Μικροπράγματα
Συνέντευξη στη Νίκη Ζερβού
Δύο συμφοιτήτριες αρχιτεκτονικής με αγάπη για τον πολιτισμό και τις τέχνες ένωσαν το πάθος τους και έφτιαξαν ένα ψηφιακό διαδραστικό μουσείο της Αθήνας μέσω του Application «Narratologies»: Μια εφαρμογή, η οποία μέσω παιχνιδιών, ψυχαγωγίας και διάδρασης μάς συστήνει σε παλαιά και σύγχρονα αξιοθέατα της Αθήνας αλλά και σε τοπικά καταστήματα, επιχειρήσεις και ξενοδοχεία. Η Αλίκη Ιοβίτα και η Νατάσα Παπαθωμά, φαίνεται πως βρήκαν τον τρόπο να μας φέρουν ένα βήμα πιο κοντά στον τόπο μας αλλά και να βοηθήσουν ταξιδιώτες να ανακαλύψουν καλύτερα το παρελθόν, τον πολιτισμό και την κουλτούρα του σήμερα στην Ελλάδα. Μιλήσαμε μαζί τους για όσα προσφέρουν οι «Narratologies» στους περιπατητές των Αθηνών, για τις ανακαλύψεις που έχουν κάνει οι ίδιες μέσα από την δουλειά τους και για τα μελλοντικά τους σχέδια.
«Πώς θα σου φαινόταν να εξερευνήσεις όλη τη σύγχρονη ιστορία της Αθήνας ενώ συμμαχείς με την Χανούμισσα Φλόγα για να απελευθερώσεις τον Μάγκα από την φυλακή του, εξερευνώντας τις γειτονιές του κέντρου;», λέει η Αλίκη. «Ή ακόμα να μάθεις όλα τα κρυφά σημεία της Πλάκας ή των Δυτικών Λόφων της Αθήνας μέσα από τις ιστορίες και τους γρίφους που έχει να μοιραστεί μαζί σου το Πνεύμα της Δημοκρατίας; Διαδραστικά quizzes, παιχνίδια θησαυρού, ζουμερά fun facts και ιστορίες μαζί με ψηφιακά avatars, εμπνευσμένα από την ιστορία κάθε τόπου κάνουν την εξερεύνηση παιχνίδι. Σου αποκαλύπτουν ενδιαφέρουσες ιστορίες για μνημεία αρχιτεκτονικής, αρχαιότητες αλλά και graffiti, δημόσια τέχνη και ίχνη μνήμης του δημόσιου χώρου, ενώ κερδίζεις δώρα και προσφορές μέσα από τους πόντους που συλλέγεις εξερευνώντας.»
Η εφαρμογή, εκτός από διασκεδαστικός ψηφιακός ξεναγός για την πόλη και τα μνημεία της, λειτουργεί επίσης ως ένας οδηγός τοπικών αγορών, που παρέχει πληροφορίες για παραδοσιακούς εμπόρους, art &crafts καταστήματα, κεραμικά, fashion designers αναδεικνύοντας την αυθεντικά δημιουργική και φρέσκια ταυτότητα της πόλης.
Με το Narratologies μπορεί να εξερευνήσει κανείς όλες τις γειτονίες της Αθήνας, τα γνωστά μνημεία αλλά και τις κρυφές τις γωνιές στο νησί της Κρήτης (στην πόλη του Ηρακλείου και την Κνωσσό), την Ρόδο και την Θεσσαλονίκη.
Φωτο: Κατερίνα Βασιλείου
-Ποια είναι η ομάδα σας;
Νατάσα: Ο βασικός πυρήνας της ομάδας αποτελείται από την Αλίκη και τη Νατάσα, εμάς τις δύο δηλαδή που είμαστε και τα ιδρυτικά μέλη της εταιρείας. Έχουμε επεκτείνει όμως την ομάδα μας με σημαντικούς συνεργάτες στους τομείς του digital marketing, του πολιτιστικού περιεχομένου και του development, επομένως θα λέγαμε ότι έχουμε μια ιδιαίτερα διεπιστημονική ομάδα η οποία συνδυάζει τις ανθρωπιστικές επιστήμες και τα δημιουργικά επαγγέλματα με τις νέες τεχνολογίες. Στόχος μας είναι να χτίσουμε ακόμα γερές εξωτερικές συνεργασίες με τους εκάστοτε τοπικούς ειδικούς στον τομέα της ανάπτυξης πολιτιστικού περιεχομένου καθώς αυτό είναι απαραίτητο για την επέκταση της εφαρμογής μας και της δραστηριότητά μας σε νέους προορισμούς. Πολύ σημαντικό είναι επίσης να αναφέρουμε και τη στήριξη των μεντόρων μας, οι οποίοι προέρχονται από τον χώρο της φιλοξενίας και τους θεωρούμε κομμάτι του όλου εγχειρήματος καθώς μας έχουν στηρίξει τόσο μέσα από τις πολύτιμες συμβουλές τους σχετικά με τον τουριστικό κλάδο όσο και μέσα από την πραγματοποίηση στρατηγικών συνεργασιών για την ανάπτυξη της εφαρμογής.
