ΠΑΡΙΣΙ, ΑΝΟΙΞΗ 1821
Την άνοιξη του 1821, οι συντάκτες του διαφωτιστικού περιοδικού «Μέλισσα» στο Παρίσι προκηρύσσουν διαγωνισμό με θέμα: «Ποια και πόσα είναι τα κακά, όσα προξένησαν και έτι προξενούσιν εις το δυστυχές ημών γένος οι περισσότεροι των αρχιερέων, από Φωτίου του πατριάρχου μέχρι σήμερον; Ποιοι δεν υπάρχουσιν οι κύριοι τρόποι, δι’ ων είναι δυνατόν να καταργηθή ο πανωλέθριος και φρικτός δεσποτισμός των αναξίων διαδόχων του φιλανθρώπου Ιησού και σωτήρος;».
200 χρόνια μετά, η ειδική επιτροπή της σελίδας ΚΕΠΕΚ, αναβιώνει σε συνεργασία με την εκδοτική σειρά Lux Orbis τον διαγωνισμό της Μέλισσας.
Ο εκσυγχρονισμένος τίτλος του διαγωνισμού είναι:
«Ο διαχρονικά αμφιλεγόμενος ρόλος της Ορθόδοξης Εκκλησίας στον ελλαδικό χώρο, από τον 4ο μεταχριστιανικό αιώνα μέχρι σήμερα, οι αιτίες και οι τρόποι αντιμετώπισης του προβλήματος σήμερα»
ΜΙΑ ΑΓΝΩΣΤΗ ΠΤΥΧΗ ΤΟΥ ’21
Από το diagonismos1821.gr
Γιατί είναι σημαντική η αναβίωση;
Πρόκειται για μία αναπάντεχα πρωτότυπη αναβίωση ενός διαγωνισμού που προκηρύχτηκε 200 χρόνια πριν, ακριβώς τη στιγμή που η Επανάσταση ξεσπούσε στον Μοριά. Ο διαγωνισμός αυτός δεν ολοκληρώθηκε (η Μέλισσα σταμάτησε την κυκλοφορία της εξαιτίας της έναρξης του Αγώνα), όπως ακριβώς ανολοκλήρωτος έμεινε και ο νεοελληνικός Διαφωτισμός, ένα γεγονός που, σύμφωνα με ιστορικούς και κοινωνιολόγους, συνέβαλε στην οπισθοδρόμηση της χώρας μας, σε όλα τα επίπεδα, πάντα σε σχέση με άλλα κράτη της Δύσης.
Επιπρόσθετα οι Έλληνες θα κατανοήσουν ότι το 1821, παράλληλα με τις πολεμικές προετοιμασίες και τη δράση των Φιλικών, κορυφωνόταν και μία άλλου είδους διαμάχη. Αυτή αφορούσε το μέλλον της ελληνικής παιδείας, την ελευθερία των ιδεών και την αδογμάτιστη εισαγωγή των νέων μαθημάτων στο εκπαιδευτικό σύστημα. Και σε αυτή τη διαμάχη, όσο και αν μας προβληματίζει ή μας θλίβει, απέναντι στους Έλληνες δεν βρέθηκαν μόνο οι Οθωμανοί…
Τέλος, η συγκεκριμένη δράση σχετίζεται άμεσα με το ευαίσθητο ζήτημα της ελληνικής ταυτότητας, μιας και το αποτέλεσμά της (η συλλογή ποιοτικών εργασιών επάνω στο θέμα που έθεσαν οι Διαφωτιστές της Μέλισσας από το ’21), στέκεται απέναντι σε επιζήμιους –για την ιδιοσυγκρασία των Ελλήνων πολιτών– εθνικούς μύθους που αναπτύχθηκαν αμέσως μετά τη διαμόρφωση του νέου ελληνικού κράτους, και εξακολουθούν μέχρι και σήμερα να επηρεάζουν την κοινωνική και πολιτική ζωή του τόπου μας.
ΕΚΚΛΗΣΙΑ & ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ
Από το 1821 στο 2021
Το θέμα του διαγωνισμού αναδεικνύει σε μεγάλο βαθμό τις θέσεις των Κοραϊκών κύκλων (και ευρύτερα των προοδευτικών Διαφωτιστών) της Διασποράς, αναφορικά με το ζήτημα της θέασης της Ιστορίας, πάντα σε σχέση με τον ρόλο της Ιεραρχίας της Εκκλησίας για τον ελληνισμό. Πρόκειται για τους ανθρώπους που ουσιαστικά αποτέλεσαν την πνευματική ατμομηχανή της ίδιας της Επανάστασης.
Μέσα από τη σύγχρονη διατύπωση του διαγωνισμού, ένας επιπλέον στόχος είναι να αναδειχθεί το πρόβλημα των σχέσεων Κράτους και Εκκλησίας στην Ελλάδα. Ένα ζήτημα το οποίο υπογραμμίζουμε ότι σε καμία περίπτωση δεν σχετίζεται με την όποια πίστη των Ελλήνων πολιτών. Πρόκειται για ένα αυστηρά πολιτειακό θέμα. Η χώρα μας έχει δίχως αμφιβολία την ανάγκη για τον ερχομό ενός νέου Διαφωτισμού, χτισμένου πάνω στις βάσεις και τις αξίες του ευρωπαϊκού Διαφωτισμού. Ενός Διαφωτισμού που αυτή τη φορά θα επηρεάσει άμεσα τους Νεοέλληνες, εκσυγχρονίζοντας την παραγωγή ιδεών και τη στόχευση του ίδιου του κράτους μας, οδηγώντας μας με μεγαλύτερη ασφάλεια στο μέλλον.
