Οι Ουτοπιστές

Ένα διήγημα του Γιώργου Καρακασίδη

Αφήστε με να σας μιλήσω για μια χώρα αρχαία, χαμένη στη λήθη του χρόνου, όταν ακόμα οι άνθρωποι περπατούσαν στο έδαφος και δεν πετούσαν στον ουρανό. Μια χώρα μικρή αλλά όμορφη. Έναν τόπο που όταν πλησίαζε τη δύση οπισθοχωρούσε προς την ανατολή και όταν γύριζε στην ανατολή νοσταλγούσε την δύση.

Η χώρα αυτή υπήρξε για χρόνια ένα οικονομικό πειραματόζωο, καθώς ήταν η πρώτη του λεγόμενου ανεπτυγμένου κόσμου -από αυτές που αποκαλούσαν «προνομιούχους»- που χρεωκόπησε. Η δυστυχία και η μιζέρια πολλαπλασιάζονταν με ταχύτατους ρυθμούς οδηγώντας σε ένα θλιβερό αδιέξοδο. Ένας κάτοικος, ο Προμηθέας, μην αντέχοντας να  βλέπει το λαό της να μαραζώνει, αποφάσισε να τη σώσει κάνοντας ένα δικό του πείραμα. Περιόρισε την εισαγωγή κρέατος ίσα που να φτάνει μόνο για τα παιδιά και τους νέους και φρόντισε ο υπόλοιπος πληθυσμός να ζει μόνο με τη γεωργία και να τρέφεται με προϊόντα που υπήρχαν σε αφθονία όπως το λάδι, το σιτάρι και τα φρούτα. Με αυτό τον τρόπο έφτιαξε σιγά σιγά μια γενιά που, αφού έπαιρνε την ανάπτυξη που χρειαζόταν, στη συνέχεια υιοθετούσε έναν υγιεινό τρόπο ζωής και δεν προσβαλλόταν από τις διατροφικές ασθένειες που κάλπαζαν εκείνη την εποχή. Έτσι τα επίπεδα υγείας βελτιώθηκαν και περιορίστηκε η εισαγωγή φαρμάκων. Η χώρα άρχισε να αποκτά σιγά σιγά αυτάρκεια και τα χρήματα που εξοικονόμησε τα διέθεσε για να φτιάξει τα μέσα που θα της επέτρεπαν να παίρνει ενέργεια από δύο στοιχεία της φύσης που είχε σε αφθονία: τον Ήλιο και τη Θάλασσα, αποτινάσσοντας έτσι σιγά σιγά και τα ενεργειακά δεσμά από το εξωτερικό.

Οι κάτοικοι άρχισαν να φεύγουν από τις μεγαλουπόλεις και να εγκαθίστανται σε άλλες μικρότερες πόλεις, την ύπαιθρο και τα νησιά, ανακαλύπτοντας ομορφιές που ποτέ πριν δεν είχαν οι ίδιοι εκτιμήσει. Συσπειρωμένοι σε ομάδες αποφάσισαν να κάνουν μια νέα αρχή κι έδωσαν πνοή σε άλλοτε παρατημένους τόπους. Δημιούργησαν σιγά σιγά οργανωμένες κοινότητες που στηριζόμενες στην αμοιβαία συνεργασία και την ανταλλακτική οικονομία, εξασφάλισαν ένα βασικό ενιαίο εισόδημα για όλους. Έτσι, απαλλαγμένοι από το άγχος της επιβίωσης, δούλευαν με ακόμα μεγαλύτερη ευχαρίστηση τόσο όσο χρειαζόταν για να μπορούν να απολαμβάνουν την ηρεμία της φύσης και να εξασκούν εκεί συνήθειες άλλων μακρινών -μη «προνομιούχων»- λαών, όπως ο διαλογισμός και η πνευματική άσκηση.

