Ηλίας Τουμασάτος
9 Αυγούστου 2020, και άλλη μια ιστορική εφημερίδα αφήνει (για πάντα;) την έντυπη μορφή της, μετά από πολλές περιπέτειες… Το ΕΘΝΟΣ της Κυριακής (παρά τα καλά νούμερα κυκλοφορίας και τις ωραίες περιοδικές εκδόσεις που το συνόδευαν), ακολούθησε την τύχη του καθημερινού “Έθνους” που λίγους μήνες πριν είχε αναστείλει κι αυτό την κυκλοφορία του.
Το “ΕΘΝΟΣ” κυκλοφόρησε το 1913 (στη φωτο ένα από τα πρώτα φύλλα του, από τη Βιβλιοθήκη της Βουλής), με εκδότη τον Σπ. Νικολόπουλο, και τα γραφεία του να βρίσκονται στο κέντρο της Αθήνας, στην οδό Πανεπιστημίου.
Το 1913 η Ελλάδα έβγαινε νικήτρια από τους Βαλκανικούς Πολέμους, είχε διπλασιάσει σχεδόν την έκτασή της, και, όπως ήταν αναμενόμενο, η Οθωμανική Αυτοκρατορία κατέρρεε σιγά σιγά, και όπως ήταν αναμενόμενο, το πατριωτικό συναίσθημα, εκφρασμένο μέσα από τη Μεγάλη Ιδέα, ήταν σε έξαρση. (Δεν είναι τυχαίος ο δικέφαλος αετός στο λογότυπο της εφημερίδας).
Στον κύκλο των πρώτων συνεργατών του Έθνους, πολλοί από τους οποίους υπογράφουν επωνύμως τις στήλες τους, ενώ άλλοι εξακολουθούν την παραδοσιακή τακτική της ψευδωνυμογραφίας, εντάσσονται πολλοί γνωστοί δημοσιογράφοι της εποχής πράγμα που δείχνει πόσο συγκοινωνούντα δοχεία ήταν όλες αυτές οι εκδοτικές προσπάθειες, με ολόκληρες «ομάδες» να μετακινούνται ή να εργάζονται παράλληλα από έντυπο σε έντυπο: Στο Έθνος, θα βρεθούν και οι Νικόλαος Λάσκαρης, Τίμος Μωραϊτίνης, Γεώργιος Πωπ, Κώστας Καιροφύλας, Δημήτριος Ταγκόπουλος, Μιλτιάδης Λιδωρίκης, Αχιλλέας Μαμάκης, Σπύρος Μελάς, Κωστής Μπαστιάς, Μπάμπης Άννινος. Η παλαιότερη και η νεότερη γενιά συναντιούνται – και η πρώτη παραδίδει σιγά σιγά τη σκυτάλη στους νέους χρονογράφους και ευθυμογράφους που καλούνται να υπηρετήσουν μέσα επικοινωνίας διαφορετικά, εξελιγμένα σε σχέση με εκείνα των προηγούμενων δεκαετιών, σε μια ολότελα καινούρια εποχή.
Ο εκδοτικός θρίαμβος βέβαια ήρθε για το “ΕΘΝΟΣ” τη δεκαετία του 1980, με εκδότη τον Γιώργο Μπόμπολα και διευθυντή τον Αλέκο Φιλιππόπουλο. Το ΕΘΝΟΣ σε σχήμα ταμπλόιντ, παρακολούθησε τη σαρωτική άνοδο και κυριαρχία του ΠΑΣΟΚ στη δεκαετία του 1980, και κυριάρχησε στις κυκλοφορίες πουλώντας εκατοντάδες χιλιάδες φύλλα ημερησίως, οδηγώντας και τις άλλες εφημερίδες του προοδευτικού χώρου (ΝΕΑ, Ελευθεροτυπία, Βήμα της Κυριακής) αλλά και “δεξιές εφημερίδες” (Ελεύθερος Τύπος του Άρη Βουδούρη, Απογευματινή) να γίνουν ταμπλόιντ και έγχρωμες.
Το πρωτοσέλιδο του Έθνους μετά τη νίκη του ΠΑΣΟΚ στις εκλογές του 1981
Το “Έθνος της Κυριακής” και οι “Εικόνες”, το εβδομαδιαίο περιοδικό που έβγαλε η ομάδα του Έθνους ήταν τα μεγάλα χιτ της εποχής, που αμφισβήτησαν την πρωτοκαθεδρία των “Νέων” του “Βήματος” και του “Ταχυδρόμου” που σάρωναν κυκλοφοριακά.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ ΕΠΑΝΕΚΔΟΣΗΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ “ΕΘΝΟΣ” (1981)
Στις 14 Σεπτεμβρίου του 1981 επανεκδόθηκε η εφημερίδα “Έθνος”.Στο διαφημιστικό σποτ που προβαλλόταν το φθινόπωρο του ’81 βλέπουμε και τον δημοφιλή ηθοποιό Αν…
Στη δεκαετία του ’90, μπορεί οι “Εικόνες” να έκλεισαν (είχε έρθει η εποχή της τηλεόρασης – ο Γ. Μπόμπολας συμμετείχε στο MEGA), αλλά το ‘Έθνος” έδωσε μια μεγάλη εκδοτική επιτυχία, το τηλεοπτικό ένθετο “TV Έθνος” που απογείωσε τις πωλήσεις της κυριακάτικης έκδοσης. Βέβαια οι καιροί άλλαζαν, το διαδίκτυο ερχόταν, ο μεγάλος ανταγωνισμός των εφημερίδων στις προσφορές μάλλον έκανε κακό σε όλες… Οι “Εικόνες” έγιναν ένθετο και πάλι στη σαββατιάτικη και κυριακάτικη έκδοση, αλλά η εποχή των εφημερίδων είχε μάλλον τελειώσει…
Στη δεκαετία της κρίσης το “Έθνος” έκλεισε, ξανάνοιξε και σήμερα ξανακλείνει. Ο κόσμος είναι αλλιώτικος, οι χάρτινες εκδόσεις αγοράζονται από όλο και λιγότερους αναγνώστες που προτιμούν το διαδίκτυο. Ας αναλογιστούμε όμως ότι ακόμα και στο χάος του διαδικτύου, θα πρέπει και οι αναγνώστες με κάποιον τρόπο να στηρίζουν τα μέσα που εμπιστεύονται. Οι επαγγελματίες δημοσιογράφοι (και δεν είμαι ένας απ’ αυτούς, οπότε μπορώ νομίζω να εκφραστώ ελεύθερα), ζουν από τη δουλειά τους. Που είναι δουλειά, όχι χόμπι. Επομένως, αδέλφια, καλό είναι να στηρίζουμε τις εκδοτικές προσπάθειες που εκτιμούμε, είτε στην έντυπη, είτε στην ηλεκτρονική μορφή τους.
Προς το παρόν, αντίο “Έθνος”, θα μου λείψεις.
