Άρης Δημοκίδης
Το ΣΩΜΑΤΕΙΟ ΕΛΛΗΝΩΝ ΗΘΟΠΟΙΩΝ (ΣΕΗ) ζητά την άμεση ανάκληση απόφασης του ΔΣ του Εθνικού Θεάτρου να μετονομαστεί το ισόγειο του «Ρεξ» σε Σκηνή «Ελένη Παπαδάκη». Τη σχετική απόφαση (να μετονομαστεί το ισόγειο του «Ρεξ») είχε ανακοινώσει νωρίτερα ο Δημήτρης Λιγνάδης, καλλιτεχνικός διευθυντής του Εθνικού, σε συνέντευξη Τύπου.
Η Ελένη Παπαδάκη (1908 – 1944) υπήρξε σημαντική Ελληνίδα ηθοποιός που διέπρεψε σε ποικίλους ρόλους. Εκτελέστηκε στα 36 της χρόνια από μέλη του ΕΑΜ (“Εθνική Πολιτοφυλακή”) κατά τη διάρκεια των γεγονότων που έμειναν γνωστά ως Δεκεμβριανά, καθώς το ΕΑΜ θεωρούσε πως η ηθοποιός «συνεργάστηκε με δοσιλόγους».
Στις 26 Ιανουαρίου 1945 ανευρέθηκε η σορός της στα διυλιστήρια της Ούλεν και μετά από δύο ημέρες έγινε μεγαλοπρεπής κηδεία στην οποία ο θάνατος της Παπαδάκη θρηνήθηκε ως εθνική απώλεια.
Τότε ο Άγγελος Σικελιανός έγραψε τους στίχους:
Μνήσθητι Κύριε: Για την ώρα που η λεπίδα του φονιά άστραψε
κι΄ όλος ο θεός της Τραγωδίας εφάνει.
Μνήσθητι Κύριε: για την ώρα που άξαφνα, κι οι εννιά αδελφές εσκύψαν
να της βάλλουνε των αιώνων το στεφάνι.
Ο Μάνος Ελευθερίου το 2006 έγραψε το μυθιστόρημα Η γυναίκα που πέθανε δύο φορές βασισμένο στη ζωή της Παπαδάκη. Ενώ το Εθνικό Θέατρο ανέβασε την παράσταση Για την Ελένη το 2016.
Όμως το Σωματείο Ελλήνων Ηθοποιών αντέδρασε στο να τιμηθεί η Παπαδάκη. Η ανακοίνωση έχει ως εξής:
«Ερωτηματικά προκαλεί η απόφαση του Εθνικού Θεάτρου να ονομάσει μια από τις σκηνές του, που βρίσκεται στο κτίριό του στην οδό Πανεπιστημίου, σε σκηνή “Ελένη Παπαδάκη”.
Γιατί το Εθνικό Θέατρο επιλέγει, ανάμεσα στους δεκάδες μεγάλους ηθοποιούς στην ιστορία του ελληνικού θεάτρου την Ελένη Παπαδάκη, που παρότι ταλαντούχα καλλιτέχνιδα, αποτελεί έως τις μέρες μας μια αμφιλεγόμενη προσωπικότητα;
Προφανώς τα κριτήρια δεν είναι καλλιτεχνικά, αλλά πολιτικά. Μέσα από τη δραματική κατάληξη της Ελένης Παπαδάκη – που αποδεδειγμένα όχι μόνο δεν είχε την έγκριση του ΕΑΜ, αλλά ήταν εντελώς έξω από τις προθέσεις και την πολιτική του – επιδιώκει να συντηρεί και να αναπαράγει μια ζοφερή, δολοφονική εικόνα για το ΕΑΜ – ΕΛΑΣ, αντιστρέφοντας ολοσχερώς την πραγματικότητα.
Γιατί η πραγματικότητα είναι ότι μέσα από τις γραμμές του ΕΑΜ και του ΕΛΑΣ αμέτρητοι αγωνιστές έδωσαν με ανιδιοτέλεια και αυταπάρνηση την ψυχή και το αίμα τους, φυλακίστηκαν, βασανίστηκαν, εκτελέστηκαν, για να απελευθερωθεί αυτός ο τόπος από τους φασίστες κατακτητές και τους εγχώριους συνεργάτες τους. Ανάμεσά τους πολλοί καλλιτέχνες και ηθοποιοί, όπως ο Αιμίλιος Βεάκης, ο Μάνος Κατράκης, ο Τζαβαλάς Καρούσος, η Ασπασία Παπαθανασίου, ο Μίμης Φωτόπουλος, η Ολυμπία Παπαδούκα, η Αλέκα Παΐζη, η Καλή Καλό και πολλοί άλλοι. Σ’ όλους αυτούς θα άξιζε πραγματικά μια επιβράβευση για το τεράστιο ψυχικό σθένος και το ηθικό μεγαλείο τους, κι ας μην, ποτέ στη ζωή τους, να επιζήτησαν τιμές.
