Δημήτρης Καβατζικλής
Σε άρθρο τους στο Atlantic οι πολιτικοί επιστήμονες Joseph E. Uscinski και Adam M. Enders παρατήρησαν ότι ο κορωνοϊός έχει δημιουργήσει ένα ευνοϊκό περιβάλλον για διάφορες θεωρίες συνωμοσίας. «Έχουμε μια παγκόσμια πανδημία, μια οικονομία που καταρρέει, κοινωνική απομόνωση και περιοριστικές κυβερνητικές πολιτικές», έγραψαν. «Όλα αυτά προκαλούν συναισθήματα άγχους και ανασφάλειας τα οποία ενθαρρύνουν θεωρίες συνωμοσίας.»
Πριν λίγο καιρό, κυκλοφόρησε στο διαδίκτυο ένα βίντεο με την ονομασία «Plandemic». Είναι σε μορφή ντοκιμαντέρ και προωθεί μια σειρά από ανακρίβειες, όπως για παράδειγμα ότι η χρήση προστατευτικής μάσκας μας αρρωσταίνει και ότι ο κορωνοϊός κατασκευάστηκε σε εργαστήριο.
Το Facebook, το YouTube και άλλες εταιρείες κοινωνικής δικτύωσης προσπαθούν να το αφαιρέσουν από τις πλατφόρμες τους, μοιράστηκε όμως ήδη από αντι-εμβολιαστικές σελίδες και συνωμοσιολόγους.
Πολλοί γιατροί κατέρριψαν τους ισχυρισμούς, με δικά τους βίντεο:
Doctor Fact-Checks PLANDEMIC Conspiracy
Hundreds of you have requested that I watch and respond to the Plandemic movie ft. Dr. Judy Mikovits, recently published on social media. I decided to check …
Πώς όμως να απαντήσουμε αν κάποιος γνωστός μας μάς στείλει αυτό το βίντεο, ή κάποιο παρόμοιο που προωθεί θεωρίες συνωμοσίας για την πανδημία;
Το Atlantic ρώτησε ειδικούς δημόσιας υγείας, επικοινωνιολόγους και ψυχολόγους και οι απαντήσεις τους κινήθηκαν στις παρακάτω βασικές κατευθυντήριες γραμμές:
Ο Joseph Uscinski, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Μαϊάμι και συν-συγγραφέας του βιβλίου American Conspiracy Theories, έκανε μια σημαντική διάκριση: Κάποιοι μοιράζονται βίντεο όπως το Plandemic επειδή είναι περίεργοι ή αναποφάσιστοι και άλλοι το κάνουν επειδή είναι ήδη βαθιά πεπεισμένοι. Αν γνωρίζετε ότι κάποιος πιστεύει πραγματικά σε μια θεωρία συνωμοσίας πιθανότατα δεν μπορείτε να κάνετε πολλά για να τον επηρεάσετε.»
«Είναι πάντα σημαντικό να απαντάμε με τρόπο που να μην υποδηλώνει ότι το άλλο άτομο είναι ανόητο, αφελές ή αδύναμο, όσο κι αν πιστεύουμε κάτι τέτοιο», δήλωσε ο Joshua Coleman, ψυχολόγος με εμπειρία στις οικογενειακές σχέσεις. «Έτσι, αντί να πω: «Δεν το πιστεύω ότι έπεσες τόσο χαμηλά!», είναι καλύτερα να πω: «έχω ακούσει και άλλους να μιλούν γι’ αυτό. Συμφωνώ ότι στην εποχή μας υπάρχουν πολλές πληροφορίες εκεί έξω και είναι δύσκολο να πιστέψουμε κάτι με βεβαιότητα.»
Αφού θέσουμε έναν τόνο ενσυναίσθησης, ο Coleman πρότεινε να συνεχίσουμε κάπως έτσι:
«Αυτό το βίντεο μπορεί να είναι σωστό, αλλά διαβάζω και άλλα πράγματα αυτό τον καιρό που έρχονται σε αντίθεση με αυτά που λέει. Πειράζει αν σου στείλω ένα σχετικό άρθρο ή βίντεο; Καλό θα ήταν να εξετάσουμε και τις δύο απόψεις.»
«Με αυτόν τον τρόπο», λέει ο Coleman, «δηλώνετε ότι είστε ανοιχτοί στο να πιστέψετε την θεωρία, αλλά ζητάτε από τον αποστολέα να πιστέψει κι αυτός εσάς».
