Μικροπράγματα
Η κλοπή του διάσημου πορτρέτου του Πικάσο από την Εθνική Πινακοθήκη χαρακτηρίστηκε ως η «κλοπή του αιώνα» για την Ελλάδα. Ενώ αρχικά υπήρχαν προσδοκίες για σύντομη εξιχνίαση της υπόθεσης, ακόμα δε γνωρίζει κανείς πού βρίσκεται ο πίνακας.
Τι απεικόνιζε ο πίνακας;
Το «Γυναικείο Κεφάλι» φιλοτεχνήθηκε από τον Pablo Picasso το 1939. Ο πίνακας είναι λάδι σε μουσαμά, διαστάσεων 56Χ40 και είναι πορτρέτο της Dora Maar, συντρόφου του διάσημου ζωγράφου και μια από τις σημαντικότερες μούσες του. Η Dora Maar υπήρξε καινοτόμος φωτογράφος του σουρεαλιστικού κινήματος και πολιτική ακτιβίστρια. Ανέπτυξε μια θυελλώδη σχέση με τον Picasso και οι δυο τους συνεργάστηκαν και καλλιτεχνικά. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα αποτελεί η σειρά φωτογραφιών της Dora με τα στάδια της δημιουργίας του αριστουργήματος Guernica το 1937.
Στα 9 χρόνια που διήρκεσε η σχέση τους ο Picasso δημιούργησε πολλά πορτρέτα της χρησιμοποιώντας την χαρακτηριστική κυβιστική του τεχνική. Τα έργα της περιόδου αυτής έτυχαν μεγάλης αποδοχής τόσο από το κοινό όσο και από τους κριτικούς, κάτι που φυσικά εκτόξευσε και την χρηματική τους αξία.
Πώς έφτασε στην Εθνική Πινακοθήκη
Το «Γυναικείο Κεφάλι» αποτελούσε -μέχρι και την στιγμή της κλοπής του- το τελευταίο πορτρέτο της Dora Maar που δεν είχε πωληθεί. Ο καλλιτέχνης το δώρισε το 1949 στον Ελληνικό λαό για την προσφορά τους στην αντίσταση. Έχοντας υποστηρίξει, ο Πικάσο, ανοιχτά τον κομουνισμό, τόσο μέσα από το έργο του, όσο και από την προσχώρησή του στο Κομουνιστικό Κόμμα Γαλλίας, επιδιώκει να αποδώσει φόρο τιμής για την εναντίωση στον ναζισμό. Στο πίσω μέρος του πίνακα υπάρχει και χειρόγραφη αφιέρωση του καλλιτέχνη η οποία αναφέρει: «Pour le Peuple Grec, Hommage de Picasso» (Για τον ελληνικό λαό, Φόρος τιμής από τον Πικάσο)
Πώς έγινε η κλοπή;
Η κλοπή πραγματοποιήθηκε τα ξημερώματα της 9ης Ιανουαρίου του 2012. Από την Εθνική Πινακοθήκη εκτός από το «Γυναικείο Κεφάλι», εκλάπησαν επίσης το έργο «Μύλος» (1905) από την πρώτη περίοδο του Ολλανδού Πιέτ Μοντριάν και ένα σχέδιο σε χαρτί θρησκευτικής απεικόνισης των αρχών του 17ου αιώνα που αποδίδεται στον Ιταλό Γκουλιέλμο Κάτσια (Μονκάλβο).
Την έρευνα ανέλαβε το «Τμήμα Εγκλημάτων κατά Ιδιοκτησίας» της Ασφαλείας Αττικής, η οποία σημειώνει:
Στη διάρκεια της κλοπής ενεργοποιήθηκε ο ανιχνευτής κίνησης στον χώρο των περιοδικών εκθέσεων, στον οποίο έσπευσε αμέσως ο φύλακας, εντοπίζοντας έναν δράστη τον οποίο καταδίωξε. Αμέσως μετά ειδοποιήθηκε και η Άμεση Δράση. Κατά τη διαφυγή του ο δράστης εγκατέλειψε στον χώρο έναν επίσης σημαντικό πίνακα του Ολλανδού ζωγράφου Μοντριάν, ενώ στο σημείο κατασχέθηκε ένα κοπίδι που χρησιμοποίησε ένας από τους δράστες για να αφαιρέσει τους πίνακες από τα τελάρα τους.
