Άρης Δημοκίδης
Στη στήλη ”Πώς Έγραψα το Πρώτο μου Βιβλίο”, ζητώ από Έλληνες συγγραφείς να μου περιγράψουν τις αναμνήσεις τους για το πρώτο τους έργο, το βιβλίο που τους άλλαξε τη ζωή – και τους έκανε συγγραφείς.
Σήμερα καλεσμένος μας ο Ευριπίδης Σαμπάτης:
Ο Καλαμέρως γεννήθηκε κάποιο τεμπέλικο απόγευμα του 2007 που πέρασα με τον Ignasi, τον τότε σύντροφό μου. Το πλάσμα αυτό είναι παιδί μας και το όνομά του αποτελεί λογοπαίγνιο της λέξης καλαμάρι και έρωτας. Φανταζόμασταν ένα τεράστιο, παιχνιδιάρικο και αγαπησιάρικο κεφαλόποδο που χορεύει ατσούμπαλα, πεταλουδίζει ναζιάρικα τα βλέφαρά του και προτρέπει τους ανθρώπους να αγαπηθούν. Είχαμε μάλιστα βγάλει και τραγουδάκι ( bailemos el Calamor, bailemos el Calamor, bailemos el Calamor…y hagamos el amor!), χορογραφία καθώς και κάποιους χαρακτηριστικούς ήχους που βγάζει ο Kαλαμέρως όπως Πλοφ Πλοφ Πλοφ και Μουοοοοοοόχ. Έτσι κάνουν άλλωστε οι ερωτευμένοι-επινοούν παιχνίδια και αστεία που έχουν πλάκα μόνο για το ζευγάρι και που το διασκεδάζουν αφάνταστα, έναν κόσμο που, σαν κήπος σε ισλαμική χώρα, είναι ένας ιδιωτικός παραδεισος ερμητικά κλεισμένος, κρυφός από τον έξω κόσμο.
Ο χρόνος πέρασε και έκανε αυτό που πάντα κάνει-έφθειρε εκείνη τη σχέση μέχρι που την τερμάτισε. Παρόλο που έβλεπα τα σημάδια καιρό πριν, μου στάθηκε πολύ δύσκολο να το χωνέψω. Έπεσα σε μελαγχολία και μια ελαφρώς αυτοκαταστροφική διάθεση. Έβγαινα σαν τρελός, έπινα, κοιμόμουν με πολύ κόσμο, πάθαινα κρίσεις κλαυσίγελου. Γράφτηκα σε ένα μάστερ μήπως και ξεχαστώ και μάθω και τίποτα παραπάνω αλλά μου ήταν αδύνατον να συγκεντρωθώ, με έπαιρνε ο ύπνος στο μάθημα και όχι μόνο έχανα τις παραδόσεις αλλά γινόμουν και ελαφρώς ρεζίλι σε καθηγητές και συμμαθητές. Προσπαθώντας να κρατηθώ ξύπνιος άρχισα να ζωγραφίζω ό,τι μου κατέβαινε στο νου, αυτόματα, σε χαρτιά Α4 με μηχανικό μολύβι τις περισσότερες φορές. Ζωγράφιζα σχεδόν αυτόματα, όπως όταν μιλάμε στο τηλέφωνο και έχουμε ένα στύλο και μια χαρτοπετσέτα μπροστά μας. Τα σχέδια μετά τα σκάναρα και τα ανέβαζα στο Facebook (ναι, δεν υπήρχε καν Instagram ακόμα…).
Μετά από κάποιο καιρό ο Gabriel από τον εκδοτικό οίκο Morsa μου έγραψε ότι του άρεσαν πολύ τα σχέδια και ότι θα ενδιαφερόταν να μου εκδώσει ένα βιβλίο με αυτά. Μια λεπτομέρεια ήταν ότι ο εκδοτικός του οίκος βγάζει εικονογραφημένα βιβλία αλλά όχι βιβλία μόνο με σχέδια, έπρεπε λοιπόν να γράψω κάποιο κείμενο.