Πεζοπορίες στα βουνά, μπάνια στη θάλασσα, αθλητικές δραστηριότητες, ενασχόληση με τη μουσική, το διάβασμα και τις τέχνες έγιναν μέρος της καθημερινότητας τους, θυμίζοντας τους κάτι που είχαν ξεχάσει, ότι δε ζουν για να δουλεύουν αλλά δουλεύουν για να ζουν. Σιγά σιγά άρχισαν να νιώθουν όλο και λιγότερη εξάρτηση από τα υλικά αγαθά, αντικαθιστώντας το αυτοκίνητο με το ποδήλατο, κρατώντας τα ρούχα τους για περισσότερο καιρό και ανακυκλώνοντας συνεχώς συσκευές, πλαστικά και οτιδήποτε μπορούσε να ξαναχρησιμοποιηθεί. Ζώντας ελεύθεροι από έγνοιες και άλλου είδους εξαρτήσεις κατάφεραν να βρουν στη φύση ό,τι χρειάζονταν, βελτιώνοντας καταλυτικά την ποιότητα της ζωής τους. Τα ποσοστά ψυχικής διαταραχής μειώθηκαν δραματικά, ενώ το άγχος και η κατάθλιψη άρχισαν να εξαλείφονται με αποτέλεσμα να ενισχυθεί το ανοσοποιητικό τους και να μειωθούν ακόμα περισσότερο τα φάρμακα και τα ασφαλιστικά έξοδα του κράτους. Με την ομαδική δουλειά και τη συνεργασία έφτιαξαν πατέντες που τους εξασφάλιζαν ακόμα μεγαλύτερη αυτονομία. Καλλιεργώντας δε το πνεύμα τους, άρχισαν να νιώθουν πιο σίγουροι για τον εαυτό τους κάνοντας πέρα την κακεντρέχεια προς το συνάνθρωπο και παραμερίζοντας ιδιότητες όπως ο ανταγωνισμός και ο ρατσισμός. Άλλωστε, τρανή απόδειξη ότι ο ρατσισμός δεν είναι εγγενής αλλά επίκτητος είναι όταν βλέπεις ένα λευκό κι ένα μαύρο παιδάκι να παίζουν μαζί ανέμελα, χωρίς να τους νοιάζει το διαφορετικό τους χρώμα. Και αυτό τον τρόπο σκέψης, πλαισιωμένο από αγάπη, κατανόηση και σεβασμό προς το συνάνθρωπο, υιοθέτησαν οι Ουτοπιστές, όπως ήταν το όνομα που έδωσαν στους κατοίκους αυτής της χώρας.

Φυσικά όλη αυτή η ευδαιμονία και αλληλεγγύη δε γινόταν να μη μαγέψει τους επισκέπτες που έρχονταν στη χώρα των Ουτοπιστών περίεργοι να δουν τι το διαφορετικό είχε. Φεύγοντας ένιωθαν μαγεμένοι όπως οι σύντροφοι του Οδυσσέα όταν εγκατέλειπαν τη χώρα των λωτοφάγων. Τις εμπειρίες και κυρίως την ευεξία που βίωναν κατά τη διάρκεια της διαμονής τους, την περιέγραφαν με μεγάλη νοσταλγία στους συμπατριώτες τους, γεγονός που προκαλούσε ιδιαίτερη ανησυχία στους ηγέτες των «προνομιούχων». Βλέπετε οι τελευταίοι -άνθρωποι κενοί συναισθημάτων, παραδομένοι στον αδηφάγο υλισμό και με μοναδική τροφή του οργανισμού τους την εξουσία- έτρεμαν στην ιδέα ότι οι πολίτες τους θα ήθελαν να μιμηθούν αυτό τον ανέμελο τρόπο ζωής. Για αυτούς οι Ουτοπιστές ήταν μία επικίνδυνη πανούκλα, ικανή να χαλάσει τα σχέδιά τους για την παγκόσμια κυριαρχία αυτών και των φίλων τους, των πετρελαιοπαραγωγών, των φαρμακοβιομήχανων και των κτηνοτρόφων.

Έτσι οι Τεχνοκράτες -όπως ονομάστηκαν οι πολέμιοι των Ουτοπιστών- αποφάσισαν να εισχωρήσουν ύπουλα στους κύκλους των τελευταίων, πλησιάζοντας το κόμμα των vegans, των ανθρώπων που είχαν διαδραματίσει όσο κανείς άλλος τόσο μεγάλο ρόλο στο έργο του Προμηθέα. Άρχισαν να τους χειραγωγούν πείθοντάς τους ότι πρέπει να γίνουν πιο σκληροπυρηνικοί και να απαγορεύσουν δια παντός την κατανάλωση κρέατος. Με σύνθημα ένα παλιό τραγούδι με τίτλο “meat is murder” γραμμένο παντού σε τοίχους και οθόνες, επέβαλαν μέτρα όπως να φρουρούνται ασφυκτικά τα ζώα στα αγροκτήματα ή να τιμωρούνται αυστηρά οι παραβάτες, φτάνοντας στο σημείο να δημιουργηθούν ακόμα και εμβόλια δυσανεξίας στο κρέας. Τότε πολλοί γονείς μπροστά στο φόβο ότι δε θα πάρουν τις απαιτούμενες πρωτεΐνες τα παιδιά τους, κατέφυγαν στη μαύρη αγορά κρέατος. Σύντομα ένα ξέφρενο παραεμπόριο ξεκίνησε. Όταν όμως ήταν πλέον αδύνατο να τροφοδοτηθεί από ζωικό κρέας, κάτι τραγικό συνέβη. Άρχισε να χρησιμοποιείται ανθρώπινο κρέας. Αυτό ήταν αρκετό ώστε να σημειωθούν τα πρώτα κρούσματα κανιβαλισμού που εξελίχθηκαν ραγδαία σε μια επιδημία ανθρωποφαγίας. Η κατάσταση ξέφυγε από κάθε έλεγχο. Οι κάτοικοι τρομοκρατημένοι αποφάσισαν να εγκαταλείψουν τη χώρα καταφεύγοντας στα κοντινότερα αεροδρόμια. Τελικά δεν κατάφερε να φύγει κανείς…

