της Τιμής και η «Le Monde» κι η «Liberation» έγραφαν ύμνους γι’ αυτόν με αφορμή τη μεγάλη έκθεση της συλλογής της Ντομινίκ ντε Μενίλ, της οποίας ήταν δημιουργός. Ο ίδιος ο Ιόλας ξενάγησε στα εγκαίνια τον Μιτεράν και τον Ζακ Λανγκ.
Πέντε μήνες πριν από τον θάνατό του, ο Ιόλας έδωσε το παρών στον 13ο τακτικό ανακριτή για την υπόθεση αρχαιοκαπηλίας.
Οκτώ χοντρόδετα ντοσιέ αποδείκνυαν την προέλευση όλων των αντικειμένων. Ο ανακριτής τον διαβεβαίωσε ότι θεωρούσε την υπόθεση λήξασα και ότι το μόνο που έπρεπε να κάνει ήταν να αποκαταστήσει το όνομά του στον Τύπο. Ουσιαστικά, ήταν σαν να είχε επαναπατρίσει 2.500 αρχαία. Ο Ο ζωγράφος Γιώργος Λαζόγκας προσθέτει επ’ αυτού: «Δεν βρήκαμε καμία συμπαράσταση από κανέναν δημοσιογράφο. Ο “αυριανισμός” είχε τρομερή δύναμη. Η Ελλάδα αδυνατούσε ακόμα να αντιληφθεί τα ανοίγματα της σκέψης και της αισθητικής, έτσι ώστε η παρέμβαση του Ιόλα να αποδώσει. Ο χώρος της τέχνης, που εγώ τον τοποθετώ πριν και μετά τον Ιόλα, έχασε πολλά εξαιτίας της κακής αντιμετώπισής του. Γιατί ήταν μια πολύπλευρη φυσιογνωμία και βαθύτατος γνώστης της τέχνης, με παγκόσμια εμβέλεια».
______________________________
Μετά το θάνατο του εκδότη της Αυριανής Γιώργου Κουρή, την Πρωτομαγιά του 2018 ο πιστός συνεργάτης του Ιόλα, Νίκος Σταθούλης ανέβασε στο Facebook του τα πρωτοσέλιδα της Αυριανής που παραθέτω στο ποστ, και έγραψε:
Αυριανισμός : Ποτέ ξανά…
Μέρα με τη μέρα η Ελλάδα άλλαζε. Ο Ελληναράς, με το που ήρθε το ΠΑΣΟΚ στην εξουσία θέριεψε. Mια τραχιά τάξη ήρθε στα πράγματα, παραμερίζοντας τις εκλεπτυσμένες διαθέσεις των μικρόχαρων απολαύσεων της ελληνικής κοινωνίας μετά την επτάχρονη περιπέτειά της.
Aυτή η εξαίσια περίπτωση του Αλέξανδρου Ιόλα, για το ελληναριό της εποχής φάνταζε σαν βλασφημία. Στα πράγματα της χώρας ήρθε η αμορφωσιά. Η αγραμματοσύνη έψαχνε στόχους. Οι στόχοι ήταν εύκολοι στα πρώτα, αθώα ακόμα χρόνια των -80ς.
Όποιος τολμούσε να ξεφύγει απο τα αποπνικτικά όρια της μιζέριας των Πασόκων, τον ξέσκιζαν. Αλήτες, νταβατζήδες, μάγκες και συμμορίες είχαν αναλάβει να εξωραΐσουν τη χώρα. Το ελληναριό, το οποίο μέχρι τότε δεν ήταν συνηθισμένο να του τα “πέι” κάποιος ο οποίος απελευθερωμένος απο ταμπού θα μιλούσε ανοιχτά ακόμα και για την σεξουαλική του ζωή, αγανάκτησε απο τις συνεντευξεις του Αλέξανδρου Ιόλα. Ήταν εκκωφαντικός ο τρόπος του για τους πρασινοαίματους κομπλεξικούς .
Δημοσιογράφοι αγράμματοι, με οντολογικό φούσκωμα τεράστιο, οι οποίοι μάθαιναν στο αναγνωστικό κοινό όλες τις αποχρώσεις του ρόζ και του κίτρινου, γίνανε οι κήνσορες της ηθικής ενός τόπου ο οποίος έψαχνε απεγνώσμενα τα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης να βρει το πρόσωπό του.
Το βρήκε στον Ανδρέα Παπανδρέου, την εφημερίδα Αυριανή και τον εκδότη Γιώργο Κουρή.
Αυτοί οι τύποι δεν ήταν δυνατόν να ανεχτούν μια προσωπικότητα η οποία επαναπάτρισε 2 500 αρχαίους ελληνικούς θησαυρούς. Ήταν ανίκανοι να αφουγκραστούν το όραμά του: ένα Μουσείο που θα φέρει το διεθνές όνομά του και θα είναι συγκροτημένο απο κάθε πολιτισμό της γής.
Ο Αλέξανδρος Ιόλας μετά τη συνέντευξη στην Όλγα Μπακομαρου για το περιοδικό “Γυναίκα”, στην οποία αποδόμησε όλο σχεδόν το κατεστημένο της δεκαετίας του ’80 έγινε απο τη μια μέρα στην άλλη, μέσα απο τις σελίδες του κίτρινου Τύπου…” μια κραγμένη αδερφή”.
