Ευθύμης Κάλφας
Η προϋπόθεση που θέτει η ελληνική πλευρά ώστε να υπάρξει συμφωνία επί του «Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας» είναι η σύνθετη ονομασία, με γεωγραφικό προσδιορισμό, να ισχύει έναντι όλων ή αλλιώς το χιλιοειπωμένο erga omnes. Ένας όρος που τους τελευταίους μήνες χρησιμοποιείται σχεδόν απ’ όλους όσοι αναφέρονται στο «Μακεδονικό Ζήτημα».
Ο Πρωθυπουργός, στη συνάντηση του με τον κ. Παυλόπουλο στο Προεδρικό Μέγαρο, μετά το κρίσιμο τηλεφώνημα που είχε με τον πρωθυπουργό της ΠΓΔΜ Ζόραν Ζάεφ, είπε:
Έχουμε σύνθετη ονομασία, με γεωγραφικό προσδιορισμό έναντι όλων, erga omnes, τόσο δηλαδή στο εξωτερικό και τις διμερείς, διεθνείς σχέσεις όσο και στο εσωτερικό. Κάτι που σημαίνει ότι οι γείτονές μας αναλαμβάνουν την υποχρέωση συνταγματικής αναθεώρησης για να αλλάξουν τη συνταγματική τους ονομασία»
Τι σημαίνει erga omnes;
Ο λατινικός όρος erga omnes έχει τις ρίζες του στη ρωμαϊκή εποχή και μεταφράζεται ως «έναντι όλων». Στο σύγχρονο διεθνές δίκαιο, χρησιμοποιείται για να περιγράψει εκείνες τις υποχρεώσεις που έχει ένα κράτος απέναντι στο σύνολο των υπόλοιπων κρατών και δημιουργήθηκε ώστε να μπορούν τα κράτη να διασφαλίζουν, σε βάθος χρόνου, τόσο τα κρίσιμα δικαιώματα τους όσο και την προστασία τους σε περίπτωση παραβίασης των δικαιωμάτων αυτών.
Αλ. Τσίπρας: “Έχουμε μια καλή συμφωνία, με γεωγραφικό προσδιορισμό erga omnes”
Uploaded by Η ΑΥΓΗ Εφημερίδα της Αριστεράς on 2018-06-12.
Πρώτη φορά erga omnes
To erga omnes αναγνωρίστηκε για πρώτη φορά από το Διεθνές Δικαστήριο κατά τη διάρκεια της υπόθεσης «Barcelona Traction, Light and Power». Συγκεκριμένα, η υπόθεση αυτή, αφορούσε μια εταιρεία – πάροχο ηλεκτρικής ενέργειας, η έδρα της οποίας βρισκόταν στον Καναδά αλλά η οικονομική δραστηριότητα της στην Ισπανία. Κατά τη διάρκεια του Ισπανικού Εμφυλίου, η ισπανική κυβέρνηση αρνήθηκε τη μεταφορά ξένου συναλλάγματος εκτός της χώρας, ώστε οι ομολογιούχοι να λάβουν τους τόκους που δικαιούνταν, οι οποίοι όμως προσέφυγαν στη Δικαιοσύνη το 1948 και αποζημιώθηκαν. Η εταιρεία πουλήθηκε και εκδόθηκαν νέες μετοχές χωρίς ο Καναδάς να στραφεί εναντίον της Ισπανίας.
Δέκα χρόνια αργότερα η Βελγική κυβέρνηση θα κάνει αίτηση στο Διεθνές Δικαστήριο για την προστασία των υπηκόων της, αφού το 88% της συγκεκριμένης εταιρείας πλέον βρισκόταν σε βελγικά χέρια. Η τελική απόφαση δημοσιεύτηκε το 1970 εισάγοντας για πρώτη φορά την ιστορία τον όρο «υποχρεώσεις erga omnes», επιβάλλοντας, στη συγκεκριμένη περίπτωση, την ίση αντιμετώπιση των ξένων και εγχώριων επενδυτών αλλά και το σεβασμό της νομοθεσίας και των θεσμών της εκάστοτε χώρας από τους ξένους επενδυτές.
Μ’ αυτόν τον τρόπο δηλαδή, το Διεθνές Δικαστήριο περιέγραψε τις υποχρεώσεις που έχει ένα κράτος απέναντι στη διεθνή κοινότητα σα σύνολο αλλά και τις υποχρεώσεις που προκύπτουν μεταξύ των κρατών. Το erga omnes εφαρμόζεται από τότε για απαγόρευση πράξεων επιθετικότητας και γενοκτονίας αλλά και προστασίας των βασικών ανθρώπινων δικαιωμάτων.
