Μικροπράγματα
Γράφει ο Χρήστος Βρεττός
Αυτή τη στιγμή βρίσκομαι στη Μαδρίτη όπου και εξελίσσεται η 25η σύνοδος του ΟΗΕ για το κλίμα, γνωστή και ως COP25. Κατέβηκα με άλλους τέσσερις συμφοιτητές από τη Στοκχόλμη με τραίνο στα πλαίσια της καμπάνιας #railtothecop που καλεί τον κόσμο να αποφύγει τα ταξίδια με αεροπλάνο, λόγω της μεγάλης περιβαλλοντικής τους επιβάρυνσης.
Τη σύνοδο θα φιλοξενούσε αρχικά η Χιλή, αλλά χρειάστηκε να ακυρώσει ως αποτέλεσμα των εκτεταμένων διαδηλώσεων κατά των νεοφιλελεύθερων πολιτικών της κυβέρνησης Πινιέρα. Η προεδρία παραμένει στα χέρια της Χιλής, με την Ισπανία να παρέχει λογιστική υποστήριξη. Παρά τις καλοπροαίρετες προσπάθειες της Ισπανικής Κυβέρνησης για την ομαλή διεξαγωγή της Συνόδου, η ένταση είναι αισθητή στην ατμόσφαιρα: κατά την εναρκτήρια τελετή συνειδητοποιούμε πως ο Πινιέρα δεν θα εμφανιστεί, αλλά θα τον εκπροσωπήσει η υπουργός περιβάλλοντος Καρολίνα Σμίντ. Σε εμφάνισή του σε βίντεο ο Πινιέρα μας ενημερώνει πως δεν κατάφερε να παρευρεθεί καθώς πρέπει να μείνει πίσω και να αντιμετωπίσει το «κύμα εγκληματικής βίας» που έχει συνεπάρει τη χώρα του. Το κοινό, που συνήθως χειροκροτεί διπλωματικά στο τέλος κάθε ομιλίας, τον γιουχάρει.
Έτσι αρχίζει λοιπόν το COP25, στο οποίο παρευρίσκονται κυβερνητικοί εκπρόσωποι από ολόκληρο τον κόσμο για να διαπραγματευτούν τις τελικές λεπτομέρειες για την συμφωνία του Παρισιού. Δηλαδή το εγχειρίδιο κανόνων που θα διασφαλίσει ότι η παγκόσμια αύξηση της θερμοκρασίας δεν θα ξεπεράσει τους 1,5-2οC. Η σύνοδος λαμβάνει χώρα υπό το φως μίας σειράς εκρηκτικών εκθέσεων από διακυβερνητικούς οργανισμούς που δημοσιεύθηκαν πρόσφατα. Συγκεκριμένα το Emissions Gap Report, που προειδοποιεί για το μεγάλο χάσμα ανάμεσα στο τι πρέπει να κάνουμε και στο τι κάνουμε στην πραγματικότητα, με ιδιαίτερη έμφαση στις χώρες που ανήκουν στο G20. Αλλά ιδιαίτερη αίσθηση προκαλεί και η έκθεση του Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC) για τους ωκεανούς, βάσει της οποίας αν συνεχίσουμε να εκπέμπουμε με τους σημερινούς ρυθμούς η άνοδος της στάθμης των ωκεανών θα απειλήσει άμεσα έως και 1 δισεκατομμύριο ανθρώπους μέχρι το 2050, ενώ προβλέπεται να κοστίσει τρισεκατομμύρια στην παγκόσμια οικονομία.
«Βρισκόμαστε σε μία κρίσιμη συγκυρία για το μέλλον της ανθρωπότητας», δηλώνει ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ, στην εναρκτήρια εκδήλωση της Συνόδου. Ο κόσμος σείεται από περιβαλλοντικές και κοινωνικές κρίσεις (που είναι άρρηκτα συνδεδεμένες μεταξύ τους). Δεν βρίσκεται μόνο η Χιλή σε κοινωνική αναταραχή. Μεγάλες διαδηλώσεις εκτυλίσσονται και στο Χόνγκ Κόνγκ, στη Βολιβία, στην Αϊτή, στο Ιράκ, στο Ιράν στον Λίβανο και στο Εκουαδόρ. Γι’ αυτό και ένα από τα βασικά θέματα που θα συζητηθούν καθ’ όλη τη διάρκεια των δύο εβδομάδων της Συνόδου, είναι η κοινωνική διάσταση της κλιματικής κρίσης.
-Πώς θα εξασφαλίσουμε μία Δίκαιη Μετάβαση από τα ορυκτά καύσιμα σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, με βασικό πυλώνα την προστασία και αποκατάσταση των εργατών και των οικογενειών τους;
-Πώς θα δημιουργήσουμε μηχανισμούς διεθνής συνεργασίας για την αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης που θα προκαλέσει η κλιματική αλλαγή;
-Πώς θα διασφαλίσουμε την προστασία ευάλωτων κοινωνικών ομάδων, ως βασική αρχή, κατοχυρωμένη σε κάθε πολιτική για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής;
Ο βασικός σκοπός αυτής της Συνόδου είναι να αυξήσει την παγκόσμια φιλοδοξία για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Ήδη τα Νησιά Μάρσαλ ανακοίνωσαν πως θα αυξήσουν τους στόχους τους. Ο σκοπός αυτής της κίνησης ήταν κυρίως συμβολικός, από μία χώρα που ευθύνεται για λιγότερο από 0,00001% των παγκόσμιων εκπομπών άνθρακα. «Είμαστε σαν θανατοποινίτες, αλλά δεν θα σταματήσουμε να πολεμάμε. Αν μπορούμε να το κάνουμε εμείς, μπορείτε να το κάνετε και εσείς», δήλωσε η Πρόεδρος των Νησιών Χίλντα Χέινε, από βίντεο-μετάδοση σε μία αίθουσα γεμάτη από κυβερνητικούς εκπροσώπους.
Η Σύνοδος έχει κατακλυστεί από νέους, ίσως περισσότερους από κάθε άλλη Σύνοδο για το κλίμα στο παρελθόν. Οι νέοι, είτε με ακτιβιστικές παρεμβάσεις, είτε με διπλωματία θα προσπαθήσουν να πιέσουν τις κυβερνήσεις τους να δράσουν. Γεωπολιτικά συμφέροντα, greenwashing από πολυεθνικές και κυβερνήσεις, αντιμαχίες, κωλυσιεργίες, παθιασμένες ομιλίες και κοσμικές φωτογραφίσεις. Αυτές οι δύο εβδομάδες αναμένεται να είναι γεμάτες οργή, απογοήτευση, ενέργεια και ενθουσιασμό.
Το μόνο που είναι σίγουρο είναι πως αυτή η Σύνοδος για το κλίμα είναι κρίσιμη. Πρέπει να παραμείνουμε σε επαγρύπνηση. Τα μάτια του κόσμου (πρέπει να) είναι στραμμένα στη Μαδρίτη.
Θα ανεβάζω καθημερινά ενημερώσεις στο Instagram: @chris.vrettos και @theclimatecollective Εγγραφείτε επίσης στις ενημερώσεις του Climate Action Network. Θα ήθελα να ευχαριστήσω το Interrail.eu, που υποστήριξε εμένα και την ομάδα μου για τη μεταφορά μας στη Μαδρίτη.
