Άρης Δημοκίδης
Μέχρι το 1983 που άνοιξε το De Facto στη Διαγώνιο, η Θεσσαλονίκη είχε μόνο τα κλασικά μπαράκια, όπως το Λούκι Λουκ και το Berlin, τα οποία άνοιγαν μόνο βράδυ. Το De Facto έγινε γνωστό ως το πρώτο μπαρ της πόλης που άνοιγε απ’ το πρωί (αλλά είχε κι άλλες πρωτιές, απ’ το ότι ήταν το πρώτο μαγαζί που έκανε καπουτσίνο στη Θεσσαλονίκη, μέχρι τον ελληνικό καφέ σε αυτοσχέδια χόβολη και τα αναψυκτικά Έψα από τον Βόλο.)
Κυρίως όμως είχε (και έχει) το αβαντάζ να είναι δύο διαφορετικά μαγαζιά. Την ημέρα μάζευε και μαζεύει ακαδημαϊκούς, εικαστικούς, ηθοποιούς, συγγραφείς κ.α., αλλά η νύχτα ανήκε και ανήκει περισσότερο στη νεολαία. Μίλησα με τους ανθρώπους του, επιχειρώντας να ανασυνθέσω την ιστορία του…
Ήταν ένα είδος γιάφκας τα χρόνια της δικτατορίας, πριν γίνει καφέ. Ο Ηλίας Πετρόπουλος κοιμόταν εδώ σ’ ένα ράντσο όταν έγραψε το «Ρεμπέτικο». Δίπλα, στο υπόγειο, έμενε ο Τσιτσάνης.
-Ήταν στέκι διανοούμενων από παλιά;
Ναι. Είχαν και τις σταθερές θέσεις τους. Ένας από τους πελάτες που είχε το σκαμπώ του εκεί στη γωνία του μπαρ ήταν ο εικαστικός Αλέξης Ακριθάκης. Τώρα τελευταία ερχόταν ο νυν Πρόεδρος του Κ.Θ.Β.Ε. Άρης Στυλιανού μαζί με τον σπουδαίο Δημήτρη Μαρωνίτη.
Ηθοποιοί και σκηνοθέτες το είχαν σαν στέκι και από παραστάσεις του Κ.Θ.Β.Ε και απ’ όσες ερχόταν από Αθήνα. Ο Ναουμίδης δούλευε εδώ. Ήταν φίλος με πολλούς ηθοποιούς και σκηνοθέτες. Με την Σχολή Καλών Τεχνών υπήρχε επίσης μια καλή σχέση. Ο Φώτης Λαππάς, ο Αδαμάκος, ο Λαζόγκας, ο Νίκος Κρυωνίδης, το έχουν ακόμα σαν στέκι το μαγαζί. Άλλωστε στα μέσα της δεκαετίας του ’80 ήταν πολύ λίγα τα μαγαζιά. Σε όλο το ιστορικό κέντρο είχε 3-4 μαγαζιά. Τώρα έχει 35 μόνο εδώ στη διασταύρωση.
-Η ταμπέλα είναι ίδια εδώ και πολλά χρόνια. Είναι άραγε απ’ την αρχή έτσι;
Ναι, γιατί την είχε ένας από τους συνεταίρους που είχε εργαστήριο με φωτεινές επιγραφές εδώ δίπλα. Το μαγαζί έχει κρατήσει τον αρχικό του χαρακτήρα του σε όλες τις ανακαινίσεις, δεν έχει πάρει αυτές τις λούξ, τις ψεύτικες μορφές.
-Είχα ακούσει πως ο χώρος ήταν ένα είδος γιάφκας τα χρόνια της δικτατορίας, πριν γίνει καφέ.
Ισχύει… Πολλά συνέβαιναν εδώ, αλλά και εδώ γύρω. Ο Ηλίας Πετρόπουλος κοιμόταν εδώ σ’ ένα ράντσο όταν έγραψε το «Ρεμπέτικο». Δίπλα, στο υπόγειο, έμενε ο Τσιτσάνης, ο οποίος εδώ απέναντι είχε το περίφημο Ουζερί του.
