Γιώτα Κωνσταντινίδου
Ο Στέφανος Κόντος μας μυεί στα άδυτα της έκθεσής του που μέσα από την ελεύθερη κατάδυση και την τέχνη της φωτογραφίας απαθανατίζει τον υποθαλάσσιο κόσμο της Ελλάδος. Όλα μέσα από τη διάσταση μιας ανάσας, “on a single breath”. «Στόχος μου είναι να δημιουργήσω μια εμπειρία και να προβάλω μέσα από αυτήν και μέσα από τις φωτογραφίες μου την τέχνη, τον πολιτισμό, τον αθλητισμό, την οικολογία αλλά και να αναδείξω κάποιες από τις αμέτρητες ομορφιές της Ελλάδας».
-Μια υποβρύχια φωτογραφική έκθεση που συνδυάζει τη φιλοσοφία της ελεύθερης κατάδυσης με την τέχνη της φωτογραφίας. Γιατί «με μια ανάσα»;
Η μια ανάσα -με άπνοια- είναι ο τρόπος που επιλέγω να καταδυθώ και αυτό δίνει και μια ιδιαίτερη δυναμική στις φωτογραφίες καθώς και μια «αυθεντικότητα» διότι το στοιχείο του «στημένου» δεν υφίσταται εξ ορισμού. Ίσως ακουστεί περίεργο, αλλά αυτός είναι – με μια ανάσα – ο φυσιολογικός τρόπος κατάδυσης. Όταν ο άνθρωπος αισθανθεί την ανάγκη ή την επιθυμία να κινηθεί μέσα στο υγρό στοιχείο, το ένστικτό του και η φυσιολογία του τον οδηγεί αυτόματα σε αυτή την επιλογή. Ακόμη και όταν έκανα εκπαίδευση και πιστοποιήθηκα και σαν αυτόνομος δύτης δεν άφησα ποτέ την ελεύθερη κατάδυση. Θα μπορούσα να σας πω ότι η εμπειρία μου από την αυτόνομη κατάδυση μου ενίσχυσε ακόμη περισσότερο την αγάπη μου για την ελεύθερη κατάδυση. Η ελεύθερη κατάδυση, η βουτιά με μία ανάσα, είναι η κατάδυση χωρίς την χρήση αναπνευστικού εξοπλισμού, είναι πολύ συναρπαστική εμπειρία και ίσως να είναι η μοναδική δραστηριότητα που συνδυάζει την απόλυτη ηρεμία με την αδρεναλίνη και την περιπέτεια. Σαν φωτογράφος, η ελευθερία αυτή και η φυσιολογική προσαρμογή στο υποθαλάσσιο περιβάλλον μου δίνει την πρόσβαση και τη δυνατότητα να προσεγγίσω αυτόν τον κόσμο με ένα αυθεντικό και μοναδικό τρόπο.
-Σαν γενικότερη φιλοσοφία στη ζωή σας το «με μια ανάσα» μεταφράζει και την επιθυμία σας να «βουτάτε» στα πράγματα χωρίς δεύτερη σκέψη και ολοκληρωτικά;
Η φιλοσοφία της «μίας ανάσας» όντως προϋποθέτει ολοκληρωτική αφοσίωση. Κάθε βουτιά είναι και ένα ταξίδι αυτογνωσίας και μια αναζήτηση των ορίων του εαυτού μας, ψυχικά και σωματικά. Όμως, θα σας έλεγα ότι δεν είναι μια δραστηριότητα που γίνεται «χωρίς δεύτερη σκέψη», αντίθετα, απαιτεί αυτοσυγκέντρωση και καλό σχεδιασμό, πολλές φορές με λεπτομερές πλάνο και καλή μελέτη της περιοχής και των συνθηκών.