Κοιτάζοντας τα σχέδια που τόσο φυσικά και αβίαστα πηγάζαν από τις πιο σκοτεινές γωνιές του υποσυνείδητου μου, παρατήρησα ότι είχαν πολλά κοινά σημεία και επαναλαμβανόμενα μοτίβα. Καταρχάς ήταν γεμάτα τέρατα κάθε λογής, και μάλιστα τέρατα χιμαιρικής φύσεως, υβρίδια διαφόρων μικρότερων πλασμάτων που δημιουργούσαν μάζες όλο εξογκώματα, μάτια, δόντια, πλοκάμια, νύχια και οπές. Αυτά τα τέρατα όμως πολύ συχνά είχαν ενσωματωμένα μέσα τους διαφορά ζώα που είχαν κάποτε αποτελέσει μέρος της κοινής μου ιστορίας με τον Ignasi- κοάλα, κουνάβια, καλαμάρια, πουλιά. Αλλά και κάποια τοπόσημα όπως ο βράχος της Ανάφης ή το κάστρο Neuschwanstein στον οποία ανέβηκαμε πρώτη φορά μαζί. Μέσα σε όλα αυτά εμφανίζονταν και κάποιες συνεχείς εμμονές που έχω από παιδί, όπως οι φάλαινες, τα κύματα τσουνάμι, το φεγγάρι, οι βρικόλακες, τα φαντάσματα και διάφορα άλλα. Μου έγινε λοιπόν φανερό ότι τα σχέδια που ζωγράφιζα δεν ήταν παρά προϊόν εκείνης της αισθηματικής ιστορίας μπλεγμένα με εικόνες από την προσωπική μου μυθολογία.
Αποφάσισα να κάτσω και να αποκρυπτογραφήσω τα σχέδια, να χαρτογραφήσω την ερωτική αλλά και την μετά το χωρισμό ιστορία μας, να καταγράψω κοινά μας ανέκδοτα και εμπειρίες ώστε να μην ξεχαστούν και μέσα από όλα αυτά να μιλήσω και για μένα, για το τι σημαίνει να είμαι ένας πρώην Αθηναίος και νυν Βαρκελωνέζος, gay, μουσικός, στα πρόθυρα των τριάντα. Έγραψα μια αυτοβιογραφία και το χρονικό μιας σχέσης και ενός χωρισμού χρησιμοποιώντας σουρεαλιστικά σχέδια, στίχους από τραγούδια μου στα αγγλικά και πεζό κείμενο στα ισπανικά.
Το βιβλίο κυκλοφόρησε το 2011. Τότε είμουν πλέον φίλος με τον Ignasi και ο κύκλος έμοιαζε να έχει κλείσει με έναν γλυκό τρόπο, τρυφερό σαν το ροζ εξώφυλλο της πρώτης έκδοσης. Ο Καλαμέρως παρουσιάστηκε σε πολλά βιβλιοπωλεία σε Βαρκελώνη, Μαδρίτη και Βαλένθια, πάντα με κάποια συναυλία όπου έπαιζα τα κομμάτια που αναφέρονται στο βιβλίο. Τα χρόνια πέρασαν και το βιβλίο βρήκε ένα μικρό αλλά ενθουσιώδες κοινό. Ακόμα και σήμερα μου μιλάνε και μου γράφουν για αυτό, ή ζητάνε κάποιο αντίτυπο. Μου κάνει πάντα εντύπωση όταν μου λένε ότι βοήθησε σε κάποια δύσκολη συναισθηματικά φάση, μετά από κάποιο επώδυνο χωρισμό συνήθως. Άλλωστε αυτό ευχόμουν να κάνει το βιβλίο, να κρατάει συντροφιά στους ανθρώπους όταν χρειάζονται να μη νιώθουν μόνοι, να τους χαρίζει μια υγιή δόση από γέλιο, συγκίνηση και την πεποίθηση ότι η αγάπη ποτέ δεν πεθαίνει, απλά μεταλλάσσεται, συχνά μετά από μια επώδυνη μεταμόρφωση που γεννάει τέρατα, σαν αυτά του βιβλίου.