Σύμφωνα με τα στοιχεία οι δύο διαρρήκτες εισέβαλαν στην Εθνική Πινακοθήκη αποσπώντας την προσοχή του φρουρού ενεργοποιώντας ταυτόχρονα άλλους συναγερμούς. Ένα άτομο με καλυμμένα τα χαρακτηριστικά του με full face σκούφο, κατάφερε να μπει στο εσωτερικό της Πινακοθήκης παραβιάζοντας τζάμι στο ισόγειο του κτιρίου. Οι κινήσεις του είχαν καταγραφεί από τις κάμερες ασφαλείας της Πινακοθήκης. Προχώρησε από τα σκαλιά που οδηγούν στο υπόγειο και με μαχαίρι αφαίρεσε από τα κάδρα τα έργα τέχνης. Κάτι που αξίζει να σημειωθεί είναι ότι κατά την εξέταση της κλειδαριάς της μπαλκονόπορτας, απ’ όπου μπήκε ο δράστης, προέκυψε ότι δεν είχε υποστεί παραβίαση!
Σε εκείνο το μπαλκόνι βρέθηκαν πέντε πελματικά αποτυπώματα από τα οποία όμως δεν προέκυψε κάποιο στοιχείο που θα μπορούσε να βοηθήσει στις έρευνες ενώ από το σημείο της εισβολής ελήφθησαν συνολικά 12 δείγματα DNA. Η σάρωση των κινητών τηλεφώνων στην περιοχή δεν «έδωσε» περαιτέρω στοιχεία στην υπόθεση και η τηλεφωνική παρακολούθηση υπόπτων για την κλοπή, δεν κατάφερε να φέρει κάποιο οποιοδήποτε αποτέλεσμα.
Σενάρια και φήμες
Σύμφωνα με το τμήμα Δίωξης Αρχαιοκαπηλίας της Ασφάλειας Αττικής και την Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών που ανέλαβαν την υπόθεση εκτιμάται ότι τα κλεμμένα έργα τέχνης έχουν πιθανόν καταλήξει σε ιδιωτική συλλογή ενδεχομένως και στο εξωτερικό. Από τότε έχουν δοθεί στην δημοσιότητα πληροφορίες για συλλέκτες στην Ελβετία και την Σερβία, οι οποίες όμως αποδείχτηκαν ανακριβείς.
Όπως χαρακτηριστικά σημειώνει ένας από τους ερευνητές της υπόθεσης:
Αρχικά μας είχε δοθεί η πληροφορία ότι κάποιος ιδιαίτερα γνωστός στις διωκτικές αρχές κακοποιός, ο οποίος δραστηριοποιούνταν σε εκβιάσεις στην Αθήνα, ήταν ο οργανωτής της διάρρηξης στην Εθνική Πινακοθήκη. Έγινε επισταμένη έρευνα, χωρίς ωστόσο αποτέλεσμα
Μια ακόμα φήμη που κυκλοφόρησε ήθελε έναν υπάλληλο πρατηρίου βενζίνης στα νότια προάστια να δηλώνει ότι άκουσε συμπτωματικά πως δράστες ήταν μια ομάδα τεσσάρων-πέντε Σέρβων. Σύμφωνα μάλιστα με την ίδια εκδοχή, η ίδια μυστηριώδης συμμορία σχετιζόταν με προηγούμενες κλοπές μουσείων στην Αίγυπτο. Τελικώς διαπιστώθηκε ότι ήταν αποκύημα φαντασίας.
Πάντως η ΕΛ.ΑΣ. εξετάζει το ενδεχόμενο οι δράστες να μην έχουν συνεννοηθεί προηγουμένως με κάποιον έμπορο τέχνης ή συλλέκτη και οι πίνακες να έχουν μείνει στα χέρια τους, όπως ακριβώς δηλαδή και με την κλοπή του Μουσείου της Αρχαίας Ολυμπίας τον Φεβρουάριο του 2012.
*ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
ΚΟΥΙΖ: Πόσο καλά γνωρίζεις την Ιστορία της Τέχνης; Κάνε το τεστ των 20 ερωτήσεων
