Άρης Δημοκίδης
Καθώς περιμένουμε με κομμένη την ανάσα διάφορους άντρες να κάνουν σχόλια όπως «ναι, αλλά τι ρούχα φορούσαν αυτοί στις οντισιόν, μήπως προκαλούσαν;;;» (τι, όχι;), θα ήθελα να σχολιάσω λίγο την απάντηση του σκηνοθέτη.
Ας τα πιάσουμε απ’ την αρχή, με δυό λόγια:
Τρεις άνδρες ηθοποιοί κατηγορούν τον σκηνοθέτη Κώστα Ζάπα για σεξουαλική παρενόχληση
Τρεις νέοι άνδρες ηθοποιοί καταγγέλλουν τον σκηνοθέτη Κώστα Ζάπα για σεξουαλική παρενόχληση. Οι ηθοποιοί Ερρίκος Μηλιάρης, Χάρης Τζωρτζάκης και Γιάννης Νιάρρος καταγγέλλουν ονομαστικά στο Facebook τον σκηνοθέτη για περιστατικά σεξουαλικής παρενόχλησης.
Ο ηθοποιός Ερρίκος Μηλιάρης έγραψε μεταξύ των άλλων για τον Κώστα Ζάπα:
[…] Στο πρώτο δοκιμαστικό, μετά μου ζήτησε να κατεβάσω το παντελόνι μου και το εσώρουχό μου (έχοντας κάμερα να καταγράφει το δοκιμαστικό) λέγοντας πως θέλει να δει αν είμαι ας το πούμε “ακομπλεξάριστος” σαν ηθοποιός και θαρραλέος […] Στο επόμενο δοκιμαστικό που ζήτησε να με ξανά δει, μετά από πρόβα μιας σκηνής, μου ζήτησε να αυνανιστώ μπροστά του, επί τόπου (φυσικά με κάμερα και πάλι ανοιχτή εντός του δοκιμαστικού) […] Μίλησα λοιπόν με τον casting director ο οποίος σοκαρισμένος μου είπε “Ερρίκο προβληματίζομαι γιατί στην ταινία δεν υπάρχει ούτε μία σκηνή γυμνού ή ερωτικού περιεχομένου για να δικαιολογεί αυτά που σου ζητάει” και θέτοντας τις διεθνείς προοπτικές της ταινίας μου είπε να συνεχίσω τα δοκιμαστικά και στην “επόμενη φάση” και αν ξανά γίνει κάτι τέτοιο να τον ενημερώσω και θα προβεί σε κινήσεις. Στο τρίτο λοιπόν δοκιμαστικό μου ζήτησε να σκεφτώ πως είμαι πρεζάκι στην ομόνοια και πως θέλω λεφτά από έναν τύπο (πλούσιο, ντίλερ, κάτι τέτοιο) για να πάρω τη δόση μου, αλλά πρέπει να τον πείσω με σεξουαλικούς τρόπους να μου τα δώσει. Φυσικά είπε ότι ο τύπος με τα λεφτά, έτσι, για την πρόβα, είναι ο ιδιος και να κάνω πάνω του τα οποιαδήποτε σεξουαλικά. Κάπου εκεί εγώ το έκοψα […]
Υπήρξαν κι άλλοι ηθοποιοί που περιέγραψαν παρόμοιες εμπειρίες:
Και η μαρτυρία μιας υπεύθυνης casting:
Σε όλα αυτά, ο κ. Ζάπας απάντησε με μια ανακοίνωση / δελτίο τύπου:
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
Σχετικά σε όσα αναφέρονται για εμένα στο fb και στα ΜΜΕ
Στις ταινίες μου αναφερόμουν πάντα στην σεξουαλικότητα. Στις ενορμήσεις ζωής και θανάτου στην σεξουαλικότητα. Κατήγγειλα την ενδοοικογενειακή βία καθώς και την βία κάθε μορφής. Υπάρχουν σκηνές με γυμνό, αυνανισμό, στύση, βιασμό, σεξ. Όμως πάντα ως καταγγελία ή ως κυνισμό απέναντι στην υποκρισία της κοινωνίας και όχι ως αυτοσκοπό. Αυτονόητα ένας ηθοποιός θα βρεθεί γυμνός. Αν το θελήσει. Αυτά τα πράγματα δεν επιβάλλονται.