Σε κάποια φάση σκέφτηκα να προσπαθήσω να βγάλω το βιβλίο στα ελληνικά. Συνήθως καταπιανόμουν με τη μετάφραση αργά το βράδυ, στο φορητό υπολογιστή, ανάμεσα σε τραγούδια, όταν έκανα τον DJ σε μισό άδεια μπαρ κάποιες καθημερινές και βαριόμουν οικτρά. Το επόμενο πρωί διόρθωνα την ομολογουμένως ατσούμπαλο κείμενο, γεμάτο τρομακτικά ορθογραφικά και συντακτικά λάθη. Τα χρόνια περάσαν αλλά δεν έστελνα σε κανένα εκδοτικό, κλασσικός αναβλητικός Ευριπίδης, μέχρι που μια μέρα πέρασα από το βιβλιοπωλείο Ο Μωβ Σκίουρος, μετά από την παρότρυνση μιας φίλη μου. Ο συγκεκριμένος εκδοτικός μου έκανε αμέσως κλικ όχι μόνο για τα προσεγμένα βιβλία και τον όμορφο χώρο του αλλά και γιατί διαθέτει ένα πολύ όμορφο, παλιό πιάνο, ιδανικό για παρουσιάσεις μετά μουσικής, τουλάχιστον αυτά σκεφτόμουν την εποχή πριν τον κορονοϊό. Μίλησα με τη Χριστίνα και το Σπύρο και μου είπαν να τους στείλω το κείμενο στα ελληνικά.
Αρχικά έδειξα το κείμενο στον φίλο μου και παλιά μου αγάπη Γρηγόρη που είναι φιλόλογος και μου είπε ότι χρειαζόταν επιμέλεια. Για για πολλή μεγάλη μου τύχη, οι γονείς μου έχουν μια φίλη, την Άννα Παπασταύρου, που είναι μεταφράστρια και επιμελήτρια. Την είχα πρωτογνωρίσει όταν ήμουν πολύ μικρό παιδάκι και ακόμα γελάνε με το ότι της απήγγειλα ποιήματα με μέλισσες και ότι προσπαθούσα να την πείσω να αφήσει τον αρραβωνιαστικό της για μένα. Μου έκανε την τεράστια χάρη να επιμεληθεί το κείμενο πριν το στείλω στον εκδοτικό. Μετά περάσαν περίπου δυο χρόνια μέχρι να πάρω την τελική απάντηση και όταν αυτό συνέβη, πρότεινα στην Άντζελα Δημητρακάκη, αγαπημένη συγγραφέα, ακτιβίστρια, ιστορικό τέχνης και φίλη, να γράψει τον πρόλογο. Η απόφαση μου αυτή είχε ιδιαίτερο συναισθηματικό βάρος σημασία καθώς με την Άντζελα γνωριστήκαμε το 1997 στο κάμπινγκ και στα μπαρ της Αντιπάρου, το πρώτο της βιβλίο (Ανταρκτική) υπήρξε καθοριστικό για τη ζωή μου όταν το διάβασα (πολλές φορές, αχόρταγα), χρόνια μετά γνώρισε, συνανεστράφη και κατα συμπάθησε τον μετέπειτα συμπρωταγωνιστή του βιβλίου, ήρθε αρκετές φορές στη Βαρκελώνη όπου ζω και επίσης, μέχρι και σήμερα, παραθερίζουμε κάθε χρόνο μαζί στην Ανάφη, η οποία αναφέρεται στο βιβλίο (αν και μου εξομολογήθηκε ότι δεν έχει ανέβει ποτέ στο βράχο!).
Έτσι λοιπόν, έντεκα χρόνια μετά τη συγγραφή του και εννέα χρόνια μετά την έκδοση του στην Ισπανία, Ο Καλαμέρως κυκλοφόρησε και στα ελληνικά!
*Το βιβλίο μπορεί να βρεθεί στις εκδόσεις «Ο Μωβ Σκίουρος», στα μεγάλα βιβλιοπωλεία και, για μια σπέσιαλ εκδοχή με μοναδικό σχέδιο, από τον Ευριπίδη κατευθείαν στο μεηλ του ή στο instagram