Στις 23 Νοεμβρίου του 1983 πραγματοποιήθηκαν τα εγκαίνια. Ο Τάσος Καζλάρης προχώρησε τελικά στο νέο ξεκίνημα μαζί με τους Δημήτριο Μπίρδα και την Λίτσα Tατόγλου. Το όνομα προέκυψε από την διχογνωμία των συνέταιρων που τελικά πήραν την απόφαση να το ονομάσουν με τη λατινική φράση “De Facto” που σημαίνει “εκ των πραγμάτων”. #
-Δεν είναι πολλά τα καφέ μπαρ που αντέχουν 35 χρόνια, πόσο μάλλον και με την κρίση…
Έχουν κλείσει σημαντικά μαγαζιά, το Μικρό Καφέ, το Λούκι Λουκ, πολλά… Από αυτά που είχαν παρόμοια ηλικία με εμάς δεν έχει μείνει κανένα. Δεν θέλαμε, για συναισθηματικούς λόγους, να μπει τελεία. Τα τελευταία 8 χρόνια το μαγαζί ζει από μας. Δουλεύουμε οι ίδιοι και προσπαθούμε τον κόσμο που έρχεται να τον κάνουμε να ξανάρθει. Είναι ανθρωποκεντρικό το μαγαζί. Χωρίς να υπάρχει ένα “υπερβολικά φιλικό” σέρβις, αλλά ένα απλό και τυπικό. Η οικειότητα έρχεται από μόνη της, γι΄αυτό και πάρα πολλοί άνθρωποι νιώθουν άνετα να ‘ρθούνε και μόνοι τους γιατί ξέρουν ότι μπορεί να συναντήσουν και κάποιον γνωστό.
-Η μουσική τι ρόλο έχει παίξει αυτά τα 35 χρόνια;
Μεγάλο, αν και μέχρι πριν από καμιά 20ετία είχαμε Dj μόνο τα βράδια του Σ/Κ. Όταν, προς το τέλος της δεκαετίας του ’90 οι παλιοί θαμώνες είχαν μεγαλώσει και το βράδυ είχε λιγότερο κόσμο, αποφασίσαμε να βάλουμε Dj καθημερινά. Και σχεδόν αναγεννηθήκαμε. Ο Γιώργος Βλυσίδης, τεράστιος γνώστης της μουσικής, έφερε ένα τόνο ανανέωσης και τώρα έρχονται όλες οι ηλικίες, πράγμα που μας αρέσει πολύ. Μπορεί ο ένας να είναι δικαστικός και ο άλλος αναρχοαυτόνομος, αλλά θα βρει ο καθένας το χώρο του.
Τα τελευταία χρόνια θεωρώ ότι ένα από τα ατού του μαγαζιού είναι η βραδινή ζώνη. Οι επιλογές του Γιώργου και τα παιδιά που έρχονται κατά καιρούς να παίξουν μουσική είναι ένας κι ένας. Και η Έλενα Αγγελίδου παίζει την τελευταία πενταετία. Δεν μπορεί κάποιος να φανταστεί ότι εδώ μέσα ακούγονται κάποια είδη μουσικής κι όμως ακούγονται. Από πειραματική ηλέκτρο μέχρι πολύ dark. Ποτέ όμως με έναν τρόπο επιτηδευμένο. Ήταν παιδιά που το ψάχνανε και παίζαν μουσικές, που κάποιες εξ αυτών ακουγόταν αργότερα και στα ραδιόφωνα…
*Ζήτησα να μου πουν μερικούς απ’ τους θαμώνες του μαγαζιού που πέρασαν από εδώ τα τελευταία 35 χρόνια. Η λίστα είναι τεράστια.
Κάποιοι ήταν Θεσσαλονικείς που ήταν σχεδόν κάθε μέρα εδώ, άλλοι Αθηναίοι που περνούσαν μια βόλτα όταν βρίσκονταν στην πόλη, κι άλλοι ξένοι που βρέθηκαν στην πόλη για παρουσιάσεις ή για το Φεστιβάλ Κινηματογράφου.