Η ενημερωμένη αμάθεια των νεοελλήνων τη δεκαετία του ’80, δεν ήταν δυνατόν να ανεχτεί μια “παρδαλή περσόνα”, η οποία φάνταζε την εποχή του Κουτσόγιωργα, του Τσοχατζόπουλου του Γιαννόπουλου και του Κουρή σαν ενας ερμαφρόδιτος σατανάς.
Ξεφτιλίστηκε στη χώρα μας μια προσωπικότητα των γραμμάτων και των τεχνών επειδή είχε απλά και μόνο το θάρρος της γνώμης του.
Ο Αλέξανδρος Ιόλας αποτέλεσε το πλέον αντιπροσωπευτικό θύμα του ελληνικού τύπου. Απλά τον ξέσκισαν. (…) Αυτή ήταν η νοοτροπία της εποχής τότε. Ο Αλέξανδρος Ιόλας είχε όλα τα χαρακτηριστικά στοιχεία ενός εξαίσιου θύματος στα γαμψά νύχια του Αυριανισμού.
Τόν Αλέξανδρο Ιόλα έπρεπε να τον κατανοήσεις για να τον εκτιμήσεις,. Να τον διαισθανθείς για να καταλάβεις το χιούμορ του. Τη μαύρη για τον Ελληνισμό εποχή του “Αυριανισμού”, υπήρξε ένας άτυπος δεοντολογικός κανόνας, ο οποίος απαγόρευε τις εξαιρέσεις.
Ο Αλέξανδρος Ιόλας ηταν πολίτης του κόσμου. Δε γνώριζε απολύτως τίποτα για τη κατάρα του “Αυριανισμού”, αυτού του λαϊκίζοντα φασισμού.
Ήταν ήδη δικαιωμένος ο Αλέξανδρος Ιόλας στο χώρο της διεθνούς καλλιτεχνικής σκηνής. Ίσως γιατί έπρεπε στη χώρα του να περάσει μια συγκλονιστική δοκιμασία :απο τη παγκόσμια καταξίωση στην εγχώρια διαπόμπευση.
Μόνο πόζα, ιδέα και “αρπαχτές”, οι “μάγκες” του ΠΑΣΟΚ τότε. Τότε που ο Ανδρέας Παπανδρέου στράφηκε στην εφήμερίδα Αυριανή και τον εκδότη της, προκειμένου να διαμορφώσει τη νεοελληνική πασοκική ράτσα: ταλαιπωρημένοι άνθρωποι, παραγκωνισμένοι απο το κρατος της δεξιάς στην εξουσία, πήραν τις τύχες της χώρας στα χέρια τους.
Το εμετικό ύφος της Αυριανής, γίνεται το κυρίαρχο ύφος της πολιτικής ζωής.
Ο καλλιτεχνικός κόσμος της χώρας και οι διανοούμενοι, όσοι κυρίως δε συντάσσονται μαζί τους, έχουν κατακρεουργηθεί: Ο Μικης Θεοδωράκης γίνεται “Μίκη Μάους”.
Ο Μάνος Χατζιδάκις έγινε “Μανωλία”.
Ο φιλόσοφος Κορνήλιος Καστοριάδης έγινε…”Κορνήλω η ρουφιάνα”.
Ο Γιάννης Τσαρούχης έγινε.. “Ναυταλία” και “Κλεφτοτσαρούχης”.
Τον Αλέξανδρο Ιόλα, επι τέσσερα χρόνια τον έθαψαν ζωντανό.
Ένας κύκλος ανηθικισμού ήρθε ξαφνικά στη ζωή των Ελλήνων. Με εγχειρίδιο τη κατάπτυστη εφημερίδα, η οποία έγινε η αρχή των δεινών για οποιονδήποτε ξεχώριζε απο τη χυδαιότητά της.
Έτσι ξαφνικά ήρθε η πνευματική εξαθλίωση η οποία είχε βρει το κατάλληλο έδαφος για να ριζώσει. Ένα κίτρινο σκυθρωπό πέπλο ήρθε και κάθισε στη καθημερινότητα του νεοέλληνα.
Τότε άρχιζε να δηλητηριάζεται η ελληνική κοινωνία … “απο το τέρας του Αυριανισμού” που έγραφε και διαλαλούσε απο τα βάθη της ψυχής του ο Μάνος Χατζιδάκις.
Μια κοινωνία στερημένη απο στηρίγματα, ξαφνικά αρχισε να “γοητεύεται” απο τη φαυλότητα και τη χυδαιότητα του ‘Αυριανισμού” – με αποτέλεσμα η κυκλοφορία της Αυριανής να ξεπεράσει τα 400.000 φύλα. (…)
Το γνώριζε ο Αλέξανδρος Ιόλας καλά αυτό: “Με φτιαχτά πάθη διαμορφώνουν τη συνείδηση του Έλληνα. Όταν όμως οι άνθρωποι και οι λαοί καθοδηγούνται απο το μίσος για τους αντιπάλους τους και απο τα ψεύτικα πάθη τους, τότε αργά η γρήγορα έρχεται η καταστροφή”.
Ο “Αυριανισμός” έφτιαξε σχολή. Αυτο “πληρώνουμε”.
Καλή Πρωτομαγιά….
*ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
Τραγικές εικόνες: Πώς είναι σήμερα η εγκαταλελειμμένη Βίλα του Ιόλα
