Μικροπράγματα
- Ο Γιάννης Σαμαράς είναι σεναριογράφος, παραγωγός και brand consultant, και ζει στο Los Angeles.
- Ο Φώτης Δούσος είναι συγγραφέας, θεατρολόγος και σκηνοθέτης και μοιράζει τον χρόνο του ανάμεσα στην Αθήνα και την Κρήτη.
Το Τρέιλερ:
Stranger Things Season 1 Trailer 1 | Rotten Tomatoes TV
Check out the Stranger Things Season 1 trailer starring Millie Bobby Brown! Let us know what you think in the comments below. ► Learn more about this show on Rotten Tomatoes: https://www.rottentomatoes.com/tv/stranger_things/s01?cmp=RTYT_YouTube_Desc US Air Date: Jul 15, 2016 Starring: Millie Bobby Brown, Finn Wolfhard, Winona Ryder Network: Netflix Synopsis: A love letter to the ’80s classics that captivated a generation, Stranger Things is set in 1983 Indiana, where a young boy vanishes into thin air.
Φ. Δ. Το Stranger Things σαν ιστορία μυστηρίου με στοιχεία θρίλερ δεν μπορεί παρά να στηρίζεται σε συνεχή cliffhangers που γίνονται ταυτοχρόνως και ισχυρά plot points, σε ανατροπές και σε δέουσα κλιμάκωση του ρυθμού. Και τα τρία αυτά δομικά στοιχεία τα βλέπουμε σε πλήρη ανάπτυξη ήδη από τον πιλότο. Και λειτουργούν υποδειγματικά στο να προχωρήσουν την ιστορία μπροστά και να κρατήσουν τον θεατή προσηλωμένο.
Γ. Σ. Ναι, το ενδιαφέρον στο Stranger Things είναι πως οι Duffer Brothers διαχειρίζονται με δραματουργική ακρίβεια στην ουσία 4 storylines, που το καθένα μοιάζει να βγήκε και από διαφορετικό είδος αφήγησης. Αυτό που κάνει το Stranger Things ακόμα πιο ενδιαφέρον είναι το γεγονός ότι αξιοποιεί σε κάθε storyline και ένα διαφορετικό είδος αφήγησης.
Happy Stranger Things GIF by NETFLIX – Find & Share on GIPHY
See What’s Next in entertainment and Netflix original series, movies, TV, docs, and comedies. You can stream Netflix anytime, anywhere, on any device.
Κάνει λοιπόν το λεγόμενο “Genre mashing”. Και υπάρχει κίνδυνος με αυτό γιατί η ιστορία σου μπορεί να καταλήξει ένα συνονθύλευμα πολλών πραγμάτων και να χάσει το “θέμα” της. Όλες οι ιστορίες όσο και να τις ντύσουμε με ωραία σκηνοθεσία και άλλα στοιχεία που θα μπορούσαν να βοηθήσουν στο marketability μιας ιδέας (όπως έγινε με το Stranger Things) στην καρδιά τους βρίσκεται μια απλή πανανθρώπινη συνθήκη: Το Stranger Things είναι η ιστορία μια παρέας παιδιών που προσπαθούν να διαχειριστούν την εξαφάνιση του φίλου τους και να τον φέρουν πίσω. Έτσι λοιπόν με πολύ επιτυχημένο τρόπο η σειρά αυτή μπλέκει το sci-fi με το fantasy και μέσα σε αυτόν τον χώρο καταφέρνει να είναι supernatural (superhero), horror, ιστορική μυθοπλασία εποχής και coming of age ιστορία την ίδια στιγμή. Επίσης, όλα αυτά τα περιτυλίγει με τον μανδύα του mystery/thriller. Εδώ να πούμε ότι το mystery και το thriller είναι συνήθως δύο διαφορετικά πράγματα αν και μπορούν να συνυπάρχουν όπως στο ST. Στο mystery οι θεατές μαθαίνουν καινούργιες πληροφορίες την ίδια στιγμή με τον πρωταγωνιστή, ενώ στο thriller το κοινό είναι συνήθως ένα βήμα πιο μπροστά από το ήρωα. Το thrill λοιπόν έρχεται από την γνώση του τι πρόκειται να συμβεί στον πρωταγωνιστή. Η γνώση του κοινού με το τι θα έρθει αντιμέτωπος. Πέρα από αυτό όμως το ST έχει αυτήν τη πατροπαράδοτη αμερικάνικη ποιότητα και εμμονή της θέασης αυτού του συγκεκριμένου κόσμου μέσα από τα μάτια μια παρέας παιδιών. Σκέψου ποιός βάσισε όλη την καριέρα του πάνω σε αυτήν την θέαση του κόσμου μέσω του βλέμματος των παιδιών. Λέγεται Steven Spielberg αν σου λέει αυτό κάτι.
