Μικροπράγματα
Του Παύλου Γεωργιάδη
Εφτά χρόνια και πέντε κυβερνήσεις μετά, αναδημοσιεύουμε την επιστολή που συνέταξε ο εθνοβιολόγος και ελαιοπαραγωγός Παύλος Γεωργιάδης προς τη Γερμανίδα καγκελάριο. Τη διαβάζουμε ξανά με αφορμή την επίσκεψή της στην Αθήνα, και αναρωτιόμαστε εάν έχει αλλάξει κάτι στον τόπο μας όλα αυτά τα χρόνια, και τι λείπει από το αφήγημα εξόδου της Ελλάδας από την κρίση.
Αλεξανδρούπολη, 24 Μαΐου 2012
Αξιότιμη κ. Καγκελάριε της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας,
Οι ανταποκρίσεις των ΜΜΕ της χώρας σας σχετικά με την Ελλάδα έχουν πρόσφατα κατακλυστεί από εικόνες κοινωνικής δυσαρέσκειας και ανησυχίας. Καθώς η χώρα μου εισέρχεται στο πέμπτο έτος συνεχιζόμενης ύφεσης – της μεγαλύτερης από τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο – θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σας μία άλλη Ελλάδα που αναδύεται μέσα από την κρίση.
Η Ελλάδα της διαφθοράς, της δωροδοκίας και της ανεπάρκειας, που τόσο διατυμπανίζουν τα μέσα της χώρας σας, είναι πολύ διαφορετική από την Ελλάδα που ξέρω. Η χώρα μου ήταν ιστορικά, και συνεχίζει να είναι ένας τόπος δημιουργικότητας, αλτρουισμού, πολιτισμού, εργατικότητας και σκέψης. Ενώ τα οικογενειακά εισοδήματα μειώνονται, η εφευρετικότητα αυξάνει. Και δεδομένου ότι η κρίση χτυπάει τα νοικοκυριά, οι Έλληνες για ακόμη μία φορά αναζητούν στα φυσικά προτερήματα της χώρας διέξοδο από τα οικονομικά προβλήματα.
Η αγροτική και γεωργική ιστορία της Ελλάδας είναι μοναδική. Έχουμε μεγάλη ποικιλία μικροκλιμάτων και μοναδική αγρο-βιοποικιλότητα στην οποία οποιαδήποτε καλλιέργεια μπορεί να αναπτυχθεί βιολογικά. Η ελληνική χερσόνησος αντιπροσωπεύει ένα σημαντικό επίκεντρο αγροτικής ποικιλομορφίας, και είναι ο σιτοβολώνας της ευρωπαϊκής εξέλιξης από την αρχαιότητα. Η φάβα της Σαντορίνης, παραδείγματος χάριν, καλλιεργείται από το 3500 π.Χ., και σιτάρια επιλεγμένων ποικιλιών έχουν βρεθεί σε προϊστορικές ανασκαφές που χρονολογούνται στα 9000 έτη πριν την εποχή μας. Λαμβάνοντας αυτό υπόψη, οι Έλληνες έχουμε πολύ μεγαλύτερη κληρονομιά για να προστατεύσουμε πέρα από τα αρχαιολογικά μας μνημεία.
Παρ όλες τις δυνατότητες που μας προσφέρει η γη μας, η Ελλάδα εισάγει στις μέρες μας την πλειονότητα των τροφίμων της και είμαστε ανά μέσο όρο οι δεύτεροι πιο παχύσαρκοι άνθρωποι στην Ευρώπη. Αυτές οι ανωμαλίες αποδίδονται κατά ένα μεγάλο μέρος στην Κοινή Αγροτική Πολιτική της ΕΕ, η οποία παραδοσιακά υποστηρίζει τις μεγάλης κλίμακας μονοκαλλιέργειες. Οι αποτυχίες της ΚΑΠ είχαν μια βαθιά επίδραση όχι μόνο στον διατροφικό πολιτισμό και τις γεωργικές δεξιότητές μας, αλλά και στο τοπίο της χώρας μου. Μέσα σε τρεις δεκαετίες, η Ελλάδα έχει χάσει τις περισσότερες από τις τοπικές γεωργικές ποικιλίες της και σχεδόν όλα τα προϊόντα της άνυδρης γεωργίας της έχουν μείνει εκτός αγοράς. Στην Κρήτη, ελαιόδενδρα 2000 ετών έγιναν καυσόξυλα μέσα σε λίγα χρόνια. Η ίδια περίοδος, είδε την επικράτηση μιας γενιάς αγροτών και πολιτικών που εξαρτήθηκαν εξ’ ολοκλήρου από τις κοινοτικές επιδοτήσεις.
