“Η εποχή της Μελισσάνθης” είναι το κατ’ εξοχήν αυτοβιογραφικό έργο του Μάνου Χατζιδάκι, το οποίο ο ίδιος θεωρούσε πολύ σημαντικό γι’ αυτόν.
Θέμα του η απελευθέρωση από τη Γερμανική Κατοχή, για την οποία γράφει ο συνθέτης στο τέλος του σημειώματος του για το έργο:
Μια απελευθέρωση που έκρυβε μέσα της έναν θανατερό συμβιβασμό, την βία και την ενοχή, την προδοσία και την χωρίς γιατρειά τραυματισμένη ελευθερία. Μια απελευθέρωση που δεν πρόλαβε να γίνει λαϊκή. Την κατάγραψαν μ’ ευκολία εθνική, και την γιορτάζουν στα Δημαρχεία και τις Νομαρχίες. “Σου σπάσανε τα κόκκαλα τ’ ασθενικά παιδιά μας”, αναστροφή του Σολωμικού “Απ’ τα κόκκαλα βγαλμένη των ελλήνων τα ιερά”.
Αυτοί οι εθνικού περιεχομένου στίχοι περιλαμβάνονται στο τελευταίο τραγούδι του έργου, που φέρει τον τίτλο Η λησμονημένη. Σκέπτομαι τώρα πως ένα χρόνο μετά την Απελευθέρωση (1945), ο Μίλτος Σαχτούρης γράφει την δική του Λησμονημένη. Η οποία έχει μεγάλη σχέση με αυτή του Χατζιδάκι. Άλλωστε το θέμα της Μελισσάνθης άρχισε να απασχολεί τον συνθέτη από το 1945. Ωστόσο, η πρώτη εικόνα του έργου σχηματίζεται το 1965, όταν ο Χατζιδάκις γράφει το ποίημα “Η Εποχή της Μελισσάνθης”, που περιλαμβάνεται στην ποιητική συλλογή Μυθολογία.
Η ΛΗΣΜΟΝΗΜΕΝΗ VI
Η λησμονημένη είναι ο στρατιώτης που σταυρώθηκε
η λησμονημένη είναι το ρολόγι που σταμάτησε
η λησμονημένη είναι το κλωνάρι που άναψε
η λησμονημένη είναι η βελόνα που έσπασε
η λησμονημένη είναι ο επιτάφιος που άνθισε
η λησμονημένη είναι το χέρι που σημάδεψε
η λησμονημένη είναι η πλάτη που ανατρίχιασε
η λησμονημένη είναι το φιλί που αρρώστησε
η λησμονημένη είναι το μαχαίρι που ξαστόχησε
η λησμονημένη είναι η λάσπη που ξεράθηκε
η λησμονημένη είναι ο πυρετός που έπεσε
Ο Μίλτος Σαχτούρης είχε πει σε συνέντευξή του: “Στο Μαρούσι, προ πολλών ετών, ένας τσαγκάρης με γνώσεις Δ’ Δημοτικού διάβαζε τη «Λησμονημένη» κι έκλαιγε εξηγώντας μου πως είναι ερωτικό ποίημα – αυτό που είναι από τα πλέον δύσκολά μου. Πάντα ορισμένοι με μια ευαισθησία αλλιώτικη, που έχουν ανάγκη την ποίησή μου, θα με καταλαβαίνουν.” Δύο χρόνια μετά την “Λησμονημένη”, το 1947, ο Χατζιδάκις, που είχε καταλάβει από νωρίς την περίπτωση Σαχτούρη, μελοποιεί τα Δύο ναυτικά τραγούδια, σε ποίηση του άγνωστου τότε Μίλτου Σαχτούρη.
Το τραγούδι, που στην ηχογράφηση ερμηνεύει η Μαρία Φαραντούρη, μαζί με την χορωδία του Τρίτου Προγράμματος, την Παιδική Χορωδία Ροτόντας Θεσσαλονίκης, στρατιωτική μπάντα και ορχήστρα, τελειώνει με το αρχικό μουσικό θέμα του Εθνικού Ύμνου (μελοποίηση Μάντζαρου). Ο συσχετισμός που επιδιώκει ο συνθέτης είναι προφανής…
Σε κάθε περίπτωση πρόκειται για ένα τραγούδι εθνικού περιεχομένου.
Ο έχων ώτα ακούειν, ακουέτω…
Η λησμονημένη – Φλέρυ Νταντωνάκη
Μουσική – στίχοι: Mάνος Χατζιδάκις, Ηχογράφηση απο το σπίτι του Μάνου Χατζιδάκι στη Νέα Υόρκη το 1970.
Μικρή λησμονημένη;
Ακολουθεί η επίσημη ηχογράφηση:
Μαρία Φαραντούρη & Χορωδία του Τρίτου – Η λησμονημένη – Official Audio Release
Youtube Subscribe: https://goo.gl/814dsM Βρείτε τον Μάνο Χατζιδάκι από τον δίσκο Η Εποχή της Μελισσάνθης στα: iTunes: http://apple.co/2CJMhVM Google Play: http://bit.ly/2p1h7Yf YouTube Playlist: https://goo.gl/Yx8bQ1 Spotify: http://spoti.fi/2oV3M3D Deezer: http://bit.ly/2BPWzXK Ξεπερνώντας τα 50 χρόνια ελληνικής μουσικής ιστορίας, στο κανάλι Ελληνικό Τραγούδι βρίσκονται σημαντικές στιγμές του ελληνικού τραγουδιού από τα ’60s έως και σήμερα, με συμπράξεις σπουδαίων τραγουδιστών, συνθετών και στιχουργών που άφησαν εποχή.
Τέτοια πράγματα δεν γράφονται ούτε τραγουδιούνται πια στον τόπο μας.
Ας τ’ ακούσουν εκείνοι που περνιούνται για καλλιτέχνες σήμερα, την εποχή της απαξίας.