Κατερίνα Γώγου (ηθοποιός), Ίαν Ράτκιν (συγγραφέας), Θανάσης Βαλτινός (συγγραφέας), Γιάννης Κόττης (ζωγράφος), Ναγκίσα Οσίμα (σκηνοθέτης), Δημήτρης Καμπερίδης (ηθοποιός), Παύλος Πετρίδης (ιστορικος καθ. πανεπ.), Λυδία Φωτοπούλου (ηθοποιός), Γιώργος Γκολφίνος (ζωγράφος), Γεράσιμος Βώκος (καθηγητής φιλοσοφ.), Γιάννης Δαλιανίδης (σκηνοθέτης), Νίκος Παπάζογλου (μουσικός), Μανώλης Ρασούλης (μουσικός) , Ελευθερία Αρβανιτάκη (τραγουδίστρια), Γιώργος Χατζημιχάλης (ζωγράφος), Δημήτηρης Καταλειφός (ηθοποιός), Νίκος Σεργιανόπουλος (ηθοποιός), Νίκος Ξυδάκης (μουσικός) , Χρήστος Στέργιογλου (ηθοποιός), Ζήσης Παπαδημητρίου (καθ. παν.), Κώστας Βεργόπουλος, Άννα Παναγιωτοπούλου (ηθοποιός), Γιάννης Μαγκριώτης (πολιτικός), Σπύρος Βούγιας (καθ. πολ.), Άρης Προδρομίδης (καθ. πολ. Ζωγράφος), Μίμης Κοντός (καθ. Σλοής Καλών Τεχνών- ζωγράφος), Σάκης Σεφέφας (συγγραφέας), Σοφία Νικολαΐδου (συγγραφέας), Πέρης Μιχαηλίδης (σκηνοθέτης), Μιχάλης Ασλάνης (σχεδιαστής μόδας), Μάριος Τόκας (συνθέτης), Γιώργος Σκούρτης (θεατρικός συγγραφέας), Μπάμπης Τσικληρόπουλος (θεατρικός συγγραφέας), Χρήστος Στέργιογλου (ηθοποιός), Μάνια Παπαδημητρίου (ηθοποιός), Αντώνης Φραγκάκης (ηθοποιός), Κρίτων Σαλπιγκιτής ( αρχιτέκτων), Γιώργος Ακοκκαλίδης (σκιτσογράφος), Άρης Γεωργίου (αρχιτέκτων- φωτογράφος), Άρης Πετρίδης (καθ. Νομικής), Λάκης Παπαστάθης (σκηνοθέτης), Βασίλης Λέκκας (τραγουδιστής), Λυδία Κονιόρδου (ηθοποιός), Γιώργος Κατσάγγελος (φωτογρ.- καθηγητής Καλών Τεχνών), Ζήσης Βρύζας (ποδοσφαιριστής), Θόδωρος Ζαγοράκης (ποδοσφαιριστής), Γιώτης Τσαλουχίδης (ποδοσφαιριστής), Γιάννης Κυριακίδης (φωτογράφος), Σταύρος Τζήμας (δημοσιογράφος), Γιάννης Μυλόπουλος (πρύτανης), Γιάννης Παντής (γ. γραμ. υπουργείου παιδείας), Διονύσης Σαββόπουλος(μουσικός), Ν. Μαραντζίδης (καθηγητής), Βούλα Πατουλίδου (ολυμπιονίκης), Γιάννης Ιωαννίδης (προπ. Μπάσκετ), Κώστας Καζανάς (ηθοποιός), Γιώργος Κοτανίδης (ηθοποιός), Ανδρέας Νάτσιος (ηθοποιός), Μίμης Κουγιουμτζής (σκηνοθέτης), Τάκης Τσεντεμαΐδης (χαράκτης), Ακύλας Καραζήσης (ηθοποιός), Ρούλα Πατεράκη (σκηνοθέτης), Γιάννης Βούρος (ηθοποιός- πρώην πρόεδρος Κ.Θ.Β.Ε.), Κώστας Λουκάς (ζωγράφος- γκαλερίστας), Νίκη Λοϊζίδη (Ιστορικός Τέχνης- Α.Σ.Κ.Τ.) , Γιάννης Φέρτης (ηθοποιός), Κώστας Καζάκος (ηθοποιός), Μίμης Ανδρουλάκης (πολιτικός), Δημήτρης Λιγνάδης (ηθοποιός), Μ. Μαυροματάκης (ηθοποιός), Πάνος Χατζηκουτσέλης (ηθοποιός), Βασίλης Παπακωνσταντίνου (τραγουδιστής), Χάρις Αλεξίου (τραγουδίστρια), Κώστας Τσουκαλάς (καθηγητής), Βαλέρια Χριστοδουλίδου (ηθοποιός),Γιώργος Λάππας (γλύπτης), Νίκος Τουχιάς (αντιδήμαρχος πολιτισμου), Βασίλης Καλφόπουλος (αντιδήμαρχος πολιτισμού), Ρουμπίνη Βασιλακοπούλου (ηθοποιός), Μανώλης Μητσιάς (τραγουδιστής), Δέσποινα Βανδή (τραγουδίστρια), Γιώργος Κιμούλης (ηθοποιός), Αντώνης Καφετζόπουλος (ηθοποιός), Βίκυ Κουλιανού (μοντέλο), Ζαν Πιερ Λεό (ηθοποιός), Αίας Μαθιόπουλος (ηθοποιός), Στέλιος Κούλογλου (δημοσιογράφος), Χρήστος Τσολάκης (καθηγητής παν.), Άλκης Παναγιωτίδης (ηθοποιός), Γιώργος Βέλτσος (καθ. Παντείου), Δημήτρης Παπδημητρίου (συνθέτης), Αλέκος Συσοβίτης (ηθοποιός).
