Δημήτρης Καβατζικλής
Το μοντέλο, συγγραφέας και φωτογράφος Lee Miller ανακαλύφθηκε από τον Condé Nast στη Νέα Υόρκη, έγινε διάσημο πρόσωπο της Vogue τη δεκαετία του 1920 και στη συνέχεια ξεκίνησε τη δική της φωτογραφική καριέρα, για την οποία έχει τιμηθεί τόσο για τη δουλειά της στον κόσμο της μόδας όσο και στα πεδία των μαχών κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Ένα από τα επιτεύγματα της, που συχνά δεν αναφέρεται, είναι η δουλειά της ως σουρεαλίστρια καλλιτέχνιδα τη δεκαετία του 1930, αναφέρει το openculture.
Η Miller σπούδασε υποκριτική, χορό και πειραματικό θέατρο. «Έμαθε τη φωτογραφία από τους πιο σημαντικούς φωτογράφους μόδας της εποχής της, όπως ο Nickolas Muray, ο Arnold Genthe και ο Edward Steichen». Είχε δεσμό με τον Man Ray, ο οποίος αντί να την αποκαλεί συνεργάτη ή συνάδερφο του, αναφέρεται σε αυτή μόνο ως «η μούσα», «η ερωμένη» και «το αγαπημένο του θέμα».
«Πολλές γυναίκες ήταν στο επίκεντρο του κινήματος του σουρεαλισμού, αλλά συχνά αποκαλούνταν «μούσες» ή «σύζυγοι»», λέει η Susanna Greeves, επιμελήτρια μιας έκθεσης γυναικών σουρεαλιστών στο Λονδίνο. Η περιθωριοποίηση τους δεν είναι ιστορική παράβλεψη, αλλά ένα κεντρικό χαρακτηριστικό του ίδιου του κινήματος.
Παρά τη ριζοσπαστική πολιτική τους, οι άνδρες σουρεαλιστές μετέτρεψαν τις γυναίκες σε παραμορφωμένα αντικείμενα. «Ενώ ο Dalí χρησιμοποιούσε τη γυναικεία φιγούρα σε οπτικά παζλ, ο Magritte ζωγράφιζε πορνογραφικά πρόσωπα με στήθη αντί για μάτια και ο Ernst απλώς τα αποκεφάλιζε», γράφει το Artsy. Ο σουρεαλιστής καλλιτέχνης René Crevel έγραψε το 1934: «Το Noble Mannequin είναι τόσο τέλειο. Δεν μπαίνει πάντα στον κόπο να πάρει μαζί της το κεφάλι, τα χέρια και τα πόδια της».
Ο Dalí δεν έκρυβε τις απόψεις του για τη θέση των γυναικών στο κίνημα. Ονόμασε την Αργεντινοιταλίδα καλλιτέχνιδα Leonor Fini (που ποτέ δεν θεώρησε τον εαυτό της σουρεαλιστή), «ίσως καλύτερη από τους περισσότερους», προσθέτοντας όμως ότι «το ταλέντο βρίσκεται στις μπάλες».
Όταν έγραφε τη διατριβή της για τον Σουρεαλισμό τη δεκαετία του 1970, η Gloria Feman Orenstein διαπίστωσε ότι όλες οι γυναίκες είχαν μείνει έξω από το αρχείο. Τις βρήκε λοιπόν και έγινε «στενή φίλη με πολλές σημαίνουσες σουρεαλίστριες, όπως η Leonora Carrington και η Meret Elisabeth Oppeneim». Μέσω της έρευνάς της, η Orenstein «έγινε η ακαδημαϊκή φωνή του φεμινιστικού σουρεαλισμού», ανακτώντας το έργο καλλιτεχνών που ήταν πάντα μέρος του κινήματος, αλλά είχαν παραμεριστεί από τους εραστές και τους συζύγους τους που δεν τις έβλεπαν με ίσους όρους.
Στην ταινία μικρού μήκους «Gloria’s Call», η Cheri Gaulke «μιλάει για το ταξίδι της Orenstein στο σουρεαλισμό με κινούμενα σχέδια που μοιάζουν με κολάζ». Ήταν μια αναζήτηση που έκανε σε όλο τον κόσμο, από το Παρίσι ως τη Λαπωνία κι από εκεί στην Πόλη του Μεξικού, όπου συνάντησε την Leonora Carrington.
Δείτε την εδώ