-Η έκθεση αποτυπώνει με εντυπωσιακό τρόπο το υποβρύχιο σκηνικό των ελληνικών θαλασσών. Από ποιες θαλάσσιες περιοχές έχει συγκεντρωθεί το υλικό της έκθεσης και τι θα δούμε σ’ αυτή;
Η θάλασσα και το φυσικό υποθαλάσσιο περιβάλλον είναι ένας θησαυρός για την πατρίδα μας και είναι κομμάτι του πολιτισμού και του ψυχισμού μας. Χωρίς να διακρίνεται από πολύχρωμους ύφαλους και τροπικές εικόνες, το ελληνικό υποβρύχιο τοπίο έχει πολύ ξεχωριστά χαρακτηριστικά και μοτίβα. Το φυσικό τοπίο των Κυκλάδων και το αρχιπέλαγος του Αιγαίου, είναι παραδείγματα φυσικού μινιμαλισμού και απλότητας που προβάλλουν ταυτόχρονα δυναμικές γραμμές και συναισθήματα. Το γνωστό σε όλους κυκλαδίτικο σκηνικό, με χαρακτηριστικούς ορισμούς μεταξύ της θάλασσας, του ουρανού και της γης συνεχίζεται με ιδιαίτερο τρόπο και υποβρυχίως. Αυτό που βλέπουμε πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας, «μεγεθύνεται» όταν καταδυόμαστε και όσο βαθύτερα πάμε προς το βυθό τα συναισθήματα μας ενισχύονται. Αυτά τα συναισθήματα και αυτή την εμπειρία προσπαθώ να προβάλω μέσα από τα έργα μου.
-Οι συλλογές σας διακρίνονται σε 3 κατηγορίες: “Yphalos”, “Mythos”, “Vythos”. Ποια είναι τα χαρακτηριστικά τους;
Το θέμα της έκθεσης είναι ο υποθαλάσσιος κόσμος της Ελλάδος με μια εικαστική ματιά και με τη δυναμική και το συναίσθημα της ελεύθερης κατάδυσης που βρίσκεται μέσα σε κάθε φωτογραφία. Στον «Ύφαλο» βλέπουμε ένα πολύχρωμο και ζωντανό κόσμο γεμάτο από πλάσματα της θάλασσας και τοπία γεμάτα φως και ενέργεια. Στον «βυθό» βλέπουμε την περιπέτεια του ανθρώπου στο απέραντο γαλάζιο και εξερευνούμε τα βαθύτερα στρώματα του υποθαλάσσιου κόσμου. Στον «μύθο» αναζητούμε αντανακλάσεις και σκιές. Το φως και το σκοτάδι, αποκαλύπτουν συναισθήματα που υπερβαίνουν την πραγματικότητα και μας ταξιδεύουν σε ένα φανταστικό κόσμο.
-Η ελεύθερη κατάδυση ενέχει και κινδύνους. Εσείς έχετε κινδυνέψει ποτέ ή συνέβη κάποιο περιστατικό που σας έκανε να σκεφτείτε να σταματήσετε τις καταδύσεις;
Ο βυθός μπορεί να γίνει επικίνδυνος εάν δεν γνωρίζουμε τι κάνουμε και εάν υπερεκτιμήσουμε τις δυνατότητες μας. Δε θέλω όμως να χρησιμοποιώ τον όρο «επικίνδυνο», προτιμώ να λέω «δύσκολο». Όταν βρίσκεσαι στο βυθό πρέπει να μη φοβάσαι αλλά να είσαι συγκεντρωμένος και να λειτουργείς μεθοδικά. Ναι, έχω έρθει αντιμέτωπος με αρκετές δύσκολες καταστάσεις, όταν μπαίνεις σε ναυάγια και σε βυθισμένα σπήλαια πρέπει να είσαι προετοιμασμένος για δυσκολίες, αλλά η εκπαίδευση μου και η υδροβιότητα (η άνεση και η προσαρμογή στον βυθό) που διαθέτω με βοήθησαν να τις ξεπεράσω. Στον βυθό πρέπει να αισθάνεσαι δέος και σεβασμό για το μεγαλείο της φύσης και να την προσεγγίζεις με ταπεινότητα, διαφορετικά το αποτέλεσμα δεν θα είναι καλό, όμως σίγουρα θέλει ψυχικά αποθέματα και προφανώς αρκετές από τις τοποθεσίες που επισκέπτομαι καθώς και οι συνθήκες που επικρατούν χρειάζονται και θάρρος, αλλά πάνω από όλα χρειάζεται γνώση και αντίληψη. Η εξερεύνηση και η φωτογράφηση σε ακραίες συνθήκες με μια ανάσα δεν είναι ριψοκίνδυνο παιχνίδι, αλλά καλά μελετημένη προσπάθεια που βασίζεται στις γνώσεις και την εμπειρία. Υπάρχουν φορές που αισθάνομαι πιο ασφαλής στον βυθό παρά στην πραγματικότητα των τσιμεντένιων μεγαλουπόλεων στις οποίες ζούμε.
