Ευθύμης Κάλφας
Τον Δεκέμβριο του 2016 ο επικεφαλής του Ποταμιού, Σταύρος Θεοδωράκης, είχε προτείνει την άμεση σύσταση Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας ώστε η Ελλάδα να αντιμετωπίζει αποτελεσματικότερα τις μεγάλες εξωτερικές προκλήσεις με τη μεγαλύτερη δυνατή εθνική συνεννόηση και συναίνεση. Στο πλαίσιο αυτό, με επιστολή του, ο Σταύρος Θεοδωράκης ζήτησε την Παρασκευή 9 Μαρτίου από τον Νίκο Βούτση τη συζήτηση και ψήφιση της πρότασης νόμου, ο Βούτσης ενημέρωσε τον πρωθυπουργό και ο πρωθυπουργός φαίνεται πώς δείχνει θετικός.
Τι είναι όμως ακριβώς αυτό το «Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας», πώς θα λειτουργεί και από ποιους θα απαρτίζεται; Διαβάσαμε αναλυτικά την πρόταση νόμου και παρακάτω παρουσιάζουμε τα πιο σημαντικά σημεία:
1. Τι θα εκφράζει;
Πρόκειται για όργανο, το οποίο θα εκφράζει μία πολιτική δομή που επιτρέπει ένα κοινό τόπο και αδιαίρετο τρόπο σκέψης και συνεργασίας σε θέματα εξωτερικής πολιτικής και ασφάλειας. Θα υπάγεται σε τακτικό κοινοβουλευτικό έλεγχο και ενημέρωσης του Εθνικού Κοινοβουλίου υπό την έννοια της απόδοσης λόγου προς το λαό. Με τη θέσπιση και τη συνεπή οργάνωση, λειτουργία και διοίκηση του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας (Σ.Ε.Α.) θα διαχέεται το μήνυμα όχι μόνο στο εξωτερικό, αλλά και στους πολίτες της Ελλάδας, ότι υπάρχει η δυνατότητα να χειριστούμε το μέλλον της λαμβάνοντας υπόψη τις
δυνάμεις στο εσωτερικό και τις συνθήκες στο εξωτερικό της.
2. Θα συνεργάζεται με τις εκάστοτε κυβερνήσεις
Η θεσμοθέτηση του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας (Σ.Ε.Α.) θα συνεπικουρεί την εκάστοτε κυβέρνηση στην λήψη κρίσιμων αποφάσεων με γνωμοδοτικές αρμοδιότητες για την διαμόρφωση της πολιτικής της χώρας σε θέματα, που σχετίζονται με την εξωτερική πολιτική, τη στρατηγική άμυνα, τον συντονισμό πληροφοριών, την ασφάλεια των πολιτών του και των ζωτικών του πόρων. Έργο της Σ.Ε.Α. είναι η συνδιαμόρφωση σε ανώτατο επίπεδο ενός συγκεκριμένου αλλά και συνεχώς επικαιροποιούμενου Σχεδιασμού Εθνικής Ασφάλειας, με θεσμικά κείμενα, ώστε να αποσαφηνίζονται οι εθνικοί στόχοι.
Με αυτό τον τρόπο, το Υπουργείο Άμυνας και οι Ένοπλες Δυνάμεις, το Υπουργείο Εξωτερικών και οι Έλληνες Διπλωμάτες και όλοι οι αρμόδιοι φορείς θα αποκτούν σαφή εικόνα των στόχων του κράτους, θα κινούνται επί τη βάσει ενός καλά σχεδιασμένου «οδικού χάρτη» με γνώμονα το εθνικό συμφέρον. Βασική αρμοδιότητα του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας αποτελεί η επίβλεψη εφαρμογής όλων των θεμάτων που σχετίζονται με την ασφάλεια της χώρας και αφορούν την εξωτερική πολιτική, τη στρατηγική άμυνα, τον συντονισμό πληροφοριών και την ασφάλεια των πολιτών και των πόρων.
