Αυτό είναι ένα ερώτημα που ενδεχομένως να σε έχει προβληματίσει εάν έχεις επισκεφτεί αρκετά μουσεία.

Γιατί, για παράδειγμα, το άγαλμα της Σαπφούς που βρίσκεται στη Γλυπτοθήκη του Μονάχου να είναι κάπως έτσι;

Η απουσία μύτης ή η σπασμένη μύτη είναι ένα σύνηθες χαρακτηριστικό στα αρχαία γλυπτά σε όλες τις κουλτούρες και σε όλες τις χρονικές περιόδους. Δεν πρόκειται, δηλαδή, για χαρακτηριστικό μιας συγκεκριμένης εποχής ή περιοχής.

Πολλοί άνθρωποι έχουν τη λανθασμένη εντύπωση ότι οι μύτες των γνωστών αγαλμάτων αφαιρέθηκαν από κάποιους επίτηδες.

Η αλήθεια είναι ότι πράγματι μερικά αγάλματα παραμορφώθηκαν από διάφορους ανθρώπους και για διάφορους λόγους. Για παράδειγμα, υπάρχει το μαρμάρινο κεφάλι της Θεάς Αφροδίτης που εντοπίστηκε στην Αθηναϊκή Αγορά το οποίο ανήκε στην κατηγορία αυτή, καθώς βανδαλίστηκε από Χριστιανούς που χάραξαν έναν σταυρό στο προσκέφαλο του αγάλματος.

Ωστόσο, το άγαλμα της Αφροδίτης αποτελεί την εξαίρεση και όχι τον κανόνα. Για την συντριπτική πλειοψηφία των γλυπτών που δεν έχουν κανονικά τη μύτη τους, ο λόγος που συμβαίνει αυτό δεν έχει να κάνει με τον ανθρώπινο παράγοντα. Αντίθετα, η αιτία είναι η φυσική φθορά που έχουν υποστεί τα γλυπτά με το πέρασμα τόσων πολλών χρόνων.

Τα αρχαία αγάλματα μετρούν χιλιάδες χρόνια ύπαρξης και αναπόφευκτα θα έπεφταν θύματα της φυσικής φθοράς του χρόνου. Τα αγάλματα που βλέπουμε στα μουσεία σήμερα έχουν σχεδόν όλα «χτυπηθεί» από τον χρόνο και τα στοιχεία της φύσης. Τα μέρη των γλυπτών που προεξέχουν, όπως οι μύτες, τα χέρια και τα κεφάλια, είναι συνήθως τα πρώτα κομμάτια που χάνονται. Άλλα τμήματα που είναι καλύτερα προσκολλημένα, όπως ο κορμός και τα πόδια, είναι πιθανότερο να μείνουν άθικτα.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η Αφροδίτη της Μήλου. Το διάσημο άγαλμα που δεν έχει χέρια, κάποτε είχε. Ωστόσο, κάποια στιγμή έσπασαν, όπως συχνά συμβαίνει και με τις μύτες.

Πολλά από τα ελληνικά γλυπτά όπως τα βλέπουμε σήμερα αποτελούν απλώς ένα κομμάτι της παλιάς τους δόξας. Στην αρχική τους μορφή ήταν χρωματισμένα, αλλά στα περισσότερα από αυτά οι φυσικές χρωστικές ουσίες ξεθώριασαν ή ξεφλούδισαν καιρό τώρα, αφήνοντας το άγαλμα γυμνό και λευκό. Ωστόσο, κάποια γλυπτά που διατηρήθηκαν σε εξαιρετικό τρόπο διατηρούν ακόμη ίχνη από το αρχικό τους χρώμα.

Ακόμη και στα γλυπτά που το χρώμα δεν είναι ορατό με γυμνό μάτι, οι αρχαιολόγοι μπορούν να ανιχνεύσουν ίχνη χρωστικής ουσίας με τη βοήθεια της υπεριώδους ακτινοβολίας και κάποιων ειδικών τεχνικών.

Με πληροφορίες από το Mental Floss