Δημήτρης Καβατζικλής
Ο Robin Bailey, λέκτορας ψυχολογικών θεραπειών στο Πανεπιστήμιο του Central Lancashire, υποστηρίζει πως η προσπάθεια “καταστολής της σκέψης” μπορεί να αυξήσει την επικράτηση σκέψεων στο μυαλό μας που κανονικά προσπαθούμε να αγνοήσουμε. Δεν θα είναι ποτέ εύκολο να αποβάλουμε εντελώς κάποιες σκέψεις και πιθανότατα πολλές από αυτές δεν θα μας προκαλέσουν κανένα πρόβλημα, ειδικά αν πρόκειται για απλά ζητήματα της καθημερινότητας. Τι γίνεται όμως όταν πρόκειται για σοβαρά ζητήματα όπως η προσπάθεια να κόψουμε μια κακή συνήθεια – όπως το κάπνισμα, το ποτό και ο τζόγος;
Μελέτες έχουν δείξει ότι η καταστολή της σκέψης σε αυτές τις περιπτώσεις μπορεί να είναι επιζήμια για την υγεία ενός ατόμου. Έρευνα που δημοσίευσε ένα περιοδικό διατροφής το 2008 έδειξε ότι τόσο οι άνδρες όσο και οι γυναίκες έτρωγαν περισσότερη σοκολάτα αφού αποφάσισαν να μην σκέφτονται το γλυκό για πέντε λεπτά. Τα αποτελέσματα προέκυψαν από μια μελέτη στην οποία συμμετείχαν 134 άντρες και γυναίκες, οι οποίοι κλήθηκαν είτε να εκφράσουν είτε να καταστείλουν τις σκέψεις τους για την κατανάλωση σοκολάτας. Αυτοί που εμπόδισαν τις σκέψεις τους έφαγαν τελικά περισσότερο από αυτούς που δεν το έκαναν.
Με απλά λόγια: όσο περισσότερο προσπαθούμε να αγνοήσουμε κάτι, τόσο πιο πολύ το σκεφτόμαστε, με αποτέλεσμα να μας γίνεται εμμονή.
Παρόμοια αποτελέσματα έχουν βρεθεί και σε μελέτες σχετικά με το κάπνισμα και τη σεξουαλική επιθυμία που δείχνουν ότι η καταστολή της σκέψης κερδίζει πάντα. Πώς μπορούμε όμως να καταπολεμήσουμε αυτή την αίσθηση όταν προσπαθούμε να απαλλαγούμε από μια κακή συνήθεια; Ένας τρόπος αντιμετώπισης της είναι η μεταγνωστική θεραπεία και η τεχνική της “αποστασιοποιημένης ενσυνειδητότητας ” που αναπτύχθηκε από τον Adrian Wells του Πανεπιστημίου του Μάντσεστερ και σημαίνει ότι πρέπει να γνωρίζουμε τις σκέψεις μας χωρίς να τις αναλύουμε υπερβολικά και χωρίς να τις επανεξετάζουμε συνεχώς με την ελπίδα ότι τελικά θα εξαφανιστούν και θα γίνουν μέρος του υποσυνείδητου.
Ο Wells εξήγησε περαιτέρω την “αποστασιοποιημένη ενσυνειδητότητα “: “Με τον όρο ενσυνειδητότητα νοείται η επίγνωση των σκέψεων, δηλαδή η ειδική συνειδητοποίηση και η δυνατότητα να διακρίνουμε μια αρνητική σκέψη από μια επακόλουθη ανησυχία ή ανταπόκριση σε αυτή την σκέψη. Με τον όρο αποστασιοποίηση, εννοούμε να σταματάμε ή να αποσυνδέουμε οποιαδήποτε απάντηση σε αυτήν τη σκέψη και με έναν πιο βαθύ τρόπο να βιώνουμε τον εαυτό μας ως ξεχωριστό από μια σκέψη ως απλό παρατηρητή αυτού”.
Σίγουρα η εγκατάλειψη μιας κακής συνήθειας δεν είναι πάντα εύκολη, καθώς το σώμα μας έχει εξαρτηθεί από τη διέγερση που μας προσφέρει, αλλά η απόφαση να μην προσπαθούμε να διαγράφουμε τελείως τις αρνητικές σκέψεις από το μυαλό μας μπορεί να είναι ένα εξαιρετικό μέρος για να ξεκινήσουμε το ταξίδι.