Γιατί αποφασίσατε να ασχοληθείτε με τα αξιοθέατα και τους χώρους τουριστικού ενδιαφέροντος;
Αλίκη: Το ενδιαφέρον ξεκίνησε από την καταγραφή των ιστοριών της πόλης, με την ευρύτερη έννοια, ιστοριών άγνωστων πολλές φορές ακόμα και για τους ίδιους της κατοίκους της πόλης από την οποία ξεκινήσαμε, την Αθήνα. Γι’ αυτό και τα σημεία ενδιαφέροντος που έχουμε εισάγει στην εφαρμογή αφορούν ποικιλία θεματικών, όπως είναι τα μνημεία αρχιτεκτονικής, δημόσια τέχνη, graffiti και ιστορίες μνήμης του δημόσιου χώρου της πόλης μας όπως πλατείες και πάρκα.
Φυσικά το πτυχίο μας στην αρχιτεκτονική και η ενασχόληση μας με τις νέες δημιουργικές τεχνολογίες, συνέβαλαν στο να εστιάσουμε το ενδιαφέρον μας σε αυτές τις θεματικές καθώς γνωρίζαμε και το κενό που υπάρχει στην αγορά σε σχέση τον ψηφιακό μετασχηματισμό του τομέα την εμπειριών.
Ενώ ξεκίνησε πιο πολύ σαν μια καταγραφή των κρυφών σημείων της πόλης και της περιήγησης σε αυτά μέσα από την εμπειρία ενός παιχνιδιού που απευθύνεται σε όλους όσους περπατούν στην πόλη, στην συνέχεια συνειδητοποιήσαμε ότι αυτή η περιπλάνηση αποτελεί τον αυτοσκοπό του ταξιδιώτη, οπότε δώσαμε έμφαση και στα σημεία τουριστικού ενδιαφέροντος και εισαγάγαμε εκτός από τα αστικά σημεία ενδιαφέροντος της πόλης και τα αρχαιολογικά μνημεία της χώρας μας. Ακόμα μέσα από τα συνεχόμενα testing που έχουμε κάνει στην εφαρμογή συνειδητοποιήσαμε ότι πραγματικά λύνουμε ένα πρόβλημα για τον ταξιδιώτη ενώ δίνουμε την ευκαιρία στους ντόπιους, να ξαναγίνουν εξερευνητές μέσα στην ίδια τους την πόλη και να κάνουν κάτι διαφορετικό στον ελεύθερο τους χρόνο.
-Πείτε μας μερικά όμορφα μέρη που ανακαλύψατε καθώς φτιάχνατε τις narratologies.
Νατάσα: Ένα ιδιαίτερο μέρος στην Αθήνα που μας αρέσει να εντάσσουμε στις εμπειρίες μας γιατί αποτελεί κομμάτι της σύγχρονης ιστορίας της πόλης είναι ο Μεντρεσές που βρίσκεται στην περιοχή των Αέρηδων. Από μουσουλμανικό ιεροδιδασκαλείο, έγινε φυλακή τα πρώτα χρόνια ίδρυσης του Ελληνικού Κράτους και εκεί γεννήθηκαν τα «μουρμούρικα», ένα είδος πρώτων ρεμπέτικων τραγουδιών. Εκεί γεννήθηκε από τους κρατούμενους και η φράση «χαιρέτα μου τον πλάτανο» γιατί στο κέντρο της αυλής υπήρχε ένας πλάτανος που χρησιμοποιούνταν ως τόπος απαγχονισμού. Ακόμη, μέσα από τη Narratologies χαρτογραφήσαμε σπιθαμή-σπιθαμή τις κρυφές στοές της Αθήνας με τα ίχνη του εμπορίου να συνυπάρχουν μαζί με τμήματα του Θεμιστόκλειου τείχους, τις κρυφές ιστορίες πίσω από ιστορικά graffiti όπως αυτό του περιβόητου «Λουκάνικου» του σκύλου προστάτη των πορειών αλλά και τις μυστικές οάσεις πρασίνου με πανοραμική θέα της πόλης και τις ιστορίες τους, όπως οι Δυτικοί Λόφοι της Αθήνας. Ανακαλύψαμε έτσι σημεία για βόλτα και χαλάρωση που δεν είναι τόσο δημοφιλή αλλά είναι ιδανικά για μίνι απόδραση όσο βρίσκεσαι στην πόλη.