Δεν το περιμένουμε βέβαια αυτό από την κυβέρνηση της ΝΔ και την προσκείμενή της διοίκηση του Εθνικού Θεάτρου, καθώς η πολιτική τους βρίσκεται σε πλήρη αντίθεση με τα λαϊκά συμφέροντα που όλοι αυτοί οι καλλιτέχνες υπηρέτησαν. Απαιτούμε όμως να σταματήσουν να προκαλούν αμαυρώνοντας τη μνήμη όλων αυτών των λαϊκών αγωνιστών και μάλιστα στη σκηνή του Θεάτρου “Ρεξ”, του θεάτρου – σημείου αναφοράς και συμβόλου για την αντιστασιακή δράση των ηθοποιών του ΕΑΜ και των εκατοντάδων καλλιτεχνών που συσπείρωνε στις γραμμές του.
Για τους παραπάνω λόγους απαιτούμε την άμεση ανάκληση της απαράδεκτης απόφασης του ΔΣ του Εθνικού Θεάτρου».
Οι αντιδράσεις
Η Έλενα Ακρίτα έγραψε στο Facebook της:
Καλά δεν ντρέπεστε; Είστε ηθοποιοί και υπογράφετε διαμαρτυρία για να μην δοθεί το όνομά της τεράστιας Ελένης Παπαδάκη σε σκηνή του Εθνικού Θεάτρου; Έχετε ιδέα πόσο τεράστια θεατρίνα υπήρξε; Πόσο πολεμήθηκε, πόση ζήλεια, φθόνο και μίσος αντιμετώπισε στη σύντομη ζωή της;
Θα τιμηθεί ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ από μια πολιτεία που άργησε τόσο να την αναγνωρίσει; Κι όλα αυτά τα κάνετε γιατί πολιτικά η Παπαδάκη ήταν δεξιά και δεν την γουστάρουμε; Κι είστε ηθοποιοί; Ντροπή!
Security Check Required
No Description
O δημοσιογράφος Γιάννης Κουτσομύτης σχολίασε:
Όσοι υπέγραψαν αυτήν την ανακοίνωση του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών για τη μετονομασία του θεάτρου Rex σε θέατρο “Ελένη Παπαδάκη” είναι άξιοι απόγονοι των ρουφιάνων συναδέλφων τους που το 1944 την οδήγησαν στο σφαγείο της ΟΥΛΕΝ.
Security Check Required
No Description
Για την ανακοίνωση του ΣΕΗ, πέρα απ’ τα σχόλια πως το ΚΚΕ ελέγχει το διοικητικό του συμβούλιο (μαζί με το ΜΕΡΑ25 και την ΑΝΤΑΡΣΥΑ) είδα και το εξής σχόλιο:
Ντροπή τους! Και μάλιστα πρότειναν το όνομα αυτού που ενέρκινε την δολοφονία της Παπαδακη .
Και τέλος, σε τοίχο φίλου στο FB είδα και τη φράση:
Εκτελούν ξανά την Ελένη Παπαδάκη. Ντροπή τους.
(Επίσης η κεντρική ηρωίδα στο εξαιρετικό και πολυσύνθετο «Ασθενείς και Οδοιπόροι» του Θεοτοκά είναι βασισμένη σε μεγάλο βαθμό στην Παπαδάκη). Η Παπαδάκη κατηγορήθηκε ψευδώς από το σωματείο των ηθοποιών ότι ήταν ερωμένη του δοσίλογου πρωθυπουργού Ιωάννη Ράλλη. Σύμφωνα με τον Ελευθερίου (και άλλους) διέσπειρε φήμες επ´αυτού η Μιράντα Μυράτ που την θαύμαζε και την φθονούσε. Τελικά συνελήφθη από τον ΕΛΑΣ στο σπίτι των Μυράτ όπου είχε βρεθεί όταν ξεκίνησαν τα Δεκεμβριανά και εκτελέστηκε με πιστόλι στην περίφημη Σφαγή της Ούλεν (στα διυλιστήρια νερού που βρίσκονταν στο Γαλάτσι). (Η ηρωίδα, του Θεοτοκά, επίσης ηθοποιός του θεάτρου, εκτελείται πολύ συμβολικά σε έναν… Διαβάστε περισσότερα »
Καταλαβαίνεις το …ζόρι που τραβάνε όταν τα 3/4 της ανακοίνωσης δεν αφορούν στην ίδια την Παπαδάκη και στο αν αξίζει περισσότερο από άλλους να τιμηθεί με τον τρόπο αυτό, αλλά αφορούν στην υπεράσπιση του ΕΑΜ.
Συγχαρητήρια.