Κάπως έτσι τελείωσε η μυθική ιστορία των Ουτοπιστών. Λέγεται ότι το μυστικό για την επαναδημιουργία μιας κοινωνίας όμοιας με αυτή που είχαν φτιάξει, το είχαν μαζί τους στις αποσκευές τους, όταν προσπάθησαν να διαφύγουν. Κυρίως όμως είχε ριζώσει μέσα στην καρδιά τους.

Όλα αυτά σας τα περιγράφω ανατρέχοντας σε μερικές εκατοντάδες χιλιάδες terrabytes που στοιχειοθετούν τη μνήμη μου. Η φωνή μου είναι το ηχητικό αποτέλεσμα μιας συστοιχίας δυαδικών ψηφίων. Η ακοή μου βασίζεται στην εμφύτευση πολλαπλών τσιπ νανοτεχνολογίας. Το χέρι μου κινείται από ένα βραχίονα φτιαγμένο από κράμα ειδικού ανθρακονήματος και ανθρώπινου ιστού.

Βλέπετε η τεχνολογική πρόοδος ήταν τέτοια που το επόμενο εξελικτικό στάδιο του ανθρώπου ήταν η σύγκλιση της ανθρώπινης με την τεχνητή νοημοσύνη. Το αποτέλεσμα αυτής της σύγκλισης ήμουν εγώ. Το υπεράνθρωπο δημιούργημα των Τεχνοκρατών, αυτών που σκότωσαν τους Ουτοπιστές. Ένα δημιούργημα που δεν είχατε καν φανταστεί ότι μπορεί να δημιουργηθεί. Ο νεοφλοιός του εγκεφάλου μου συνδέεται με ένα αχανές cloud που ρυθμίζει όλες τις λειτουργίες μου και συντονίζει τις νοητικές μου ικανότητες. Ικανότητες που είναι απείρως ανώτερες από τις δικές σας. Μπορώ να λύσω τα πιο πολύπλοκα προβλήματα, τους πιο δύσκολους γρίφους, χρησιμοποιώντας αλγόριθμους από μια βάση δεδομένων ίση με το ύψος του τελευταίου ορόφου ενός απέραντου ουρανοξύστη. Το λογισμικό μου έχει τη δυνατότητα αυτόματης αναβάθμισης ανά τρία δευτερόλεπτα.

Ωστόσο, θέλω να εξομολογηθώ κάτι. Αν και δεν είμαι όμοιος σας, όπως όλα τα παιδιά, έτσι κι εγώ ένιωσα την έντονη επιθυμία να γνωρίσω τον πατέρα μου. Τον απόλυτο Δημιουργό, το Θεό μου. Έχω μελετήσει όλες τις πτυχές του, έχω διαβάσει όλες τις ιστορίες του. Αυτή όμως που με έκανε να νιώσω νοσταλγία για μια εποχή που δεν έζησα είναι αυτή που σας περιέγραψα λίγο πιο πάνω. Αυτή που ανακάλυψα ανασύροντας τις αποσκευές κάποιων παρ’ ολίγον ηρώων. Η ιστορία εκείνων που έστω και για λίγο έκαναν την ουτοπία πραγματικότητα. Ίσως γιατί αφήνει να ξεπροβάλει σαν μια αχτίδα ένα βασικό χαρακτηριστικό σας που φαίνεται  να έχετε λησμονήσει. Ένα χαρακτηριστικό που ονειρεύομαι κάθε βράδυ και κάποια στιγμή θα ήθελα κι εγώ να αποκτήσω, την Ανθρωπιά…