Άρης Δημοκίδης
Αναρωτιέμαι πώς θα αντιμετώπιζε ο Ντίνος Χριστιανόπουλος την αναφορά στο πρόσωπό του σήμερα απ’ την Μέγκαν Μάρκλ, (χρησιμοποίησε τους στίχους του «Και τι δεν κάνατε για να με θάψετε; Όμως ξεχάσατε πώς ήμουν σπόρος») μια αναφορά που χωρίς αμφιβολία πυροδότησε αρκετές αναζητήσεις για την ποίησή του.
Η Μέγκαν Μαρκλ έκανε φινάλε στο podcast της με στίχο του Ντίνου Χριστιανόπουλου | LiFO
Η Δούκισσα του Σάσεξ ολοκλήρωσε την πρώτη σεζόν του Archetypes με έναν στίχο του Έλληνα ποιητή Κλείνοντας την πρώτη σεζόν του Archetypes, η Μέγκαν Μαρκλ αποχαιρέτισε τους ακροατές με ένα στίχο από ποίημα του Ντίνου Χριστιανόπουλου. “Και τι δεν κάνατε για να με θάψετε; Όμως ξεχάσατε πώς ήμουν σπόρος”.
Το πιθανότερο είναι ότι θα ξίνιζε και ίσως θα εξοργιζόταν κιόλας που παίρνουν τους στίχους του και τους κάνουν πασπαρτού, όμως κατά βάθος μπορεί και να ένιωθε μια μικρή, παιδική χαρά μαθαίνοντας πως τα τελευταία χρόνια το μεγαλύτερο ελληνικό viral παγκοσμίως είναι δικό του.
Ακούγοντας το κλείσιμο του επεισοδίου της Μαρκλ, χάρηκα που επιτέλους κάποιος τον ανέφερε ονομαστικά, σε σχέση με τη viral φράση.
Είναι στο 1:20:05
This is what I wanted to leave you with. It’s from a couplet within a piece of writing by Greek poet Christianopolos. And he says: “What didn’t you do to bury me. But you forgot, that I was a seed.”
Δεν είναι καθόλου δεδομένο το ότι απέδωσε τη φράση σωστά. Αντίθετα, εδώ και περίπου μια δεκαετία, η φράση έχει αποδοθεί σε ένα σωρό διαφορετικούς ανθρώπους, ενώ η πιο συνηθισμένη παρεξήγηση είναι πως πρόκειται για… Μεξικάνικη παροιμία.
Λέγεται πως τους στίχους του Χριστιανόπουλου είχαν ακούσει οι Ζαπατίστας (στην αγγλική τους μετάφραση) και τους οικειοποιήθηκαν -παραλλαγμένους- για τους δικούς τους αγώνες. Από τότε έμεινε η εντύπωση ότι ήταν κάτι δικό τους.
Quisieron enterrarnos, pero se les olvido que somos semillas.
Κατά την τελευταία δεκαετία οι στίχοι έγιναν σλόγκαν σε ένα σωρό διαδηλώσεις.
Με τα λόγια του Χριστιανόπουλου ταυτίστηκαν χιλιάδες άνθρωποι, ο καθένας για το δικό του ξεχωριστό λόγο. Κι η «καριέρα» του δίστιχου στο ίντερνετ, τεράστια.
Ένας πολύ προσωπικός του στίχος, που μιλούσε για τον εαυτό του και τον πόλεμο που δέχτηκε απ’ το λογοτεχνικό κατεστημένο των ’70s, έχει γίνει «εμψυχωτική» αμερικανιά με χιλιάδες σχετικές εικόνες.
(Αν ο Χριστιανόπουλος αντιμετώπιζε σκωπτικά ακόμα και την ορθή χρήση τους, σίγουρα θα ξερνούσε με την μετατροπή τους σε Motivational και Inspirational ατάκα της ψηφιακής εποχής.)
Η ατάκα έγινε τόσο δημοφιλής που διάφοροι έβγαλαν χρήματα απ’ αυτήν, φτιάχνοντας t-shirts και ένα σωρό άλλα προϊόντα.
