Δημήτρης Καβατζικλής
Χαραγμένη σε έναν από τους πιο διάσημους πίνακες στον κόσμο, μια πρόταση οκτώ λέξεων αποτέλεσε μυστήριο για τους ιστορικούς τέχνης για πάνω από έναν αιώνα. Το 1904, ένας Δανός κριτικός τέχνης εξετάζοντας την Κραυγή του Edvard Munch παρατήρησε ένα είδος γκράφιτι κάτω από τα σύννεφα του κόκκινου ηλιοβασιλέματος που έλεγε: «Θα μπορούσε να έχει ζωγραφιστεί μόνο από έναν τρελό». Η μυστηριώδης δήλωση, που προστέθηκε λίγο μετά το ντεμπούτο του πίνακα το 1893, θεωρήθηκε έργο είτε ενός δυσαρεστημένου θεατή είτε του ίδιου του καλλιτέχνη. Η διαμάχη που κράτησε για πάνω από έναν αιώνα λύθηκε τελικά με τη βοήθεια της σύγχρονης τεχνολογίας. Χρησιμοποιώντας υπέρυθρες ακτίνες για να συγκρίνουν το γραφικό χαρακτήρα της επιγραφής με τις επιστολές του Munch, ειδικοί του Εθνικού Μουσείου της Νορβηγίας ισχυρίζονται ότι το κρυφό μήνυμα ανήκει στον ίδιο τον καλλιτέχνη, λέει το mymodernmet.
Ως μέρος του νορβηγικού εξπρεσιονισμού, ο Munch ζωγράφισε διάφορες εκδοχές της Κραυγής. Ο πίνακας με το κρυφό μήνυμα είναι ο πρωτότυπος και χρονολογείται από το 1893. Σύμφωνα με τον καλλιτέχνη, η ιδέα για τον πίνακα προέκυψε όταν βίωσε μια παραίσθηση κατά τη διάρκεια μιας βόλτας του στο ηλιοβασίλεμα. Το συναίσθημα του πόνου που ακτινοβολεί η κεντρική φιγούρα αποδείχτηκε αρκετά ανησυχητικό για το κοινό. Πολλοί σκέφτηκαν ότι το έργο απεικόνιζε την ψυχική κατάσταση του καλλιτέχνη, γι’ αυτό και οι μελετητές αναρωτήθηκαν αρχικά αν ήταν ένα ανώνυμο χέρι που είχε χαράξει το μήνυμα που καλούσε τον Munch «τρελό».
Πρόσφατα το Εθνικό Μουσείο επανεξέτασε τον πίνακα του Munch με τη βοήθεια υπέρυθρης ακτινοβολίας. Οι εικόνες που προέκυψαν έδωσαν μια σαφέστερη περιγραφή των λέξεων που είχαν γραφτεί πάνω στον πίνακα. Στη συνέχεια, οι ειδικοί συνέκριναν το γραφικό χαρακτήρα με αυτόν του καλλιτέχνη και κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι πρόκειται για το ίδιο χέρι. Αλλά γιατί χάραξε ο Munch αυτή την πρόταση στον δικό του πίνακα; Είναι γνωστό ότι είχε πληγωθεί από τις κατηγορίες περί «τρέλας» επειδή είχε οικογενειακό ιστορικό ψυχικής ασθένειας. Σύμφωνα με ανακοίνωση του μουσείου: «Είναι πιθανό ότι ο Munch πρόσθεσε την επιγραφή το 1895, ή λίγο μετά ως απάντηση στην κριτική που δέχτηκε».
Ο Munch ήταν μια βασανισμένη ψυχή, σύμφωνα με δική του παραδοχή και έδωσε μάχη με τον αλκοολισμό και τις ψυχικές ασθένειες για το υπόλοιπο της ζωής του. Κάποτε έγραψε: «Η ασθένεια, η παραφροσύνη και ο θάνατος ήταν οι μαύροι άγγελοι που με παρακολούθησαν στην κούνια μου και με συνόδευσαν σε όλη μου τη ζωή». Ο πιο διάσημος πίνακας του, η Κραυγή, έχει εμπνεύσει αμέτρητες απεικονίσεις πόνου, συμπεριλαμβανομένης της περίφημης μάσκας του Scream. Ευτυχώς, τα μετέπειτα χρόνια της ζωής του σημείωσε μεγάλη εμπορική επιτυχία και ζωγράφισε πιο χαρούμενα θέματα. Πέθανε το 1944, ενώ η Νορβηγία βρισκόταν υπό ναζιστική κατοχή. Οι Ναζί είχαν αφαιρέσει τα έργα του από τα γερμανικά μουσεία. Μέχρι σήμερα, 11 από αυτά τα έργα δεν έχουν ανακτηθεί ποτέ, ενώ πολλά άλλα εκτίθενται στη Νορβηγία και ειδικά στο Εθνικό Μουσείο της χώρας που θα ανοίξει ξανά τις πόρτες του το 2022.
Η Κραυγή του Edvard Munch έχει ένα κρυφό μήνυμα που προβληματίζει τους μελετητές εδώ και έναν αιώνα
Η επιγραφή υποδηλώνει ότι ο πίνακας έγινε από έναν «τρελό»
Με τη βοήθεια υπέρυθρης ακτινοβολίας το Εθνικό Μουσείο της Νορβηγίας ανακάλυψε ότι το μήνυμα το έγραψε ο ίδιος ο Munch
Ο πίνακας θα εκτεθεί ξανά το 2022
*ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