Ως Ευρωπαίος πολίτης, νοιάζομαι για το μέλλον της γεωργίας στην Ευρώπη και στη χώρα μου. Και κατανοώ ότι η Κοινή Αγροτική Πολιτική είναι μία πολύ σημαντική νομοθεσία, η οποία ελέγχει την κυριαρχία μου πάνω στο τί βάζω στο πιάτο μου, στο τοπίο και την οικονομία. Παρόλα αυτά, δυστυχώς η κοινωνία της χώρας μου δεν ενδιαφέρεται καθόλου για αυτό το θέμα. Μάλιστα, αν και στην τρέχουσα περίοδο η ΚΑΠ είναι υπό αναθεώρηση, κανένα από τα πολιτικά κόμματα που ζητούν την ψήφο μου στις ερχόμενες εκλογές δεν φαίνεται να έχει σοβαρή άποψη πάνω σε αυτό το σημαντικό θέμα.
Όμως στην Ελλάδα υπάρχει ένας άνεμος αλλαγής, που πνέει προς τα εμπρός με το δυναμισμό που γεννιέται από έναν λαό που βιώνει την κρίση. Οι νεότερες γενιές είναι πιο ενημερωμένες για την προέλευση της τροφής τους και δείχνουν ενεργό ενδιαφέρον για τη γη. Ένας μεγάλος αριθμός μορφωμένων νέων, μάλιστα, στρέφεται προς την ύπαιθρο. Όλη αυτή η νεολαία, φέρνει μαζί της πανεπιστημιακούς τίτλους, μιλάει δύο ή τρεις ξένες γλώσσες, διαβάζει και έχει τη γνώση και τη θέληση να εκμεταλλευτεί τις δυνατότητες των ψηφιακών τεχνολογιών για την προώθηση της γεωργικής καινοτομίας και της παραγωγικότητας. Τα πρώτα σημάδια για τη δημιουργία μιας νέας αγροτικής ταυτότητας, που βασίζεται στη γνώση και πραγματικές ικανότητες, είναι πλέον ορατά παρά την τρέχουσα οικονομική στασιμότητα.
Δυστυχώς, καμία από τις πολιτικές δυνάμεις που επικρατούν, καθώς και το μεγαλύτερο μέρος της κοινωνίας δεν έχει αντιληφθεί αυτές τις νέες πραγματικότητες. Αν και καταγράφεται μία σαφής τάση εξόδου από τις πόλεις, κανένα κόμμα ή συνασπισμός του πολιτικού φάσματος δεν έχει σοβαρή και τεκμηριωμένη πρόταση για την αναζωογόνηση της υπαίθρου. Γενικά, διαφαίνεται ότι δεν υπάρχει πολιτική ζήτηση για πράσινες πολιτικές στην χώρα μου, μιας και αυτές συχνά θεωρούνται αντιπαραγωγικές προς την οικονομία. Όμως πιστεύω ότι σε αυτό συντελεί καθοριστικά η έλλειψη ενημέρωσης και πολιτικής βούλησης, κάτι το οποίο πρέπει να αντιμετωπιστεί.
Αυτό το ανανεωμένο ενδιαφέρον για τις κοινωνικές αξίες γύρω από την Ελληνική γη και την διατροφή μας δεν είναι μόνο μία διέξοδος για να βελτιωθεί η οικονομία. Όλες μαζί αυτές οι προσπάθειες βοηθούν στη διαμόρφωση μιας νέας ταυτότητας για την Ελλάδα. Που βασίζεται στις αρχές της ισότητας, της συνεργασίας, του επιχειρηματικού πνεύματος και της υπερηφάνειας στον πολιτισμό και την κληρονομιά μας.
