Άρης Δημοκίδης
Διάβασα το «Ο Τάσος Πέθανε» μέσα σ’ ένα απόγευμα. Η ιστορία του Τάσου υπάρχει μεν -εν συντομία- στο τέλος του βιβλίου, όμως μέχρι να φτάσουμε εκεί τον έχουμε ήδη γνωρίσει απ’ την ξεχωριστή, κοφτερή αφήγηση της Γεωργίας Δρακάκη. Απευθύνεται σ’ αυτόν, όμως μοιάζει να απευθύνεται και σε όποιον έφυγε νωρίς απ’ αυτόν τον κόσμο. Είναι ένα ανάγνωσμα εξαιρετικά δυνατό, ποιητικό – και πρωτότυπο.
Η έμπνευση γι’ αυτόν τον “αντι-επιτάφιο”;
«Όταν ο αγαπημένος μου Τάσος Γκόβας έφυγε από την ζωή, πλημμύρισα πρωτόγνωρα συναισθήματα», μου λέει η Δρακάκη. «Το φευγιό του με άφησε με αναμνήσεις, σκέψεις, εικόνες και μυρωδιές που ζητούσαν να αποτυπωθούν. Δεν ήθελα να γράψω κάτι θρηνητικό και μαύρο, αλλά κάτι μοσχοβολιστό, σχεδόν αναστάσιμο. Ο θάνατος είναι μια πόρτα σε ένα φάσμα ύπαρξης διαφορετικό από αυτό που μπορούμε να κατανοήσουμε εμείς οι ζωντανοί. Έτσι, κόντρα σε ένα λόγο επιτάφιο, άρχισα να καταγράφω όλη την ζωντάνια που περιλαμβάνει το πένθος, όλη την αγάπη που μπορεί να υπενθυμίσει ο θάνατος στους ανθρώπους, σε έναν άνθρωπο, σε μένα. Έγραφα ασταμάτητα για σχεδόν έναν χρόνο.»
-Δεν μιλάς για τον Τάσο, μιλάς στον Τάσο. Γιατί;Δεν είμαι το κατάλληλο πρόσωπο να συστήσω στο κοινό τον Τάσο, ένα πλάσμα που έφυγε στα 35 του χρόνια. Μια υποτιθέμενη βιογραφία του Τάσου θα ήταν εξ ορισμού ατελής και άδικη-είχε πολλά ακόμα να κάνει και να δώσει, ονειρευόταν τόσα πολλά. Ήθελα να του μιλήσω, δημιούργησα ένα φαντασιακό πεδίο επικοινωνίας, με τον τρόπο που μπορεί να πετύχει ίσως η γραφή, και του είπα μερικά πράγματα που ήδη ήξερε και, άλλα, καινούργια που, κατ’ ουσίαν δεν θα μάθει ποτέ, μιας που, αν δεν πέθαινε, ίσως να μην ήθελα ή να μην μπορούσα να εκφράσω. Γράφοντας στον Τάσο θέλησα να εκφράσω και όλες εκείνες, όλους εκείνους που θέλουν να εκφραστούν απέναντι στους δικούς τους αγαπημένους νεκρούς.
-Πόσο λυτρωτική ήταν η εμπειρία της συγγραφής; Ή μήπως ήταν ψυχοπλακωτική;
Όταν ξεκινούσα τα πρώτα κεφάλαια (τα ονομάζω ‘’μηνύματα’’, γιατί αυτό ακριβώς είναι, ανεπίδοτα, ας πούμε, μηνύματα), πράγματι αισθανόμουν ψυχοπλάκωμα. Επέστρεφαν τα πρώτα δάκρυα, αυτά που ξεσπούσαν τον πρώτο καιρό που είχε πεθάνει ο Τάσος. Πέρασα από διάφορα συναισθήματα, ξεκίνησα να το γράφω τον Απρίλιο του 2022, μια εντελώς κομβική περίοδο για την ζωή μου. Όσο προχωρούσε η συγγραφή, όσο βάθαινε κι εκείνο το ευτυχισμένο καλοκαίρι του 2022, τόσο αισθανόμουν χαρά, λύτρωση, ανακούφιση. Το συναίσθημα που σου λέει, με τρόπο μαγικό, ότι κάνεις το σωστό πράγμα. Θυμάμαι έγραφα ένα κεφάλαιο στη Νάξο, λαλούσαν κάτι πετεινοί, ξημέρωνε, είχα γυρίσει από βραδινή έξοδο. Είχα ό, τι χρειαζόταν η ψυχή μου τριγύρω μου και μέσα μου. Το βιβλίο τελείωσε σαν αεράκι-όχι εκείνο το ξημέρωμα, λίγο καιρό μετά.