Συμμετοχή
ΒΗΜΑ 1
Πώς μπορώ να συμμετέχω;
Οι συμμετέχοντες στον διαγωνισμό καλούνται να αποστείλουν τις εργασίες τους επάνω στο θέμα: «Ο διαχρονικά αμφιλεγόμενος ρόλος της Ορθόδοξης Εκκλησίας στον ελλαδικό χώρο, από τον 4ο μεταχριστιανικό αιώνα* μέχρι σήμερα, οι αιτίες και οι τρόποι αντιμετώπισης του προβλήματος σήμερα».
Έγκυρα για τις ανάγκες του διαγωνισμού, θεωρούνται κείμενα έκτασης 3000-6000 λέξεων, τα οποία έχουν σχέση με το θέμα του διαγωνισμού και έχουν σταλεί από τους συντάκτες τους στο email kepek1821@gmail.com έως και τις 28 Φεβρουαρίου του 2021.
Οι εργασίες δεν πρέπει να διακρίνονται από φανατισμό ή μισαλλοδοξία, ενώ οφείλουν να διαθέτουν πηγές, παραπομπές και προτεινόμενη βιβλιογραφία.
Οι ενδιαφερόμενοι είναι εύκολο να κατανοήσουν πώς, πέραν της εισαγωγής και των γενικών στοιχείων που θα παρουσιάσουν στην εργασία τους, πρέπει να επικεντρωθούν και να αναπτύξουν ένα συγκεκριμένο θέμα που αφορά μία συγκεκριμένη χρονική περίοδο. Είναι πασιφανές το ότι έχουν να επιλέξουν μέσα από μία τεράστια δεξαμενή υποψήφιων θεμάτων, συνυπολογίζοντας το γεγονός της χρονικής βεντάλιας που καλύπτει ο διαγωνισμός (4ος – 21ος αιώνας).
* Εξυπακούεται ότι το γεγονός του Σχίσματος Ανατολικής και Δυτικής Χριστιανικής Εκκλησίας κατά τον 11ο αιώνα λαμβάνεται υπόψη (υπό την έννοια του ότι πριν το 1054 δεν υφίσταται Ορθόδοξη Εκκλησία), παρ’ όλα αυτά δεν επηρεάζει το πνεύμα της διατύπωσης του διαγωνισμού.
BHMA 2
Κριτική επιτροπή & έπαθλα νικητή
Την κριτική επιτροπή του διαγωνισμού αποτελούν οι:
- Παναγιώτης Γεννηματάς (επίτ. αντιπρόεδρος Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων)
- Γιώργος Οικονόμου (Δρ. Φιλοσοφίας)
- Μηνάς Παπαγεωργίου (δημοσιογράφος – διευθυντής της σειράς Lux Orbis)
- Αλέξανδρος Σακελλαρίου (Δρ. Κοινωνιολογίας της Θρησκείας)
Στην προσπάθειά μας να έρθουμε πιο κοντά στα βραβεία που ανακοίνωσαν οι συντάκτες της “Μέλισσας”, αποφασίσαμε τα έπαθλα για τον πρώτο νικητή του διαγωνισμού μας να προσεγγίζουν όσο το δυνατόν περισσότερο σε αυτά της πρώτης προκήρυξης του 1821.
Έτσι, λοιπόν, ο συγγραφέας της καλύτερης εργασίας που θα παραλάβουμε (και που θα συμπεριληφθεί, φυσικά, στον συλλεκτικό τόμο που θα κυκλοφορήσει εντός του 2021) θα κερδίσει τα εξής έπαθλα:
α. Μια παλιά και σπανιότατη (1820) αγγλική έκδοση του βιβλίου του Francois Pouqueville, “Travels in Epirus, Albania, Macedonia and Thessaly, London”.
β. Ολόκληρη τη σειρά των “Γεωγραφικών του Στράβωνα” από τις εκδ. Κάκτος.
γ. Το συλλεκτικό νόμισμα “Προπομπός” που εξέδωσε η επιτροπή “Ελλάδα 2021” σε συνεργασία με την Εθνική Τράπεζα για τα 200 χρόνια από την Επανάσταση. Στη μία όψη του νομίσματος, παρουσιάζεται ο πίνακας του λαϊκού ζωγράφου Θεόφιλου, “Αναγεννηθείσα Ελλάδα”, στην οποία παρουσιάζονται οι Κοραής και Ρήγας να σηκώνουν την πληγωμένη από τους αιώνες Ελλάδα, υπό το βλέμμα της θεάς Αθηνάς.
ΒΗΜΑ 3
Έκδοση τόμου
Ποια θα είναι όμως η τύχη των εργασιών που θα επιλεχθούν από την κριτική επιτροπή; Οι καλύτερες και περισσότερο τεκμηριωμένες εργασίες θα συμπεριληφθούν σε έναν τόμο που θα εκδοθεί από την εκδοτική σειρά Lux Orbis εντός του 2021 και θα κυκλοφορήσει σε όλα τα γνωστά βιβλιοπωλεία αλλά και τις μεγαλύτερες εκθέσεις βιβλίου της χώρας.
Δεν απαιτείται καμία οικονομική συμμετοχή από τους συμμετέχοντες στον τόμο για τις ανάγκες της έκδοσης.