-Ο ανεξερεύνητος ελληνικός βυθός κρύβει ένα μυστήριο, μια μαγεία. Το νιώθετε κάθε φορά που βουτάτε για να μαζέψετε υλικό;
Ο βυθός και γενικά το υποθαλάσσιο περιβάλλον είναι ένας χώρος, όπου οι συνθήκες που επικρατούν είναι εντελώς διαφορετικές από το φυσικό μας περιβάλλον. Θα μπορούσε κάποιος να πει ότι είναι σαν να βρίσκεσαι σε έναν άλλο πλανήτη, χωρίς βαρύτητα και με διαφορετικούς κανόνες αναφορικά με το φως και τα χρώματα. Είναι ό,τι πιο κοντινό σε ένα παραμυθένιο μέρος όπου ο άνθρωπος αποκτά μαγικές ιδιότητες και μπορεί να «πετάξει». Όταν βρίσκομαι σε αυτόν τον μαγικό κόσμο, κάθε βουτιά είναι και μια νέα περιπέτεια και κάθε εξερεύνηση με γεμίζει με συναισθήματα ενθουσιασμού και έχει αυτή την ακαταμάχητη γοητεία του άγνωστου.
-Οι σπουδές σας είναι πάνω στο Marketing αυτό σας βοήθησε στο να υλοποιείτε νέα projects με γνώμονα την πρωτοτυπία, όπως αυτά που τρέχετε;
Σίγουρα οι σπουδές μου με έχουν βοηθήσει στο να διοργανώσω και να σχεδιάσω σύνθετα project και δράσεις, όμως νομίζω ότι η μεγαλύτερη επιτυχία και η πιο σημαντική βοήθεια που είχα από την εμπειρία μου είναι η δημιουργία της ομάδας «on a single breath». Η ομάδα αυτή είναι το κλειδί της επιτυχίας για ό,τι κάνω. Χωρίς την αποφασιστικότητα και τη δύναμη της ομάδας μου, δεν γίνεται να πετυχαίνω τους στόχους μου. Τολμώ να πω ότι, η δημιουργία της ομάδας – ίσως – είναι και το μεγαλύτερο μου επίτευγμα σε αυτή την προσπάθεια. Η επιλογή των ανθρώπων -μόνο τυχαία δεν είναι- εκτός από καλοί φίλοι είναι και εξαιρετικοί δύτες – πρωταθλητές, που οι αθλητικές τους ικανότητες μπορούν μόνο να συγκριθούν με την ακεραιότητα του χαρακτήρα τους.
-Η έκθεσή σας έχει φιλοξενηθεί στο παρελθόν από το Πλανητάριο του Ιδρύματος Ευγενίδου και τώρα φιλοξενείται από ένα ξενοδοχείο. Υπάρχουν βλέψεις να ταξιδέψει σε διάφορα μέρη της Ελλάδας ή στο εξωτερικό;
Προς το παρόν σχεδιάζουμε την επανάληψη και βελτίωση του Underwater Gallery, και υπάρχουν και άλλες ιδέες που όμως ακόμη δεν μπορώ να αποκαλύψω. Για το εξωτερικό, έχω ήδη πολλές προτάσεις και είμαι σε επαφή για να φιλοξενήσουν την έκθεση μου στη Νέα Υόρκη και το Πεκίνο. Ένα από τα όνειρά μου είναι να καταφέρω να μεταφέρω και την υποβρύχια εγκατάσταση στο εξωτερικό- προβάλλοντας την ομορφιά της Ελλάδας, αλλά αυτό προϋποθέτει σημαντικό σχεδιασμό και στήριξη. Η έκθεσή μου τώρα δένεται αρμονικά με τον υπέροχο χώρο ενός ξενοδοχείου στη Βουλιαγμένη, στο Somewhere και ήταν κάτι που έγινε και με την παρόρμηση του γενική διευθυντή του ξενοδοχείου, κ. Άλκη Παναγόπουλου.
