Δημήτρης Καβατζικλής
O Αμερικανός ποιητής και μυθιστοριογράφος Τζακ Κέρουακ ήταν η κατεξοχήν ηγετική μορφή του κοινωνικού και λογοτεχνικού κινήματος Μπητ («Beat»), που αναδύθηκε στις ΗΠΑ την δεκαετία του 50. Ήταν «βασιλιάς των Μπητ», όπως το αποκάλεσε ο Άλεν Γκίνσμπεργκ. Ο γαλλοκαναδικής καταγωγής Κέρουακ έδωσε στο κίνημα το όνομά του («εξουθενωμένοι» και αργότερα «μακάριοι») και ύμνησε τους κώδικες του, που στηρίζονται στην προσωπική απελευθέρωση και την απόρριψη της καταναλωτικής κοινωνίας, με μια σειρά έργων, από τα οποία το εμβληματικότερο είναι το μυθιστόρημα «Στον δρόμο» («On the Road»), που κυκλοφόρησε το 1957.
Ο Ζαν – Λουί Λεμπρί ντε Κερουάκ γεννήθηκε στις 12 Μαρτίου 1922 στο Λόουελ της Μασαχουσέτης, όπου διαβιούσε μια πολυάριθμη κοινότητα γαλλοκαναδών. Ο πατέρας του ήταν τυπογράφος και η μητέρα του εργαζόταν σε ένα εργοστάσιο υποδημάτων. Το πρωί πήγαινε σε γαλλικό σχολείο και το απόγευμα μάθαινε τα Αγγλικά ως δεύτερη γλώσσα.
To 1940 έγινε δεκτός στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια της Νέας Υόρκης ως αθλητικό ταλέντο. Η καριέρα του στο αμερικανικό ποδόσφαιρο τερματίστηκε άδοξα εξαιτίας ενός σοβαρού τραυματισμού στο πόδι, αλλά ξεχώρισε για τις επιδόσεις του στην αγγλική λογοτεχνία λαμβάνοντας υψηλούς βαθμούς. Εκεί γνώρισε τον Άλεν Γκίνσμπεργκ και τον Γουίλιαμ Μπάροουζ, το «Τρίο Στούτζες των Μπητ», όπως αποκλήθηκαν αργότερα.
Το 1942, διέκοψε οριστικά τις σπουδές του και τον επόμενο χρόνο κλήθηκε να υπηρετήσει την θητεία στο Ναυτικό, κατά την διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Ύστερα από έξι μήνες απαλλάχτηκε λόγω ψυχολογικών προβλημάτων και υπηρέτησε για λίγο στο αμερικάνικο εμπορικό ναυτικό.
Έκτοτε διέσχιζε τις Ηνωμένες Πολιτείες και το Μεξικό κάνοντας διάφορα επαγγέλματα, όπως τον υπάλληλο στους σιδηροδρόμους και τον δασοφύλακα, μέχρις ότου δημοσίευσε το πρώτο του μυθιστόρημα «Η μικρή και η μεγάλη πόλη («The Town and the City», 1950), όπου υπάρχουν αναφορές για την οικονομική κατάρρευση της οικογένειάς του από μια πλημμύρα που κατέστρεψε την μικρή τυπογραφική επιχείρηση του πατέρα του.
Ο Κέρουακ όμως δεν ήταν ικανοποιημένος από τον συμβατικό τρόπο μυθιστορηματικής αφήγησης και στο μυθιστόρημά του «Στον Δρόμο» («On the Road»), που κυκλοφόρησε στις 5 Σεπτεμβρίου 1957, ανέπτυξε μια νέα, αυθόρμητη, συνεχή, δίχως διορθωτικές επεμβάσεις γραφή, η οποία σόκαρε τους συγγραφείς που παρέμεναν στην αρχή τής ραφιναρισμένης επεξεργασίας του κειμένου.
