Μύρος Ζέκα
Η έγχυση Μπότοξ για τη μείωση ρυτίδων και γραμμών εκφράσεως στο πρόσωπο έχει εδώ και καιρό περάσει στη συνείδηση του καταναλωτικού κοινού ως μια διαδικασία καθαρά αισθητικής-καλλυντικής φύσης. Ο ορμητικός εναγκαλισμός της από πληθώρα σταρ του Χόλιγουντ και άλλους διασήμους έχει συμβάλει στην «κανονικοποίηση» της διαδικασίας, ακόμη και να της δώσει έναν αέρα χαρωπής ελαφρότητας.
Ωστόσο, όπως σημειώνει ο Richard E. Cytowic, Καθηγητής Νευρολογίας στο Πανεπιστήμιο George Washington, η επιστημονική έρευνα αποκάλυψε μια ακούσια και μάλλον αγχωτική επίπτωση: Οι ενέσεις Μπότοξ στο μέτωπο και στο πρόσωπο αναδιαμορφώνουν τον αισθητηριακό χάρτη των χεριών στον εγκέφαλό μας. Το ανησυχητικό είναι ότι οι πελάτες και οι πελάτισσες κατά κανόνα επαναλαμβάνουν τη διαδικασία, ξανά και ξανά, επειδή η περιορισμένη παράλυση που προκαλεί η τοξίνη διαρκεί μόνο για λίγους μήνες. Το ερώτημα, λοιπόν, που παραμένει ανοιχτό, είναι εάν οι επαναλαμβανόμενες θεραπείες σε βάθος χρόνου οδηγούν σε μόνιμες αλλαγές στον εγκέφαλο.
Heidi Montag Smile GIF – Find & Share on GIPHY
Discover & share this Smile GIF with everyone you know. GIPHY is how you search, share, discover, and create GIFs.
Tι είναι το Μπότοξ
Το Μπότοξ (Botox) είναι η εμπορική ονομασία της βοτουλινικής τοξίνης τύπου Α, ενός από τα πιο θανατηφόρα δηλητήρια που γνωρίζουμε. Η νευροτοξίνη παράγεται από το Κλωστηρίδιο, ένα βακτήριο που συνήθως βρίσκεται σε φυτά, χώμα, νερό και ζώα. Το κλινικό σύνδρομο της αλλαντίασης, το οποίο είναι συχνά θανατηφόρο, συνήθως συμβαίνει είτε από μόλυνση τραύματος είτε από κατανάλωση τροφής που δεν έχει μαγειρευτεί επαρκώς ή δεν έχει κονσερβοποιηθεί σωστά. Η τοξίνη προξενεί μυϊκή παράλυση αναστέλλοντας την απελευθέρωση της ακετυλοχολίνης, που είναι ο κύριος διαβιβαστής μεταξύ νεύρων και μυών.
Είναι γνωστό ότι ο εγκέφαλος διαθέτει πλαστικότητα, πράγμα που σημαίνει ότι τα κυκλώματά του και η μικρο-ανατομία του είναι εύπλαστα: μεταβάλλονται αποκρινόμενα σε μια σειρά από εξωτερικές εισροές. Για παράδειγμα, σε άτομα που έχασαν την όρασή τους και μαθαίνουν το σύστημα ανάγνωσης Braille, η περιοχή του εγκεφαλικού φλοιού που είναι αφιερωμένη στο «δάχτυλο ανάγνωσης» επεκτείνεται σημαντικά στον πλέον μη χρησιμοποιούμενο οπτικό φλοιό.