Δεν απαγορεύεται να ζητήσεις γυμνό όταν ορίζεται από το καλλιτεχνικό έργο. Και στις οντισιόν. Δεν απαγορεύεται η ελευθερία της έκφρασης. Είναι κατοχυρωμένη στο σύνταγμα. Μπορείς να ζητήσεις κάτι από κάποιον. Μπορεί ο άλλος να το αρνηθεί. Δεν επιβάλλεται στον καλλιτέχνη πως θα πραγματοποιήσει το έργο του. Συμφωνείς ή διαφωνείς.
Φανταστείτε τον Παζολίνι να απολογείται γιατί ζήτησε γυμνό για το SALO. Ή τον Λαρς φον Τριερ για τους ΗΛΙΘΙΟΥΣ με την περιβόητη σκηνή ομαδικού σεξ. Ίσως προσπαθείτε να ορίσετε τι είναι ηθικά σωστό και τι λάθος.
Όμως προσωπικά δεν μπορώ να προσφέρω κάποιο αντάλλαγμα, γιατί δεν κατέχω κάποια εξουσία για να την καταχραστώ. Δεν έχω αξίωμα. Δεν είμαι θεσμικός. Δεν είμαι διάσημος. Είμαι ένας εύκολος στόχος. Ουδέποτε έχω πιέσει κανέναν να λειτουργήσει με τρόπο που δεν επιθυμεί και κάθε ηθοποιός είναι σε θέση να αποφασίσει που θέλει να συμμετέχει και που όχι.
Θλίβομαι για την προσβολή της προσωπικότητάς μου και την στοχοποίησή μου και υπενθυμίζω στους επικριτές μου ότι υπάρχουν και άλλοι σκηνοθέτες σε ολόκληρο τον κόσμο που ακολουθούν αντίστοιχο τρόπο κινηματογράφησης. Θλίβομαι όμως ακόμα περισσότερο που κανείς δεν σχολίασε τις τοποθετήσεις των ηθοποιών Μηλιάρη και Νιάρου, που στις αναρτήσεις τους εναντίον μου δηλώνουν: “Όλοι και όλες να δημιουργήσουμε έναν συλλογικό εκφοβισμό” “…Θα τον κάνει όπως και άλλους του σιναφιού του να φοβηθούν, να μαζευτούν, ή και να εξαφανιστούν από τον χώρο”, “Στις δραματικές σχολές μαζί με το απολυτήριο να υπάρξουν λίστες με ονόματα από τέτοιους τύπους”.
Πίστευα ότι η εποχή των απαγορευμένων καλλιτεχνών και των μαύρων λιστών είχε παρέλθει.
Κώστας Ζάπας
***
Σε αντίθεση με τον Κώστα Σπυρόπουλο που έδειξε έστω μια άλφα διάθεση αυτοκριτικής, ο κ. Ζάπας, ακολουθώντας τη «σχολή Κιμούλη», θεωρεί πως ποτέ δεν υπερέβαλε ούτε στο ελάχιστο. [Σχόλιο του ηθοποιού Λεωνίδα Μαράκη: «Όταν κάνεις casting και θέλεις τον υποψήφιο ηθοποιό γυμνό θεωρείται αυτονόητο ότι στο casting θα πρέπει να παρευρίσκονται και άλλοι. Πχ βοηθός σκηνοθέτη, κάμεραμαν ή ηθοποιός/παρτενέρ. Ποτέ μόνο δύο άτομα.»]
Με την απάντησή του αφήνει να εννοηθεί πως όλες οι ταινίες του έχουν γυμνό και σεξ, κάτι που δεν ισχύει, πχ.
ενώ σε μετέπειτα απάντησή του λέει πως η επόμενη ταινία του μετά την οντισιόν ξεκινούσε με διπλό αυνανισμό άντρα γυναίκας (άρα ήταν απαραίτητο να αυνανιστούν βιντεοσκοπούμενοι όσοι έκαναν οντισιόν;).
Παραπλανητικό.
Η οντισιόν δεν ήταν για την επόμενη ταινία του, αλλά για το Φρανκενστάιν που δουλεύει απ’ το 2012 αλλά ΔΕΝ έχει βγει ακόμα.
Δεν θα σχολιάσω συγκρίσεις με τον Παζολίνι και τον Φον Τρίερ, ούτε θα ανοίξω την κουβέντα περί της (μη) αξίας του έργου του. Μας έρχονται συνεχώς δελτία τύπου του για τον Φρανκενστάιν εδώ και σχεδόν 10 χρόνια και πραγματικά παρουσιάζεται σαν το αριστούργημα με τους φοβερότερους ξένους συνεργάτες, που έχει πουληθεί σε 16 χώρες της Λατινικής Αμερικής, που θα είναι σε όλες τις πλατφόρμες κλπ (πιο πρόσφατο αυτό)
Log into Facebook
Log into Facebook to start sharing and connecting with your friends, family, and people you know.