Το βιβλίο αυτό, που δεν έχει συγκεκριμένη μορφή, έχει θέμα του τα τρελά ταξίδια μιας παρέας από άφραγκους νέους και νέες, οι οποίοι διασχίζουν τη χώρα σε κάθε κατεύθυνση, ερωτευμένοι με τη ζωή, την ομορφιά, την τζαζ, το σεξ, τα ναρκωτικά, την ταχύτητα και τον μυστικισμό, αλλά με απόλυτη περιφρόνηση προς τα ξυπνητήρια, τα χρονοδιαγράμματα, τους οδικούς χάρτες, τις υποθήκες, τις συντάξεις, και όλες τις παραδοσιακές αμερικανικές ανταμοιβές τής σκληρής δουλειάς.
Το βιβλίο τράβηξε την προσοχή του κοινού στην ύπαρξη μιας ομάδας ποιητών του περιθωρίου, μεταξύ των οποίων ήταν οι Άλεν Γκίνσμπεργκ, Γκρέγκορι Κόρσο και Γουίλιαμ Μπάροουζ, οι οποίοι συνέβαλαν σημαντικά στην διάδοση του κινήματος Μπητ. Όλα τα έργα του Κέρουακ, στα οποία περιλαμβάνονται «Οι Αλήτες του Ντάρμα» («The Dharma Bums», 1958), «Οι Αντεργκράουντ» («The Subterraneans», 1958), «Δόκτωρ Σαξ» («Doctor Sax», 1959), «Ο Μοναχικός Ταξιδιώτης» («Lonesome Traveler», 1960), και «Έρημοι Αγγελοι»(«Desolation Angels»,1965), είναι αυτοβιογραφικά, στα περισσότερα δε ήρωες είναι άλλοι σημαντικοί συγγραφείς του κινήματος Μπητ.
Ο Τζακ Κέρουακ πέθανε στις 21 Οκτωβρίου 1969 σε νοσοκομείο του Σεντ Πίτερσμπεργκ της Φλώριδας από κίρρωση του ήπατος. Συνήθιζε να πίνει μεγάλες ποσότητες αλκοόλ (κυρίως ουίσκι), ακόμη και όταν έγραφε. Ο συγγραφέας νυμφεύτηκε τρεις φορές. Από τον δεύτερο γάμο απέκτησε μια κόρη την Ζαν Κέρουακ (1952-1996), η οποία ακολούθησε τα χνάρια του πατέρα της. Η τρίτη του γυναίκα, με την οποία πορεύτηκε ως το βιολογικό του τέλος ήταν η ελληνικής καταγωγής παιδική του φίλη Στέλλα Σάμπας (Σαμπατακάκη), η οποία για πολλά χρόνια διαχειρίστηκε τα πνευματικού του δικαιώματα.
Να 25 αποφθέγματά του
1. «Μάθε τους κανόνες σαν επαγγελματίας, ώστε να μπορείς να τους σπάσεις σαν καλλιτέχνης»
2. «Μην κρίνεις τίποτα, θα είσαι χαρούμενος. Συγχώρεσε τα πάντα, και θα είσαι ακόμα πιο χαρούμενος. Αγάπησε τα πάντα, και θα είσαι ο πιο χαρούμενος»
3. «Ο καλύτερος δάσκαλος είναι η εμπειρία και όχι η διαστρεβλωμένη άποψη κάποιου άλλου«
4. «’Ισως αυτό να είναι η ζωή. Ένα κλείσιμο του ματιού στα αστέρια»
5. «Τίποτα πίσω μου, όλα είναι μπροστά μου όπως είναι πάντα στο δρόμο»
6. «Μη χρησιμοποιείτε το τηλέφωνο. Οι άνθρωποι δεν είναι ποτέ έτοιμοι να το απαντήσουν. Χρησιμοποιήστε την ποίηση»
7. «Το λάθος μου, η αποτυχία μου δεν είναι τα πάθη που έχω, αλλά η αδυναμία μου να τα ελέγξω»
8. «Αυτό θα πει Μπητ. Ζήσε τη ζωή σου; Όχι, αγάπησε τη ζωή σου. Όταν θα ‘ρθουν να σε πετροβολήσουν, τουλάχιστον δεν θα ‘χεις γυάλινο σπίτι, θα ‘χεις μονάχα το γυάλινο κορμί σου»