Οι χάρτες του εγκεφάλου για τα χέρια και το πρόσωπο βρίσκονται ο ένας δίπλα στον άλλο στον αισθητηριακό φλοιό. Μετά από ακρωτηριασμούς χεριών, τα απτικά ερεθίσματα από το πρόσωπο διευρύνονται και μετατοπίζονται στο πεδίο που έχει πρόσφατα στερηθεί της εισροής αισθητηριακών ερεθισμάτων από το χέρι. Παρομοίως, οι ασθενείς με παράλυση προσώπου λόγω περιφερικής πάρεσης του προσωπικού νεύρου (γνωστής και ως παράλυσης του Bell) ή εγκεφαλικού επεισοδίου έχουν ενισχυμένη μεταβολική δραστηριότητα στην περιοχή του αισθητηριακού φλοιού που σχετίζεται με τα χέρια.
Η αρχή σύμφωνα με την οποία η αναπαράσταση ενός μέλους του σώματος στον φλοιό διευρύνεται για να αντισταθμίσει τον τραυματισμό που επηρεάζει ένα άλλο μέλος του σώματος, έχει επιβεβαιωθεί.
Tonight Show Botox GIF by The Tonight Show Starring Jimmy Fallon – Find & Share on GIPHY
Discover & share this The Tonight Show Starring Jimmy Fallon GIF with everyone you know. GIPHY is how you search, share, discover, and create GIFs.
Τι συμβαίνει τελικά
Με βάση αυτή τη γνώση, θα περίμενε κανείς ότι οι αισθητηριακοί χάρτες των χεριών θα επεκτείνονταν μετά την παραλυτική επίδραση ενέσεων Μπότοξ στο πρόσωπο ενός ατόμου. Ωστόσο, συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο. Αυτό υποδηλώνει ότι η αναπροσαρμογή του εγκεφαλικού φλοιού στην παράλυση του προσώπου μέσω Μπότοξ διαφέρει εγγενώς από εκείνη που παρατηρείται μετά από λειτουργική απώλεια λόγω ακρωτηριασμού, τραυματισμού του προσωπικού νεύρου, ή εγκεφαλικού επεισοδίου. Η αιτιολόγηση πρέπει να δοθεί στο πλαίσιο της καθιερωμένης γνώσης σύμφωνα με την οποία, κατά τη διάρκεια της εσκεμμένης μίμησης εκφράσεων του προσώπου, η αντίδραση του προσώπου μεταβάλλει τη νευρική δραστηριότητα στα κεντρικά κυκλώματα που βρίσκονται στη βάση των συναισθημάτων.
Η τρέχουσα εξήγηση για αυτή την παρατήρηση που αντιτίθεται σε ό,τι θα περιμέναμε, είναι πως η περιορισμένη παράλυση που προκαλείται από το Μπότοξ στερεί από τον εγκέφαλο εισροή αισθητηριακών ερεθισμάτων που φυσιολογικά παράγονται από το μέτωπο και τις κινήσεις του προσώπου. Ακόμα πιο αναπάντεχο είναι το ότι, μετά από μια σχετικά μικρή απώλεια των κινήσεων του προσώπου, υφίσταται κάποια απώλεια της εγκεφαλικής δραστηριότητας του φλοιού και για τα δύο χέρια.
Αβεβαιότητα
Οι μεταβολές στην αναδιαμόρφωση χαρτών του εγκεφάλου είναι δοσοεξαρτώμενες: όσο περισσότερο χρησιμοποιείται ο επιδραστικός παράγοντας, τόσο μεγαλύτερη είναι η επίδρασή του.
Οι αρχικές μελέτες δεν ερεύνησαν κατά πόσον η επαναχαρτογράφηση στον φλοιό περιοριζόταν μόνο στα χέρια, ή αν επηρεάστηκαν και άλλα τμήματα του σώματος. Μεταγενέστερες μελέτες κατέδειξαν πιο εκτεταμένες επιπτώσεις και ακούσιες συνέπειες στο νευρικό σύστημα.
Επομένως, μιλάμε για έναν παράγοντα αβεβαιότητας που όλοι όσοι επιλέγουν αυτή την «καλλυντική» διαδικασία θα πρέπει να λάβουν σοβαρά υπόψη.
