Δημήτρης Καβατζικλής
Ο Βλαντίμιρ Σαμοΐλοβιτς Χόροβιτς ήταν Oυκρανός κλασικός πιανίστας και συνθέτης. Η τεχνική του, το ύφος του και το ευρύ ρεπερτόριό του τον καθιστούν ως έναν από τους σημαντικότερους πιανίστες του 20ού αιώνα.
Γεννήθηκε στο Κίεβο της τότε Ρωσικής Αυτοκρατορίας το 1903 και ξεκίνησε τα πρώτα του μαθήματα μουσικής πολύ μικρός με τη μητέρα του, επίσης πιανίστρια. Στα πρώτα του ρεσιτάλ στη Ρωσία -επικρατούσε εμφύλιος πόλεμος- συχνά αμειβόταν με ψωμί, βούτυρο και σοκολάτα αντί χρημάτων. Μέσα σε ένα χρόνο (1922-1923) έπαιξε σε 23 συναυλίες με 11 διαφορετικά προγράμματα. Παρά την επιτυχία του ως πιανίστας, ο ίδιος έλεγε πως ήθελε να γίνει συνθέτης και πως έδινε συναυλίες μόνο και μόνο για να βοηθήσει την οικογένειά του.
Το 1925 περνάει τα σύνορα για να συνεχίσει τις σπουδές του, με χρήματα που είχε κρύψει (λαθραία) στις σόλες των παπουτσιών του. Το 1928, κάνει το ντεμπούτο του στις ΗΠΑ, στο περίφημο Κάρνεγκι Χωλ. Το 1933 συνεργάζεται για πρώτη φορά με τον Αρτούρο Τοσκανίνι και αυτή η συνεργασία έμελλε να γίνει ισόβια, στη σκηνή και σε ηχογραφήσεις. Το 1944 έλαβε την αμερικανική υπηκοότητα.
Παρά το εκστασιασμένο του κοινό, ολοένα και έδειχνε αβέβαιος· σε αρκετές περιπτώσεις χρειάστηκε να τον οδηγήσουν με τη βία στη σκηνή, ενώ συχνά ακύρωνε τις εμφανίσεις του.
Το τηλεοπτικό του ντεμπούτο πραγματοποιήθηκε από το Κάρνεγκι Χωλ την 1η Φεβρουαρίου 1968 και μεταδόθηκε σε μαγνητοσκόπηση από το δίκτυο CBS στις 22 Σεπτεμβρίου του ιδίου έτους:
Horowitz – The 1968 TV Concert
0:54 Chopin Ballade in G minor Op.23 10:15 Chopin Nocturne in F minor Op.55 15:56 Chopin Polonaise in F shape minor Op.44 26:47 Scarlatti Sonata K380 30:01 S…
Το 1926 ηχογραφεί σε κυλίνδρους (από τα πρώτα ευρήματα καταγραφής ήχου) μουσική για πιάνο, σε στούντιο στη Γερμανία. Από τότε ξεκινάει μια πλούσια σειρά ηχογραφήσεων οι περισσότερες βραβευμένες (στούντιο, τηλεόραση, ζωντανές συναυλίες, ντοκυμανταίρ). Πλέον όλες οι ηχογραφήσεις του Χόροβιτς διατίθενται σε CD.
Ήταν παντρεμένος με την κόρη του Τοσκανίνι, Βάντα. Εκείνος Εβραίος ενώ η Βάντα Καθολική. Ο ένας δεν μιλούσε τη γλώσσα του άλλου, κι έτσι η επικοινωνία γινόταν στα γαλλικά. Απέκτησαν ένα παιδί που έπεσε θύμα υπερβολικής δόσης ναρκωτικών· ακόμη παραμένει αδιευκρίνιστο αν πέθανε από ατύχημα ή ήταν απόπειρα αυτοκτονίας.
Οι ψυχιατρικές συνεδρίες και οι θεραπείες με ηλεκτροσόκ
Παρά το έγγαμο του βίου του, υπήρχαν έντονες φήμες για τον ομοφυλοφιλικό του προσανατολισμό. Ο Αρτούρ Ρούμπινστάιν είχε πει «όλοι τον γνώριζαν και τον δεχόντουσαν ως ομοφυλόφιλο», ενώ ο πιανίστας David Dubal στα απομνημονεύματά του αναφέρει πως ο ογδοντάρης Χόροβιτς δεν ήταν σεξουαλικά ενεργός, αλλά «δεν υπήρχε αμφιβολία για την δυνατή έλξη του από το ανδρικό σώμα, κάτι που του δημιουργούσε ανησυχία σε όλη του τη ζωή». Ο Ντουμπάλ διακρίνει τον υφέρποντα ερωτισμό στην ερμηνεία του Χόροβιτς, κάτι που προδίδει τα σεξουαλικά του ένστικτα. Ο ίδιος ο Χόροβιτς αρνήθηκε τον χαρακτηρισμό, χαριτολογώντας «υπάρχουν τρία είδη πιανιστών: Εβραίοι πιανίστες, ομοφυλόφιλοι πιανίστες, και κακοί πιανίστες».
Στη δεκαετία του 1940 ο Χόροβιτς άρχισε ψυχιατρικές συνεδρίες, οι οποίες, σύμφωνα με πηγές, αποτέλεσαν απόπειρα διόρθωσης του σεξουαλικού του προσανατολισμού. Όπως είναι γνωστό τέτοιου είδους «θεραπείες» όχι μόνο δε δουλεύουν αλλά δημιουργούν μεγαλύτερα ψυχικά προβλήματα. Το ίδιο και η αγωνιώδης προσπάθεια του να κρύψει/πολεμήσει κάποιος το ποιος είναι.
Στις επόμενες δεκαετίες του 1960 και 1970, νέες θεραπείες με ηλεκτροσόκ έλαβαν χώρα, αυτή τη φορά για την καταπολέμηση μείζονος καταθλιπτικής διαταραχής…
Το 1982 πια, ο Χόροβιτς άρχισε την πρόσληψη αντικαταθλιπτικών, κάτι που συνδύασε με την κατανάλωση αλκοόλ. Συνέπεια όλων αυτών ήταν η σταδιακή παρακμή της εκτελεστικής του δυνατότητας. Οι συναυλίες του 1983 στις ΗΠΑ και την Ιαπωνία μαρτυρούν τα κενά μνήμης και την έλλειψη ελέγχου. Σε άρθρο Iάπωνα κριτικού, μάλιστα, ο Χόροβιτς παρομοιάζεται με «πολύτιμο αλλά ραγισμένο αγγείο». Για τα επόμενα δύο χρόνια, οι δημόσιες συναυλίες διακόπηκαν.
Έφυγε στις 5 Νοεμβρίου 1989.
Ντοκιμαντέρ που γυρίστηκε στο σπίτι του το 1985
[HD] Vladimir Horowitz – The Last Romantic
Best quality possible for an 1985 film. The Last Romantic is a documentary filmed within the home of concert pianist Vladimir Horowitz. The film contains mai…
*ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
ΚΟΥΙΖ: Μπορείς να ξεχωρίσεις τους διάσημους συνθέτες κλασικής μουσικής;