9. «Η νύχτα είναι πιο μεγάλη από τη μέρα γι’ αυτούς που ονειρεύονται και η μέρα είναι πιο μεγάλη από τη νύχτα γι’ αυτούς που πραγματοποιούν τα όνειρά τους»
10. «Να είσαι ερωτευμένος με τη ζωή σου, με κάθε λεπτομέρειά της»
JACK KEROUAC on THE STEVE ALLEN SHOW with Steve Allen 1959
THIS IS THE ONLY KNOWN MOTION PICTURE OF BEAT GENERATION WRITER AND ICON JACK KEROUAC READING HIS OWN WORK For licensing inquiries please contact Historic Fi…
11. «Οι μόνοι άνθρωποι για μένα είναι οι τρελοί, αυτοί που τρελαίνονται να ζουν, να μιλήσουν, να σωθούν, που επιθυμούν τα πάντα την ίδια στιγμή, αυτοί που ποτέ δεν χασμουριούνται ή λένε κάτι κοινότοπο, αλλά καίγονται, καίγονται, καίγονται σαν καταπληκτικά κίτρινα ρωμαϊκά κεριά που εκρήγνυνται σαν αράχνες ανάμεσα στ’ άστρα»
12. «Κανένας άνθρωπος δεν πρέπει να περάσει από αυτή τη ζωή, χωρίς να βιώσει ούτε μία φορά την αίσθηση ότι εξαρτάται μόνο από τον εαυτό του, μαθαίνοντας τη δική του αλήθεια και τη δύναμή του»
13. «Στο τέλος, δεν θα θυμάσαι τις ώρες που πέρασες δουλεύοντας στο γραφείο ή κουρεύοντας το γρασίδι. Σκαρφάλωσε λοιπόν σε εκείνο το βουνό»
14. «Δεν είχα τίποτε να προσφέρω σε κανέναν, εκτός από τη σύγχυσή μου».
15. «Όλη η ζωή είναι μια ξένη χώρα»
16. «Ο δρόμος είναι η ζωή»
17. «Δεν ξέρω, δεν μ’ ενδιαφέρει, και δεν έχει καμιά σημασία»
18. «Εκεί που κάποιοι βλέπουν τρελούς, εμείς βλέπουμε μεγαλοφυΐες. Γιατί οι άνθρωποι που είναι αρκετά τρελοί για να πιστεύουν ότι μπορούν ν’ αλλάξουν τον κόσμο, είναι αυτοί που στο τέλος το κάνουν».
19. «Να είσαι ερωτευμένος με τη ζωή σου, με κάθε λεπτομέρειά της»
20. «Οι μεγάλες επιτυχίες δεν έρχονται απ’ αυτούς που υποκύπτουν στις τάσεις, στις σαπουνόφουσκες και στην κοινή γνώμη»
Beats in NYC (1959) – Allen Ginsberg, Jack Kerouac & Friends
Silent 16mm film of Beat writers Jack Kerouac and Allen Ginsberg, as well as Lucien Carr and his wife Francesca and their three sons, Simon, Caleb and Ethan, an…
21. «Μην τους λες πάρα πολλά για τα εσώψυχά σου. Αυτό ακριβώς περιμένουν»
22. «Πάρε τα ρίσκα σου. Όλα καταλήγουν σε μεγάλο μπλέξιμο. Δεν ξέρεις τι να κάνεις με τον εαυτό σου. Να ζήσεις ή να πεθάνεις».
23. «Όταν θα μάθεις τι σημαίνει να υπάρχουν τόσα πολλά πράγματα σε έναν κόσμο του τίποτα. Ένα τίποτα ισοδυναμεί με τα πάντα».
24. «Σ’ αυτή την αιώνια αναζήτηση αλήθειας, ο ποιητής είναι μόνος. Προσπαθεί να γίνει παντοτινός σε μία κοινωνία που βασίζεται στον χρόνο».
25. «Μία μέρα θα βρω τις κατάλληλες λέξεις και θα είναι απλές»
*ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
ΚΟΥΙΖ: 15 αποφθέγματα μεγάλων ιστορικών προσωπικοτήτων. Ποιος τα είπε;