Είναι πασιφανές ότι το πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής που επιβλήθηκε στην χώρα μου έχει αποτύχει παταγωδώς. Και αποτελεί πεποίθησή μου πως όλα τα παραπάνω μπορούν να αποτελέσουν εγγυήσεις τις οποίες πρέπει να λάβετε υπόψιν σας για να υποστηρίξετε την επαναδιαπραγμάτευση των όρων της δανειακής σύμβασης για την ενίσχυση της ελληνικής οικονομίας. Ασφαλώς, πολλές μεταρρυθμίσεις επιβάλλονται στο δημόσιο τομέα, ώστε να καταπολεμηθεί η διαφθορά και η γραφειοκρατία, να εξορθολογιστεί η φορολογία και να διευκολυνθεί η ενίσχυση της εγχώριας ιδιωτικής πρωτοβουλίας. Το παράδειγμα της Γερμανίας για την απελευθέρωση της επιχειρηματικής καινοτομίας, ιδίως στις μικρής κλίμακας οικογενειακές επιχειρήσεις της περιφέρειας είναι επιτυχημένο, και πολλά από τα στοιχεία του μπορούν να εφαρμοστούν και στην Ελλάδα.
Η σαφής τάση για μεγάλης κλίμακας αποαστικοποίηση είναι πρωτοφανής για τα ιστορικά της Ευρωπαϊκής Ένωσης, γι αυτό πρέπει να ενισχυθεί με τις κατάλληλες αναπτυξιακές πολιτικές ανά Περιφέρεια. Το μορφωτικό επίπεδο των νέων που μετακινούνται προς την ύπαιθρο και οι νέες τεχνολογίες μπορούν να εγγυηθούν την χρηστή διαχείριση του κάθε ευρώ που επενδύεται προς αυτή την κατεύθυνση.
Κλείνοντας, θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σας την πεποίθησή μου, ότι η παρούσα συγκυρία μπορεί να αποτελέσει εξαιρετική ευκαιρία για τη σύσφιξη των δεσμών μεταξύ των λαών της Ευρώπης. Η Ελλάδα μπορεί να παίξει καθοριστικό ρόλο στην αναζήτηση λύσεων για ένα πιο βιώσιμο μοντέλο παραγωγής, και ένα πιο σταθερό μέλλον, που τόσο ανάγκη έχει η Ευρώπη. Η πρόκληση είναι τεράστια και πολλά θα εξαρτηθούν από το αν θα μπορέσει η ελληνική κοινωνία να αντισταθεί στη γενικότερη κερδοσκοπία για τη γη και τους φυσικούς μας πόρους, αλλά και την εγγενή τάση μας για κατανάλωση του κάθε τι που εισάγεται από την χώρα σας.
Από τις ηλιόλουστες ακτές ως τα ευγενή βουνά της, η μικρή και χτυπημένη από την κρίση χώρα μου δεν θα πάψει να αντιπροσωπεύει τη γη, τη θάλασσα και τον ήλιο – όλα αυτά τα ζωτικής σημασίας στοιχεία της φύσης και της ποιότητας. Η Ελλάδα μου είναι πολλά υποσχόμενη, γεμάτη αλληλεγγύη και πνεύμα. Και είναι στο χέρι της νέας γενιάς να αποφασίσει το αν θα συνεχίσουμε να λειτουργούμε ως ένα υπερκαταναλωτικό έθνος, ή θα δουλέψουμε όλοι μαζί παραγωγικά για να δημιουργήσουμε ένα καλύτερο μέλλον.
Με τιμή,
Παύλος Γεωργιάδης
*Η παρούσα επιστολή δεν είναι φυσικά πραγματική. Δεν ήρθε, όμως, η ώρα επιτέλους να πουν οι πολιτικοί μας και αυτές τις αλήθειες στους πολίτες αλλά και τους δανειστές μας, αντί να αναπαράγουν το παζάρι ελπίδας προς άγρα πολιτικής πελατείας;
Δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά στο geopavlos.com