-Σε ποιο κοινό έχετε βρει μεγαλύτερη ανταπόκριση;
Νατάσα: Απευθυνόμαστε σε οποιονδήποτε έχει κινητό τηλέφωνο και επιθυμεί να εξερευνήσει την πόλη και τα μυστικά της με αυτό! Την μεγαλύτερη βέβαια ανταπόκριση την έχουμε βρει κυρίως σε millennials και Gen Z περιηγητές, καθώς είναι πιο εξοικειωμένοι με την χρήση τέτοιου είδος εφαρμογών και αναζητούν ανάλογες εμπειρίες διασκέδασης όπως για παράδειγμα τα escape rooms, τα οποία όμως διεξάγονται σε κλειστούς χώρους. Θα μπορούσαμε επομένως να πούμε πως αποτελεί μια meta-covid μεταφορά ενός escape room στην ίδια την πόλη μέσα από το οποίο μαθαίνεις και τις γειτονιές της. Πολύ μεγάλο ενδιαφέρον για το ελληνικό κοινό έχουν τα παιχνίδια σε εναλλακτικές γειτονιές της Αθήνας, για τις οποίες δεν γνωρίζουν πολλά πράγματα όπως οι Δυτικοί της Λόφοι, του Ψυρρή, η Ομόνοια, η Ακαδημία κα. καθώς έχουμε καταγράψει από 200 σημεία ενδιαφέροντος σε όλη την πόλη.
Φυσικά στα μνημεία UNESCO όπως η Ακρόπολη, η εφαρμογή έχει βρει μεγάλη απήχηση σε ταξιδιώτες οι οποίοι θέλουν να ανακαλύψουν με έναν εναλλακτικό τρόπο και στον δικό τους ρυθμό τις αρχαιότητες της Αθήνας. Ένα ακόμα πολύ σημαντικό κοινό για εμάς είναι οι φοιτητές Εράσμους, από όλα τα ακαδημαϊκά ιδρύματα της χώρας καθώς έχουμε συνάψει στρατηγική συνεργασία με το δίκτυο φοιτητών ESN. Μάλιστα πριν λίγες μόλις ημέρες 1000 φοιτητές εξερεύνησαν το νησί της Κρήτης μέσα από το Narratologies. Η εφαρμογή υπάρχει στα Ελληνικά, τα Αγγλικά και τα Γαλλικά ενώ πολλές ακόμα γλώσσες θα ακολουθήσουν, ανοίγοντας έτσι τη βεντάλια προέλευσης των εξερευνητών μας από όλες τις χώρες του κόσμου.
-Γιατί είναι σημαντικό να ερχόμαστε κοντά με το παρελθόν του τόπου μας;
Αλίκη: Το παρελθόν μας προσφέρει σημαντικά εφόδια για το παρόν και το μέλλον όπως το να μπορούμε να προβλέψουμε καταστάσεις, πιθανές εξελίξεις και να αποφύγουμε λάθη του παρελθόντος. Παρατηρούμε συνεχώς patterns τα οποία μπορούν να αποτελέσουν μεγάλο σχολείο και πλούτο γνώσης ως εφόδια για το παρόν και το μέλλον. Ακόμα σημαντική είναι η συγκρότηση τόσο της ατομικής όσο και της συλλογικής μας ταυτότητας μέσα την ιστορία του τόπου και μέσα από όλα αυτά που έχει να μας διδάξει. Οι αφηγήσεις της ιστορίας αποκαλύπτουν το «γιατί» πίσω από αυτό που βλέπουμε να στέκεται μπροστά μας σήμερα και αυτό το «γιατί» μπορεί να μεταμορφώσει τον τρόπο που βλέπουμε τα πάντα γύρω μας. Αυτό το «γιατί» θέλει να φέρει στην επιφάνεια το Narratologies και να το γεφυρώσει με το σήμερα!