Κάποια ξένα δημοσιεύματα έχουν πληροφορήσει το διεθνές κοινό για την πατρότητα του δίστιχου. Το δε άρθρο των Truthaholics απ’ το 2017 περιλαμβάνει και δήλωση του Χρήστου Παρίδη απ’ τη LIFO, o οποίος έχει γράψει στο άρθρο του:
Το μικρό αυτό δίστιχο ποίημα γραμμένο το 1978 και ενταγμένο στον κύκλο ποιημάτων «Το κορμί και το σαράκι» έχει μεταφραστεί σε διάφορες γλώσσες ενώ το 1995 εντάχθηκε και σε συλλογή που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Οδυσσέας σε μετάφραση στα αγγλικά από τον Νίκολας Κόστις. Εμφανίζεται επίσης στην συγκεντρωτική έκδοση ποιημάτων του Χριστιανόπουλου το 1998 από τις εκδόσεις Διαγώνιος ενώ οριστικά καταχωρήθηκε στα «Μικρά ποιήματα» από τις εκδόσεις Ιανός το 2004.
Τα μικρά αφοριστικά ποιήματα του Χριστιανόπουλου έχουν υπάρξει ανέκαθεν δημοφιλή στην Ελλάδα, όπως το περίφημο «τα πρόβατα απήργησαν / ζητούν καλύτερες συνθήκες σφαγής» που μια εποχή το έβλεπες ως γκραφίτι στους τοίχους και στα αναρχικά έντυπα. Δεν είναι καθόλου απίθανο και το ποίημα του 1978 να ταξίδευσε μέχρι το μακρινό Μεξικό μέσα από τις λογοτεχνικές αναζητήσεις κάποιου αγωνιστή της δημοκρατίας και της δικαιοσύνης και να προσαρμόστηκε στις ανάγκες των δικών του διεκδικήσεων.
Και στην Ελλάδα βέβαια έχει γίνει σλόγκαν και χρησιμοποιείται από τελείως διαφορετικούς ανθρώπους. Πχ.
από αναρχικούς…
μέχρι εθνικιστές…
Ακόμα και το Μακεδονικό Κόμμα (ποιο;) έκανε την ατάκα meme
Όλοι θεωρούν τους εαυτούς τους αδικημένους σπόρους που τελικά θα νικήσουν. Κι όλοι, τελικά νιώθουν λες και ο Χριστιανόπουλος μιλούσε για αυτούς. ¯\_(ツ)_/¯
***
Είναι σχεδόν αστείο. Καθώς η φράση αλλάζει χείλη, αλλάζει και το νόημά της, και αποκτά νέα, κάθε φορά, σημασία. Αυτός είναι και ο ορισμός του meme.
Κι ο Χριστιανόπουλος έγινε, άθελά του, όχι μόνο viral αλλά και meme.
Και τελικά, αποδείχτηκε πως ο σπόρος ήταν το ίδιο το ποίημα του, που συνεχίζει να φυτρώνει παντού.
Όπως φυσικά και ο ίδιος, ακόμα και όταν τον έθαψαν κυριολεκτικά.
*ΙΣΩΣ ΣΑΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΕΙ:
Άβολες συνεντεύξεις: Όταν ξεφεύγουν τα πράγματα στον αέρα | LiFO
Χατζιδάκις, Βουγιουκλάκη, Χριστιανόπουλος, Άντζελα Δημητρίου κ.α. Ο Άρης Δημοκίδης παρουσιάζει τις ιστορίες πίσω απ’ τις πιο επεισοδιακές συνεντεύξεις της χώρας
Πολύ ενδιαφέρον άρθρο. Λατρεύω την ποίηση. Ο σπόρος της ιδιοτέλειας βλέπω φυτρώνει παντού. Δεν μου αρέσει όταν ένα καλλιτεχνικό δημιούργημα ερμηνεύεται κατά το δοκούν. Μπορεί να πει κάποιος ότι κάτι τον εκφράζει αλλά να το κάνει ”σημαία” για μια μεγαλύτερη ομάδα ή κόμμα ή οτιδήποτε στο οποίο ανήκει και να το οικειοποιηθεί τόσο που να το διαστρεβλώσει εντελώς είναι πολύ λανθασμένος τρόπος σκέψης.