που καταλήγεις να αναρωτιέσαι αν υπάρχουν ψήγματα αλήθειας ή μυθομανίας σε όλα αυτά, καθώς είναι συνήθως ο ίδιος που τα λέει.
Θα βάλω απλώς τις ερωτήσεις που του έκανα κάτω απ’ την ανακοίνωσή του, και τις απαντήσεις που έχω λάβει μέχρι τώρα.
Άρης Δημοκίδης: Κύριε Ζάπα, κανείς δεν σας κατηγόρησε που δείχνετε σεξ ή γυμνό στις ταινίες σας. Αλλά ότι και για ταινίες που *δεν* περιείχαν καν σεξ, βιντεοσκοπούσατε σε οντισιόν ανθρώπους να αυνανίζονται ή/και τους ζητούσατε να σας φερθούν σεξουαλικά, ώστε να τους δώσετε το ρόλο. Και απ’ ό,τι καταλαβαίνω δεν το διαψεύδετε.
Costas Zapas: Φυσικά και το διαψεύδω. Γράφω πως δεν έχω κάτι να ανταλλάξω, λόγω του ότι δεν διαθέτω ουδεμία εξουσία. Ποιος σας είπε πως δεν υπήρχε γυμνό ή σεξ; Η επόμενη ταινία μετά από αυτό το καστ ξεκινά με έναν διπλό αυνανισμό άντρα και γυναίκας.
Άρης Δημοκίδης: Ευχαριστώ για την απάντηση. Τρία πράγματα:
1) Απίστευτα παραπλανητικό αυτό που γράψατε. Η οντισιόν έγινε για το Φρανκενστάιν και ΟΧΙ για την επόμενή σας ταινία. Το ότι δεν υπήρχε σχετική σκηνή στην ταινία για την οποία έγιναν οι οντισιόν το διαβάζουμε και στο στάτους του κ. Μηλιαρη: «Μίλησα λοιπόν με τον casting director ο οποίος σοκαρισμένος μου είπε “Ερρίκο προβληματίζομαι γιατί στην ταινία δεν υπάρχει ούτε μία σκηνή γυμνού ή ερωτικού περιεχομένου για να δικαιολογεί αυτά που σου ζητάει”».
2) Το ότι «δεν είχατε κάτι να ανταλλάξετε» όταν τάζετε ρόλους και διεθνείς καριέρες το αφήνω ασχολίαστο.
3) Δεν νιώθετε πως κάνατε οποιοδήποτε λάθος; Καμία υπερβολή; Δε λειτουργήσατε ποτέ έστω και λίγο ηδονοβλεπτικά στις οντισιόν; Κανείς δεν είναι τέλειος, και μια παραδοχή πως ίσως υπερβάλλατε (μαζί με την κατανόηση εκ μερους σας γιατί τόσοι πολλοί ένιωσαν τόσο άβολα), δεν θα σας κάνει πιο αδύναμο ή χειρότερο. Πιστεύω πως ο αναστοχασμός και η αυτοκριτική θα βοηθήσει και εσάς και εκείνους.
***
[Δεν υπήρξε ακόμα, αλλά θα προσθέσω εδώ την τυχόν ανταπάντησή του. Update: Δεν απάντησε, και έσβησε όλα τα σχόλιά μου, οπότε ευτυχώς που τα είχα αντιγράψει εδώ.]
***
Το εννοώ πάντως. Με λίγη ενσυναίσθηση όλα θα πάνε καλύτερα – για όλους μας.
Κι εγώ θεωρώ ότι πχ. φέρομαι σχετικά καλά στους συνεργάτες μου στη LIFO, αλλά αν βγουν ένα σωρό και πουν πχ. ότι τους μιλάω απότομα και τους φοβίζω, αντί να τους βγάλω όλους τρελούς θα κάνω μια ενδοσκόπηση. Θα σκεφτώ πως ενώ για μένα ο τρόπος μου είναι φυσιολογικός, στους άλλους βγαίνει διαφορετικά και ίσως πρέπει να τον λειάνω κάπως. Αν πολλοί δείξουν την ενόχλησή τους, είναι αυτονόητο πως θα πρέπει να αναθεωρήσω κάποια πράγματα.
Πριν την απόλυτη άρνηση, ας ψάξουμε τι μπορεί να κάναμε που (στην καλύτερη περίπτωση) να παρεξηγήθηκε και να φρίκαρε τους άλλους.
*ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