Ποια είναι τα σημαντικότερα μαθήματα που πήρατε εσείς από το παρελθόν μας, μέσω του narratologies;
Νατάσα: Το Narratologies δεν εστιάζει μόνο στο παρελθόν, αλλά αποτελεί μια γέφυρα της ιστορίας της πόλης με τη σύγχρονη δημιουργική της δυναμική, η οποία επεκτείνεται από σύγχρονες street art έργα στους δρόμους της πόλης μέχρι κρυμμένα τοπικά concept stores με χειροποίητες δημιουργίες. Μέσα από την εφαρμογή, δεν εστιάζουμε σε καταγραφή μιας συνεκτικής αφήγησης για την πόλη μας αλλά σε πολλαπλές αναγνώσεις από πληθώρα ιστορικών περιόδων που ξεκινούν από την αρχαιότητα, συνεχίζουν στην Αθήνα του 19ου αιώνα και φτάνουν στο σήμερα. Με τον τρόπο αυτόν διαφαίνεται πως η πόλη είναι ένας ζωντανός οργανισμός, ο οποίος εγγράφει συνεχώς νέα δεδομένα με τρόπο δυναμικό και πολύπλευρο. Πολύ σημαντικό μάθημα για μας ήταν λοιπόν το πώς χαράζουμε διαδρομές ξενάγησης μιας και έτσι προσδιορίζουμε και το τι θα μάθει ο ταξιδιώτης για την πόλη, ποια ταυτότητά της θα δει. Για να μην περιοριστούμε σε παραδοσιακές αφηγήσεις, εντάσσουμε διάφορες θεματικές κατηγορίες στις εμπειρίες μας και συνεργαζόμαστε με διαφορετικούς content providers στον τομέα του πολιτισμού για να ενισχύσουμε την πολυφωνία.
-Είναι εύκολο για νέες γυναίκες να φτιάξουν start-up στην χώρα μας; Ποιες είναι οι κυριότερες δυσκολίες που αντιμετωπίσατε εσείς;
Αλίκη: Γενικά πολύ μεγάλο σχολείο το να προσπαθείς να στήσεις τη δική σου επιχείρηση, πόσο μάλλον μια startup που χρειάζεται πολύ περισσότερη επιμονή και αυτό ισχύει για όλους, ανεξαρτήτως φύλλου. Πρέπει να φοράς πολλά καπέλα, να εξελίσσεσαι και να μαθαίνεις συνεχώς νέα πράγματα για να είσαι έτοιμη να λύσεις κάθε νέα πρόκληση που προκύπτει. Αυτό είναι όμως και η γοητεία του επιχειρείν θα λέγαμε. Δεν μπορούμε να πούμε να πως αντιμετωπίσαμε κάποια ιδιαίτερη δυσκολία ή διάκριση ως γυναίκες founders, ίσα ίσα έχουμε λάβει σημαντική υποστήριξη από μεγάλους φορείς όπως το Ίδρυμα Λασκαρίδη & το The People’s Trust, το ΞΕΕ και την ΕΞΑΑ, τον Δήμο Αθηναίων, τον ΑΙΑ, την Eurobank και όλους τους αντίστοιχους φορείς καινοτομίας και επιχειρηματικότητας.
Θέλει υπομονή, επιμονή και σκληρή δουλεία αλλά αν έχεις μεράκι γι’ αυτό που κάνεις η ανταμοιβή του να δημιουργείς ένα προϊόν που πραγματικά φέρνει αξία στον τελικό χρήστη είναι ανεκτίμητη. Η αλήθεια είναι όμως πως καθώς τα ποσοστά των γυναικών founders είναι χαμηλά, θα θέλαμε να παρακινήσουμε τη ανάδειξη νέων προτύπων επιχειρηματικότητας με έμφαση στην διαφορετικότητα και την συμπερίληψη καθώς η αγορά έχει ανάγκη από νέες φωνές με φρέσκιες προσεγγίσεις απέναντι στα πράγματα.
-Ποιο είναι το όνειρό σας για το μέλλον της ομάδας και της δουλειάς σας;
Νατάσα: Θέλουμε να μεγαλώσουμε την ομάδα μας γρήγορα, με δημιουργικούς ανθρώπους από όλα τα backgrounds, τόσο από τον τομέα της πληροφορικής, των δημιουργικών τεχνολογιών και του marketing αλλά και να αποκτήσουμε σύντομα συνεργάτες συλλογής και καταγραφής ιστοριών και σημείων ενδιαφέροντος σε όλη την Ευρώπη. Αυτό που ξεκίνησε από την πόλη της Αθήνας και επεκτάθηκε σε πόλεις της Κρήτης, τη Θεσσαλονίκη και τη Ρόδο θέλουμε γρήγορα να επεκταθεί τόσο στα μαγευτικά νησιά της Ελλάδας όσο και σε άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Οι πόλεις της Ισπανίας, της Γαλλίας και της Ιταλίας είναι σίγουρα οι αμέσως επόμενοι μας προορισμοί καθώς αποτελούν μέρη που συνδυάζουν αντίστοιχα πλούσια ιστορία με μοναδικά μνημεία αρχιτεκτονικής και τέχνης παγκόσμιας εμβέλειας και αναγνώρισης. Αποτελούν δηλαδή πρόσφορο έδαφος προς εξερεύνηση και πολλές περιπέτειες!