-Είστε ένας άνθρωπος κοσμογυρισμένος, οπότε θα γνωρίζετε ότι είναι συνηθισμένη τακτική στο εξωτερικό να φιλοξενούνται εκθέσεις σε περίεργα μέρη. Θα σκεφτόσασταν κάτι τέτοιο που να ταίριαζε με τη φιλοσοφία της δικής σας έκθεσης;
Νομίζω ότι σε αυτό τον τομέα είμαι αρκετά πρωτοπόρος. Ήδη το 2015 έστησα έναν υποβρύχιο κόσμο στον θόλο του παλιού πλανηταρίου – στο ίδρυμα Ευγενίδου – και προσπαθούσα να «ταξιδέψω» τους επισκέπτες στον βυθό. Το καλοκαίρι που μας πέρασε, κατάφερα επιτέλους να τοποθετήσω την έκθεση στον πραγματικό βυθό, σε ένα υποβρύχιο σπήλαιο στην Αμοργό και μετέφερα εκεί τους επισκέπτες Η παρουσίαση μιας ολοκληρωμένης έκθεσης και μάλιστα με την λογική χώρου μιας γκαλερί μέσα σε υποβρύχιο σπήλαιο (με καβαλέτα, φωτισμό, ανάπτυξη των έργων θεματικά κλπ ) δεν έχει προηγούμενο. Όταν σε αυτό προσθέτουμε και την διάσταση της μίας ανάσας – “on a single breath”- (ολόκληρη η έκθεση στήθηκε και συντηρήθηκε με άπνοια κάνοντας ελεύθερη κατάδυση) νομίζω ότι μπορείτε να αντιληφθείτε ακόμα περισσότερο τη μοναδικότητα αυτής της έκθεσης. Μπορούμε με σιγουριά να πούμε ότι η προσπάθεια μας αυτή είναι μοναδική παγκοσμίως. Για το μέλλον, έχω στο νου μου κι άλλα «περίεργα μέρη», ελπίζω σύντομα να είμαι σε θέση να τα υλοποιήσω.
-Τι είναι αυτό που επιθυμείτε να προβάλλετε μέσα από τα έργα σας; Και μοιραστείτε μαζί μας κάποιο σχόλιο για τα εκθέματά σας που το θυμάστε έντονα.
Θα σας αναφέρω ένα συγκεκριμένο περιστατικό που έχει αξία. Το καλοκαίρι επισκέφτηκε την έκθεση «Underwater Gallery» και ο Γάλλος μουσικοσυνθέτης Eric Serra. Ο Serra έχει γράψει την – βραβευμένη – μουσική για το «Απέραντο Γαλάζιο» (the big blue) του Luc Besson, μια ταινία-σταθμό για όλους όσους ασχολούνται με την ελεύθερη κατάδυση. Την επόμενη μέρα το πρωί, ο Serra με βρήκε στο ξενοδοχείο και μου είπε «εχθές το βράδυ έζησα κάτι απίστευτο, δεν πίστευα ποτέ ότι μπορώ να νιώσω έτσι κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας, ήταν μοναδική εμπειρία». Όταν λοιπόν ένας άνθρωπός που σε έχει εμπνεύσει με τη δουλειά του έρχεται και σου «επιβραβεύει» το όνειρο σου, δε ξέρω τι περισσότερο θα μπορούσα να θελήσω. Στόχος μου είναι να δημιουργήσω μια εμπειρία και να προβάλω μέσα από αυτήν και μέσα από τις φωτογραφίες μου, την τέχνη, τον πολιτισμό, τον αθλητισμό, την οικολογία αλλά και να αναδείξω κάποιες από τις αμέτρητες ομορφιές της Ελλάδας. Προσπαθώ, η δυναμική της επαφής με τον βυθό και η ομορφιά της ελεύθερης κατάδυσης να αναδεικνύεται από την δουλειά μου.
Underwater photography on a single breath
Underwater photography on a single breath