-Θες να μας μιλήσεις για την επιλογή του στυλ γραφής; Είναι ποίηση – και δεν είναι…
Χωρίς να αναλογιστώ ύφος, στιλ, τεχνικές, χωρίς να υπολογίσω πιθανή μελλοντική ανάγκη κατάταξης και, βεβαίως, γνωρίζοντας ότι δεν ανακαλύπτω και τον τροχό, αφέθηκα στις λέξεις, όπως ποτέ πιο πριν δεν είχα καταφέρει να κάνω με γραπτό μου. Έτσι, δεν επέλεξα τίποτα, κυριολεκτικά η κάθε φράση με επέλεγε. Αυτό που έκανα είναι να σταθώ αρκετό καιρό πάνω στο τελικό αποτέλεσμα, να το αφήσω λιγάκι στην ησυχία του, να το διαβάσω σε επιλεγμένους ανθρώπους, στον εαυτό μου, ξανά και ξανά. Με ενδιέφερε η μουσικότητα, οι ήχοι των λέξεων όπως παρατάσσονταν η μία δίπλα στην άλλη, ο Τάσος ήταν ολόκληρος η Μουσική, άρα πώς αλλιώς; Ας πούμε ότι το ‘’ο Τάσος πέθανε’’ είναι ένα μπάσταρδο ποίημα, ένα πλεχτό από φθόγγους και νοήματα, μια ιστορία μες στις ιστορίες.
-Πέρα από εξαιρετικά δυνατό και καλογραμμένο, είναι κι ένα βιβλίο με το οποίο όποιος έχει χάσει κάποιον μπορεί να ταυτιστεί. Τι σου λένε οι αναγνώστες;
Το έχω ακούσει αυτό και σε ευχαριστώ, Άρη. Οι αναγνώστες και οι αναγνώστριες μου στέλνουν μηνύματα, αγάπη, ουρανό. Μοιράζονται δικές τους απώλειες, με συγκινούν βαθιά. Οι πιο σημαντικοί αναγνώστες για μένα είναι οι συγγενείς και οι φίλοι του Τάσου. Όταν είδα την οικογένειά του στην πρώτη παρουσίαση, λύγισα γλυκά. Με τον τρόπο τους, με στήριξαν και με στηρίζουν με αυτό το βιβλίο. Είχα συναντήσει την μητέρα του Τάσου το καλοκαίρι του 2022, που βρισκόμουν στον πυρετό της γραφής, στην Επίδαυρο ένα βράδυ. Αγκαλιαστήκαμε και της είπα ότι γράφω για τον Τάσο και με κοίταξε κάπως και πήρα πολλή δύναμη. Ένα βιβλίο δεν γιατρεύει κανένα πένθος, απλώς μπορεί να αποτελέσει ένα πρόσκαιρο παυσίλυπο, μια μικρή φέτα φωτός και παρηγοριάς. Εγώ αυτό ελπίζω και ονειρεύομαι.
-Και τέλος, το θεατρικό σου έργο «Το Καλύτερο Πράγμα στον Κόσμο είναι να Πέφτεις για Ύπνο τα Ξημερώματα» ανέβηκε την άνοιξη του 2023 στο Altera Pars κι ύστερα το παρουσίασες σε μορφή αναλογίου στο θέατρο Vault. Υπάρχει κι άλλο μέλλον για αυτό το project;
Έτσι θέλω να πιστεύω. Λίγο καιρό αφού τελείωσαν οι παραστάσεις στο Altera Pars, μια υπέροχη ηθοποιός με προσέγγισε και συζητήσαμε για το ενδεχόμενο γυρίσματος μιας ταινίας μικρού μήκους εμπνευσμένης από το θεατρικό. Αυτοί οί τέσσερις μονόλογοι πόλης και απόγνωσης, που μιλούν για τον έρωτα, την μοναξιά, την αρρώστια, τον θάνατο, την ζωή, έχουν ακόμα να συναντήσουν αρκετούς ανθρώπους, νομίζω. Και σχεδιάζω επιστροφή του έργου επί σκηνής, με διαφορετικούς συντελεστές από ό, τι στην πρώτη παράσταση. Τα θεατρικά έργα αλλάζουν μορφή όσο διαφορετικοί άνθρωποι βουτούν σε αυτά. Γι’ αυτό με μαγεύει τόσο πολύ η θεατρική γραφή. Ελπίζω να έρθουμε και Θεσσαλονίκη με τα Ξημερώματα. Με τον Τάσο, θα έρθω σίγουρα, σε λίγους μήνες από σήμερα.
*Το βιβλίο «Ο Τάσος Πέθανε» κυκλοφορεί απ’ τις εκδόσεις Κάκτος.