3. Οι αρμοδιότητες
Πιο συγκεκριμένα, στην αρμοδιότητα του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας εντάσσονται, μεταξύ άλλων, τα εξής:
- Θέματα διπλωματικής και αμυντικής αντιμετώπισης απειλών κατά της χώρας, και μέτρων και διαδικασιών για την αποτροπή, ανίχνευση και απάντηση στους συναρτώμενους κινδύνους.
- Θέματα ανάπτυξης και βελτίωσης της συνεργασίας των αρμόδιων για την ασφάλεια της χώρας φορέων.
- Θέματα σχετικά με την ποιοτική αναβάθμιση, στελέχωση και λειτουργικότητα των φορέων αυτών.
- Θέματα σχετικά με το συντονισμό των πληροφοριών.
- Θέματα σχετικά με την ασφάλεια των πολιτών και των ζωτικών, για τη χώρα, πόρων.
- Μείζονα θέματα εσωτερικής τάξης.
Βασική ενοποιός προϋπόθεση αποτελεί η δεδηλωμένη βούληση των κομμάτων να χαράξουν από κοινού τις βασικές γραμμές για την εξωτερική πολιτική και την ασφάλεια της Ελλάδας. Η διαμορφωθείσα κατάσταση με τις προκλήσεις δεν αμβλύνεται με θυμικές αντιδράσεις ή
διακομματικές αντιπαλότητες. Άλλωστε, σκοπός της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής αποτελεί η ειρηνική πρόοδος και η αποφυγή αναταράξεων που θα μπορούσαν να την ανακόψουν. Για αυτό η κίνηση προς αυτή την κατεύθυνση προϋποθέτουν συνεννόηση και συναίνεση δίχως αντιπαλότητες φορέων, προσώπων και κομμάτων.
4. Ποιοι θα συμμετάσχουν σ’ αυτό;
Ως προς τη σύνθεση των συμμετεχόντων στο Σ.Ε.Α., ορίζεται ότι αυτό θα υπάγεται απευθείας στον Πρωθυπουργό, ο οποίος θα το συγκαλεί, θα το συντονίζει και θα προεδρεύει στις συνεδριάσεις του.
Σε αυτό θα συμμετέχουν μόνιμα:
α) οι πρώην Πρωθυπουργοί,
β) οι Αρχηγοί των κομμάτων της Βουλής,
γ) ο Υπουργός Εξωτερικών,
δ) ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας,
ε) ο Υπουργός Εσωτερικών,
στ) ο Υπουργός Οικονομικών,
ζ) ο Υπουργός Προστασίας του Πολίτη,
η) ο Υπουργός αρμόδιος για θέματα Ενέργειας και
θ) ένας Υπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ αρμόδιος με ειδική αρμοδιότητα για το Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας καθώς και
ι) οι Μόνιμοι Υφυπουργοί Εξωτερικών και Άμυνας,
ια) Μόνιμα θα συμμετέχουν και ο Α/ΓΕΕΘΑ, ο Γ.Γ. του Υπουργείου Εξωτερικών, ο Γ.Γ. του Υπουργείου Οικονομικών και ο Διοικητής της Ε.Υ.Π.,
ιβ) κατά περίπτωση θα προσκαλούνται και άλλοι Υπουργοί κατά την κρίση των μονίμων μελών του Σ.Ε.Α..
5. Κάθε πότε θα συνεδριάζει;
Το Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας συνέρχεται υποχρεωτικά, τουλάχιστον, τρεις (3) φορές ετησίως και επιπλέον φορές, εφόσον κριθεί αναγκαία η σύγκλησή του ή το επιβάλλουν οι περιστάσεις και έχει ως έργο τον ετήσιο προγραμματισμό και απολογισμό των δράσεων, συντάσσοντας ετήσια Έκθεση Προγραμματισμού Πλάνου Δράσης και Απολογισμού Δράσης, η οποία διαβιβάζεται στον Πρωθυπουργό.