Φ. Δ. Στο πρώτο επεισόδιο έχουμε πέντε καθηλωτικά cliffhangers. Υπό την επίδρασή τους, είναι νομίζω απλά αδύνατον να σταματήσεις να παρακολουθείς. Στο τέλος κάθε πράξης (έχουμε και δω την κλασική φόρμα που ακολουθούν τα περισσότερα σήριαλ των 4 πράξεων – κατάλοιπο από τον καιρό της διακοπής για διαφημίσεις) γίνεται κάτι συνταρακτικό, κάτι που σε κάνει να αναρωτιέσαι τι θα ακολουθήσει, κάτι που αλλάζει άρδην τη ζωή των ηρώων και ανεβάζει τα stakes (το διακύβευμα) της όλης ιστορίας. Μπορεί να ακούγεται κάπως πιεσμένο, έτσι όπως το παρουσιάζουμε εδώ, αλλά στη ροή της αφήγησης γίνεται με αβίαστο και οργανικό τρόπο. Η λειτουργία των plot points είναι να αλλάξουν τον ρου της αφήγησης. Και μάλιστα να τον αλλάξουν με τρόπο μη αναμενόμενο για τον θεατή. Ιδανικά σχετίζονται με αποφάσεις του εκάστοτε ήρωα ή της ανταγωνιστικής δύναμης.
Γ.Σ. Η ποιότητα της ιστορίας σου δεν καθορίζεται απο τα cliffhangers αλλά κυρίως από τους χαρακτήρες, από το επιχείρημα που θέλεις να κάνεις πάνω στην ανθρώπινη συνθήκη (theme) και τον τρόπο με το οποίο το διαχειρίζεσαι. Τα cliffhangers πέρα από την δομική τους χρησιμότητα, είναι ένας τρόπος να δώσεις ρυθμό στην ιστορία και να κρατήσεις τους παλμούς της ιστορίας και των θεατών εκεί που θέλεις.
Will Finn Wolfhard GIF by Stranger Things – Find & Share on GIPHY
All the Stranger Things GIFs.
Φ. Δ. Ειδική βαρύτητα στον πιλότο του Stranger Things έχει η κλιμάκωση (climax) στο τέλος της τρίτης πράξης. Ο ρυθμός αυξάνεται, τα stakes είναι στα ύψη, ο θεατής κοιτάει με κομμένη την ανάσα. Η κλιμάκωση είναι πιο μεγάλη και από την αναμενόμενη κλιμάκωση της τέταρτης πράξης. Είναι ένα ενδιαφέρον στοιχείο που το βλέπουμε και σε άλλα σήριαλ. Νομίζω πρώτος διδάξας για πολύ δυνατή κλιμάκωση δεύτερης πράξης (που αντιστοιχεί με την τρίτη πράξη στο τηλεοπτικό σήριαλ) ήταν ο Lucas στον Πόλεμο των Άστρων. Αν και νομίζω εκεί αυτό συμβαίνει στο τέλος κάθε πράξης. Για να το κάνω πιο λιανά: μια ταινία τη χωρίζουμε συνήθως σε τρεις πράξεις, η δεύτερη είναι διπλάσια σε μέγεθος από την πρώτη και την τρίτη. Το τηλεοπτικό επεισόδιο χωρίζεται σε τέσσερις ισομερείς πράξεις (άρα η δεύτερη και η τρίτη αναλογούν στην εκτεταμένη δεύτερη της ταινίας). Η κλιμάκωση είναι αυτό που λέει και η λέξη: συναισθηματική κορύφωση, καταιγισμός γεγονότων, γρήγορη δράση, σημαντικές στιγμές για την αφήγηση, τον ήρωα, την πλοκή. Αποτελεί έναν από τους πιο αποδοτικούς μηχανισμούς της αφήγησης που βοηθάν να προχωρήσει η ιστορία μπροστά. Δεν θα δούμε σχεδόν ποτέ στην κλιμάκωση back story, αν και κάποιοι συγγραφείς έχουν την τάση σε αυτό το σημείο να εξηγούν ερωτήματα που έχουν μείνει αναπάντητα. Αλλά είναι λάθος. Είναι σαν να βρισκόμαστε στον οργασμό του story και μιλάμε για πράγματα άσχετα. Ο κίνδυνος είναι να χάσει ο θεατής το ενδιαφέρον του για την ιστορία.