«Αρχικά επικυρώστε τους φόβους που μπορεί να έχει κάποιος για την πανδημία και στην συνέχεια κάντε στροφή», συστήνει η Rachael Piltch-Loeb, συνεργάτης της Σχολής Δημόσιας Υγείας του Χάρβαρντ T. H. Chan. Προτείνει μια απάντηση όπως: «Χαίρομαι που το αναφέρεις. Λέει τρομακτικά πράγματα αυτό το ντοκιμαντέρ, αλλά εξακολουθώ να είμαι δύσπιστος επειδή πολλά από αυτά που αναφέρει δεν ταιριάζουν με αυτό που έχω διαβάσει. Να ένα άρθρο που εξηγεί καλύτερα αυτά τα ζητήματα και μου φαίνεται πιο επιστημονικό». Αν θέλουμε να απαντήσουμε με περισσότερες πληροφορίες, η Piltch-Loeb προτείνει να βρούμε αξιόπιστες πηγές που να είναι οικείες στον συνομιλητή μας.
Ο John Banas, καθηγητής επικοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Οκλαχόμα, συμβουλεύει να αποφεύγουμε να χαρακτηρίσουμε την εμπιστοσύνη κάποιου σε τέτοιες θεωρίες ως «προσωπική αποτυχία». «Θα μπορούσατε αντ ‘αυτού να επισημάνετε τις αδυναμίες που υπάρχουν στο τρέχον οικοσύστημα πληροφοριών, ίσως με μια υπενθύμιση ότι κατά τη διάρκεια αυτής της πανδημίας, υπάρχουν άνθρωποι που θέλουν να επωφεληθούν από τους φόβους των άλλων και την αβεβαιότητα που περιβάλλει την κατάσταση», λέει.
«Θα μπορούσαμε επίσης να ζητήσουμε την πηγή αυτών των πληροφοριών» προσθέτει ο Uscinski. «Κάτι τέτοιο δείχνει ότι οι πηγές έχουν σημασία και ότι η συγκεκριμένη πηγή μπορεί να μην είναι αξιόπιστη, ειδικά αν προέρχεται από αναξιόπιστα σάιτ.
Space Earth GIF – Find & Share on GIPHY
Discover & share this Government GIF with everyone you know. GIPHY is how you search, share, discover, and create GIFs.
Οι ειδικοί έχουν πολλές προτάσεις και για το τι δεν πρέπει να κάνουμε σε αυτές τις περιπτώσεις: Μην κάνετε κήρυγμα, μην εκνευρίζεστε, μην τον προσβάλλετε και μην προσπαθείτε να αντικρούσετε συγκεκριμένα ψεύδη. Είναι αναποτελεσματικό.
Είναι επίσης σημαντικό να γνωρίζουμε πότε πρέπει να τα παρατήσουμε. «Αν ο συνομιλητής δεν συμμετέχει με ανοιχτό μυαλό και με τρόπο που να υποδηλώνει την προθυμία του να συμβιβαστεί, τότε καλό θα ήταν να αποχωρήσουμε από τη συζήτηση. Θα ήθελα όλοι οι φίλοι μου να πιστεύουν μόνο σε έγκυρες πληροφορίες, αλλά δεν μπορώ να ελέγξω το μυαλό των άλλων», λέει ο Uscinski.
Κι αν αυτό μοιάζει με αποδοχή ήττας, υπάρχουν και άλλα μέρη που μπορούμε να διοχετεύσουμε την ενέργειά μας: «Υποστηρίξτε την επιστήμη και τα πανεπιστήμια, μην υποστηρίζετε πολιτικούς που λένε ψέματα όλη την ώρα και αντιδράστε αν ένα μέσο ενημέρωσης διαδίδει θεωρίες συνωμοσίας.
Προσπαθήσετε, όταν συνομιλείτε με φίλους και συγγενείς να απαντάτε σε κάθε απορία που μπορεί να έχουν σχετικά με την πανδημία προειδοποιώντας τους ταυτόχρονα για την ύπαρξη θεωριών συνωμοσίας. «Πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι να αντισταθούμε σε επιβλαβείς πείσεις», λέει ο Banas «ακριβώς όπως το σώμα μας πρέπει να είναι προετοιμασμένο να αντισταθεί σε επιβλαβείς ιούς».
*Το βίντεο που βάλαμε πιο πάνω, ίσως είναι μια καλή αρχή για να τους δείξετε πως υπάρχει και διαφορετική άποψη απ’ αυτήν του Plandemic.
*ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
H αλήθεια για τον ταλαντούχο κύριο Icke και τα νεοταξίτικα ερπετά του