Γ.Σ. Το three act structure πάνω στο οποίο γράφονται γενικά οι ιστορίες (υπάρχουν πολλές παραλλαγές, οι οποίες όμως έχουν όλες στο επίκεντρό τους την μεταμόρφωση του ήρωα) δεν είναι απλά ένα νούμερο. Είναι το σχήμα αφήγησης, που αξιοποιεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τα διάφορα “σημεία πίεσης” μέσα στη ιστορία, που φέρνουν τον ήρωα αντιμέτωπο με τον χειρότερό του φόβο/ελάττωμα (βασισμένο στο τραύμα του και στο παρελθόν του) και τον ωθούν να αντιληφθεί την ανάγκη να αλλάξει και να νικήσει τον φόβο του. Είναι το σχήμα μυθοπλασίας που ακολουθεί την αρχέτυπη ανάγκη του ανθρώπου να αναλάβει μια πρόκληση την οποία δεν μπορεί να αντιμετωπίσει αν δεν ξεπεράσει τον εαυτό του. Να βρει αυτό που ψάχνει, αφού πριν φτάσει στην συνειδητοποίηση ότι πρώτα πρέπει να το βρει μέσα του, και και μετά στον εξωτερικό κόσμο. Πολλοί λένε ότι υπάρχουν 7 είδη ιστοριών. Εγώ πιστεύω ότι υπάρχει μόνο μια και αυτή είναι που μόλις ανέφερα. Όλες οι ιστορίες αυτό δεν είναι; Στην ουσία δηλαδή, η μυθοπλασία βασίζεται πάνω στην απαρχή της υπαρξιακής αναζήτησης για ένα καλύτερο εαυτό μέσω της υπέρβασης.
Stranger Things GIF by NETFLIX – Find & Share on GIPHY
See What’s Next in entertainment and Netflix original series, movies, TV, docs, and comedies. You can stream Netflix anytime, anywhere, on any device.
Η κύρια στιγμή που ασκείται η πίεση αυτή στον ήρωα, είναι το crisis ή low point, στο τέλος του δεύτερου act γενικά (τέλος του τρίτου act για την τηλεόραση) όπως αναφέρεις κι εσύ, και οδηγεί στη κλιμάκωση (climax) της ιστορίας όπου ο ήρωας χρησιμοποιεί αυτό που έμαθε, με αποκορύφωμα το σημείο της κρίσης, για να εναντιωθεί στον αντίπαλο του. Στον πιλότο του ST είναι όταν η παρέα των παιδιών ξεπερνούν τον φόβο τους και συνειδητοποιούν οτι ο Will Byers θυσιάστηκε στο Dungeon & Dragons, που έπαιζαν την προηγούμενη μέρα, έτσι και αυτοί θα κάνουν το ίδιο, πηγαίνοντας να τον ψάξουν στο δάσος. Αψηφώντας τον νόμο και την προειδοποίηση που τους έδωσε ο σερίφης Hopper. Χωρίς αυτήν την συνειδητοποίηση, η οποία συμπτωματικά, αλλά όχι και τόσο, πηγάζει μέσα από την σοφία που άντλησαν από το αγαπημένο τους επιτραπέζιο παιχνίδι και το δέσιμο μεταξύ τους, αφού το κύριο theme της σειράς είναι η μάχη ανάμεσα στη φαντασία και στον πραγματικό κόσμο και επιπρόσθετα η φιλία. Σε αυτό το σημείο είναι πάντα μια καλή στιγμή να φωτιστεί το theme της σειράς. Το theme είναι που πρέπει να αγκαλιάσει ο ήρωας και να το κάνει πράξη στο σημείο της κρίσης. Για αυτό είναι τόσο σημαντικό το σημείο αυτό στην μυθοπλασία.
Season 2 Dustin GIF – Find & Share on GIPHY
Discover & share this Dustin GIF with everyone you know. GIPHY is how you search, share, discover, and create GIFs.
Φ. Δ. Πάντως όταν η δομή είναι δυνατή, μπορεί να κρατήσει πάνω της και τους πιο διστακτικούς θεατές ακόμα και αν τους πετάνε έξω άλλα πράγματα (όπως το θέμα, η σκηνοθετική ματιά, η συνολική διαπραγμάτευση). Γενικότερα μου φάνηκε ανώριμο και ρηχό ιδεολογικά το Stranger Things, αλλά δεν τολμώ να πω κάτι για τη δομή του.
Γ. Σ. Ναι, γιατί το ST είναι ένα καλοσχεδιασμένο συνονθύλευμα ειδών αφήγησης και αναφορών σε μια άλλη εποχή. Είναι φτιαγμένο για να είναι ανώριμο και ρηχό αλλά με τον δικό του Αμερικάνικο πατροπαράδοτο τρόπο. Καθώς περνούν τα seasons αν παρατηρήσεις στην σειρά η ανάγκη για να κλείσει το μάτι στην νοσταλγία των 80’s γίνεται πιο βασανιστική, ίσως και σε βάρος της ιστορίας. Τέλος, το ST δεν είναι μια σειρά που έκανε θραύση γιατί είχε το βάθος η το γράψιμο του The Wire ή του Mad Men αλλά γιατί είναι ένα σχεδόν αριστουργηματικά σχεδιασμένο τηλεοπτικό προϊόν.
*ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Writer’s Talk: Η σειρά Barry του ΗΒΟ ως υπόδειγμα δραματουργικής δομής για τηλεόραση.
